Apollo 12 – 50 lat temu

2

Pięćdziesiąt lat temu trwała druga załogowa misja księżycowa – Apollo 12.

W lipcu 1969 roku człowiek po raz pierwszy stanął na Srebrnym Globie. Ta historyczna misja miała oznaczenie Apollo 11 i zakończyła się pełnym sukcesem.

Kolejna misja księżycowa w ramach programu Apollo została zorganizowana w listopadzie 1969 roku. Ta misja nosiła oznaczenie Apollo 12 i została zrealizowana pomiędzy 14 a 24 listopada 1969. W tej misji udział wzięli następujący astronauci:

  • Charles Conrad – dowódca misji (3 lot)
  • Richard Gordon – pilot pojazdu Apollo (2 lot)
  • Alan Bean – pilot modułu księżycowego (1 lot)
Załoga misji Apollo 12 / Credits - NASA
Załoga misji Apollo 12 / Credits – NASA

Start Apollo 12 nastąpił 14 listopada o godzinie 17:22 CET. Start potężnej rakiety Saturn V miał nieoczekiwany przebieg – podczas wznoszenia doszło do uderzenia piorunów w rakietę. Po raz pierwszy stało się to 36,5 sekundy po starcie. Wskutek uderzenia piorunu nastąpiło wyłączenie odłączenie trzech pokładowych ogniw paliwowych pojazdu Apollo. Następnie, 52 sekundy od startu w rakietę Saturn V uderzył drugi piorun, który zakłócił odczyt danych telemetrycznych. Misja Apollo 12 była bliska awaryjnego przerwania. Na szczęście jeden z inżynierów misji, Aaron John, zaproponował przestawienie jednego z “mało znanych” przełączników. Dzięki słynnej komendzie “Try SCE to Aux” udało się przywrócić zasilanie statkowi Apollo. Misja mogła być kontynuowana.

Zapis przygotowań do startu Saturna V w misji Apollo 12 oraz sam start / Credits – NASA, lunarmodule5

Do Księżyca Apollo 12 dotarł 18 listopada. Dzień później, 19 listopada o godzinie 7:54 CET nastąpiło udane lądowanie na powierzchni Srebrnego Globu. Tym razem była to próba bardziej precyzyjnego lądowania – lądownik księżycowy osiadł w odległości zaledwie 180 metrów od bezzałogowego lądownika Surveyor 3. Na powierzchni Księżyca pracowali astronauci Conrad i Bean.

Prace na powierzchni Księżyca - odwiert próbek materii księżycowej - misja Apollo 12 / Credits - NASA
Prace na powierzchni Księżyca – odwiert próbek materii księżycowej – misja Apollo 12 / Credits – NASA

Pierwsze słowa Charlesa Conrada na powierzchni Srebrnego Globu były żartobliwe (“Whoopie! Man, that may have been a small one for Neil, but that’s a long one for me.”). Łącznie astronauci wykonali dwa spacery kosmiczne – pierwszy 19 listopada, zaś drugi 20 listopada. Oba spacery trwały nieco krócej niż 4 godziny. Jednym z celów prac na powierzchni Księżyca było zabranie kilku elementów z lądownika Surveyor 3 i ich zabranie na Ziemię. Łącznie zebrano 34 kg skał księżycowych, w tym kilka próbek z głębokości do 40 cm.

Zapis + grafiki i rozmowy związane z pierwszym spacerem na powierzchni Księżyca w ramach misji Apollo 12 (zejście na powierzchnię Księżyca – 15 minuta nagrania)/ Credits – NASA, lunarmodule

Start z powierzchni Księżyca nastąpił 20 listopada o godzinie 15:25 CET. Następnie lądownik księżycowy połączył się ze statkiem Apollo 12 (a po przejściu astronautów do kapsuły Apollo odrzucono lądownik). Podróż powrotna na Ziemię trwała trzy dni – od 21 listopada do 24 listopada. Kapsuła powrotna misji Apollo 12 wylądowała 24 listopada 1969 roku o godzinie 21:58 CET na południowym Pacyfiku.

Misja Apollo 12 zakończyła się pełnym sukcesem. Po jej zakończeniu trwały już przygotowania do kolejnej księżycowej misji – Apollo 13, której start zaplanowano na kwiecień 1970 roku.

Rejon lądowania Apollo 12 sfotografowany przez sondę LRO w 2009 roku / Credits - NASA, LROC
Rejon lądowania Apollo 12 sfotografowany przez sondę LRO w 2009 roku / Credits – NASA, LROC

Charles Conrad po misji Apollo 12 uczestniczył w misji Skylab 2 (maj – czerwiec 1973). Ten astronauta zmarł w 1999 roku wskutek obrażeń do wypadku motocyklowym. Dla Richarda Gordona była to ostatnia misja kosmiczna. Ten astronauta zmarł 6 listopada 2017 roku. Z kolei Alan Bean uczestniczył w misji Skylab 3 (lipiec – wrzesień 1973). Ten astronauta odszedł 26 maja 2018 roku. Na emeryturze Alan Bean skupił się przede wszystkim działalności artystycznej. Został malarzem przedstawiającym pejzaże z różnymi scenami ukazującymi program Apollo i lądowanie człowieka na Księżycu.

Jeden z obrazów Alana Beana / Credits - Alan Bean
Jeden z obrazów Alana Beana / Credits – Alan Bean

Misja Apollo 12 jest komentowana w wątku na Polskim Forum Astronautycznym.

(PFA, NASA)

2 komentarze

  1. Nie odrzucenie lądownika, a tylko jego części powrotnej (ascent stage), dolna część lądownika (descent stage) pozostawała na zawsze na Księżycu

    • Krzysztof Kanawka on

      Dziękuję za wyłapanie tego szczegółu!
      Oczywiście pisząc o odrzuceniu lądownika miałem na myśli ascent stage – zastosowałem tutaj skrót myślowy.