Mija właśnie 50 lat od startu misji Apollo 13 – nieudanego lądowania na Księżycu i udanego powrotu astronautów na Ziemię.
Misja Apollo 13 miała być trzecim lądowaniem misji załogowej na Srebrnym Globie. Z pozoru “rutynowa” misja zmieniła się w niebezpieczną sytuację, w której było blisko do katastrofy. Do dziś Apollo 13 jest punktem odniesienia dla działań w trakcie misji, w których efekcie załoga bezpiecznie powróciła na Ziemię, zaś program Apollo doczekał się jeszcze czterech udanych lądowań na Księżycu.
Załogę misji Apollo 13 stanowili James Lovell, Fred Haise i Jack Swigert. Start misji Apollo 13 nastąpił 11 kwietnia 1970 roku o godzinie 19:13 UTC. Celem tej misji był księżycowy region Fra Mauro. Kolejna misja – Apollo 14 – wylądowała w tym regionie.
Trzynastego kwietnia, 55 godzin i 54 minuty od startu nastąpiła awaria w module serwisowym pojazdu Apollo. Astronauta Jack Swigert przekazał do kontroli lotu słynne słowa “Okay, Houston, we’ve had a problem here”. Szybko się okazało, że nastąpiła poważna awaria. Lądowanie na Księżycu okazało się być niemożliwe – trzeba było przerwać misję i ratować życie załogi.
Awaria nastąpiła jeszcze trakcie podróży w kierunku Księżyca. Ratunkowy powrót na Ziemię nastąpił po przelocie obok Srebrnego Globu oraz wykorzystaniu zasobów lądownika księżycowego. Udany powrót na Ziemię nastąpił 17 kwietnia 1970, po 5 dniach, 22 godzinach i 54 minutach lotu.
Misja Apollo 13 jest świetnym przykładem dużego poziomu skomplikowania lotów załogowych. Do dziś załogowe statki operują na dość wąskich marginesach bezpieczeństwa – w praktyce żadna z misji załogowych, nawet orbitalnych – nie była “rutynowa”. Świetnym przykładem z pewnością był program wahadłowców – na 135 misji zanotowano 2 katastrofy oraz dziesiątki poważnych awarii. Do końca programu wahadłowców potrzebny był szczegółowy monitoring parametrów lotu oraz analiza wyników misji. Choć wydaje się, że w ciągu najbliższych kilkunastu lat niska orbita okołoziemska będzie celem bardziej rutynowych misji załogowych, z pewnością w najbliższej przyszłości loty poza bezpośrednie otoczenie Ziemi nie będą “rutynowe”. Dlatego też doświadczenia wynikłe z misji Apollo 13 będą nadal ważnym punktem odniesienia – w szczególności w kwestiach projektowania statków załogowych, testów przed startem czy działaniami/procedurami awaryjnymi.
Z załogi misji Apollo 13 do dziś żyje James Lovell i Fred Haise. Jack Swigert zmarł na raka w grudniu 1982 roku. Dla całej załogi Apollo 13 była to ostatnia wyprawa w kosmos. Fred Haise uczestniczył w pięciu lotach ślizgowych prototypu wahadłowca (pojazd Enterprise) i miał uczestniczyć w misji STS-2, jednak opuścił szeregi NASA zanim doszło do pierwszych lotów orbitalnych promów kosmicznych.
Polecamy szczegółowy opis misji, przygotowany z okazji czterdziestej rocznicy wyprawy Apollo 13:
- Część pierwsza: opis i przygotowania do misji
- Część druga: początek misji
- Część trzecia: w drodze na Księżyc
- Część czwarta: kłopoty Odysei
- Część piąta: w pobliżu Księżyca
- Część szósta: lot w kierunku Ziemi
- Część siódma: przedostatni dzień misji
- Część ósma: powrót na Ziemię
- Część dziewiąta: przyczyny awarii
(PFA, NASA)
