Indyjski program kosmiczny po katastrofie GSLV

0

Katastrofa rakiety GSLV podczas startu 25 grudnia 2010 roku była dużą porażką dla ISRO – Indyjskiej Organizacji Badań Kosmicznych (Indian Space Research Organisation), był to bowiem kolejny już nieudany start tej rakiety. GSLV jest obecnie największą indyjską rakietą nośną. Jednak na siedem jej startów tylko dwa zakończyły się pełnym sukcesem, czyli umieszczeniem satelity na zakładanej orbicie, zaś dwa starty uznaje się za częściowy sukces.

Rakieta GSLV do tej pory używana była przez ISRO wyłącznie do wynoszenia na orbitę własnych, indyjskich satelitów serii INSAT i GSAT, i podobne plany są na przyszłość. Wynika to stąd, że Indie nie zdołały znaleźć się na rynku wynoszenia średnich satelitów geostacjonarnych, i nie należy oczekiwać zmiany tego stanu dopóki ISRO nie wykaże większej niezawodności swej rakiety. W przeciwieństwie do GSLV, mniejsza indyjska rakieta PSLV z powodzeniem startuje wynosząc zarówno indyjskie jak i zagraniczne ładunki.

Rakieta                      PSLV          GSLV Mk I / II GSLV Mk III
———————————————————————–
Udźwig na LEO [t]            3,25          ok. 5,1        10,0
Udźwig na GTO [t]            1,06          2 / 2,5        4,5
Starty pomyślne(wszystkie)   15(17)        2(7)           0

Trójstopniowa rakieta GSLV budowana jest w dwóch wariantach oznaczanych jako Mk (Mark) I i Mk II, które różnią się tylko silnikiem trzeciego stopnia. W wersji Mk I stosowany jest rosyjski silnik KVD-1 (Indie zakupiły siedem tych silników, z których sześć zostało już wykorzystanych), zaś w Mk II został on zastąpiony nieco silniejszym rodzimym, indyjskim silnikiem. Pierwsza i jedyna dotychczas próba startu wersji Mk II, przeprowadzona 15 kwietnia 2010 roku, także zakończyła się niepowodzeniem.

Obecnie Indie pracują nad nową, cięższą rakietą, której nadano oznaczenie GSLV Mk III, choć tak naprawdę jest to całkiem nowa rakieta, różniąca się od Mk I i Mk II (zob. rysunek 3). Będzie ona już w nieodległej przyszłości stanowić podstawę m.in. dla indyjskiego programu załogowego. Jej pierwszy start zaplanowano na 2011 rok. Jednak ostatnie niepowodzenia mogą wpłynąć na opóźnienia całego indyjskiego programu kosmicznego, w tym programu załogowego, jak i ambitnej misji lądownika księżycowego Chandrayaan II.

Wprawdzie K. Radhakrishnan – przewodniczący ISRO, oświadczył już po nieudanym starcie, że niepowodzenie ostatniej misji rakiety GSLV nie wpłynie na zamierzenia ISRO dotyczące umieszczania na orbicie satelitów telekomunikacyjnych czy meteorologicznych – a do wynoszenia takich ładunków zamierza się tę rakietę wykorzystywać – nie wydaje się jednak, by mogło obejść się bez pogłębionych prac nad tą rakietą, a w związku z tym również znacznych opóźnień.

Jeśli idzie o prace nad rakietami GSLV, Radhakrishnan stwierdził, że ISRO przewiduje przeprowadzenie serii prób naziemnych w 2011 roku mających na celu przeprojektowanie silnika trzeciego stopnia, który zastosowano podczas poprzedniej, kwietniowej awarii. Kolejny start rakiety GSLV przewidziany jest pod koniec 2011 lub na początku 2012 roku.

K. Radhakrishnan - przewodniczący ISRO / Credits - Deccan Herald Indyjskie rakiety nośne: od lewej PSLV, GSLV Mk I i II, GSLV Mk III (budowana) / Credits - GW Simulations

Comments are closed.