Komercyjne stacje kosmiczne – problemy?

Przegląd informacji o projektach różnych komercyjnych stacji kosmicznych.

Dokąd będą latać astronauci z całego świata gdy już Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) zakończy swoją służbę? W czerwcu 2024 NASA wybrała firmę SpaceX do opracowania pojazdu do deorbitacji ISS. Aktualnie podawana data deorbitacji to 2030 rok.

ISS służy obecnie nie tylko najbardziej zaawansowanym państwom w sektorze kosmicznym, ale coraz częściej gości eksperymenty i astronautów z całego świata. W ramach prywatnych misji firmy Axiom Space do ISS dotarli m.in. astronauci z Arabii Saudyjskiej czy Turcji. W 2025 roku do ISS poleci m.in. Polak i Węgier.

Aktualny “plan” zakłada, że po deorbitacji ISS na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO) znajdzie się przynajmniej jedna komercyjna stacja orbitalna. Aktualnie realizowane są następujące projekty:

• Orbital Reef firm Blue Origin i Sierra Space
• Axiom Station firmy Axiom Space, którego pierwszy moduł ma znaleźć się na orbicie już w 2026 roku
• Starlab, wspólny projekt firm Nanoracks, Lockheed Martin oraz europejskiego koncernu Airbus
• Haven firmy VAST

Każda z tych stacji będzie miała mniej skomplikowaną strukturę w porównaniu z ISS. Można także zakładać, że każdy z modułów powyższych stacji będzie funkcjonować krócej niż ISS.

Orbitalne problemy?

W ostatnich tygodniach pojawiły się doniesienia, że każdy z powyżej przedstawionych projektów stacji orbitalnych doświadcza różnych problemów w rozwoju.

W połowie września 2024 pojawiły się doniesienia, że firma Axiom Space boryka się z poważnymi problemami finansowymi. Wg tych doniesień firma Axiom Space przynajmniej od 2023 roku zalega z częścią wypłat dla innych firm oraz wynagrodzeń dla swojej kadry. Co więcej, z dostępnych informacji wynika, że wykonawca części sprzętu do stacji Axiom Station – europejski koncern Thales Alenia Space – także nie otrzymuje płatności. W efekcie różne źródła sugerują, że rozmiary Axiom Station zostały zredukowane do dwóch modułów o znacznie mniejszych możliwościach przeprowadzania eksperymentów i badań.

W przypadku stacji Orbital Reef pojawiły się jeszcze w 2023 roku doniesienia, że firmy Blue Origin i Sierra Nevada nie są w stanie wspólnie współpracować dalej. Jednakże, w 2024 roku prace postępowały – wykonano m.in. test zniszczeniowy prototypu modułu LIFE. Test przebiegł prawidłowo.

Ponadto, w przypadku innych projektów stacji pojawia się znacznie mniej informacji. Firma Nanoracks nadal zakłada wyniesienie pierwszego modułu w 2028 roku, jednakże przekazywane informacje są bardziej skąpe. Z kolei najważniejsze informacje dotyczące stacji firmy VAST są związane z nawiązywaniem współpracy z różnymi firmami, m.in. europejską The Exploration Company.

Prawdopodobnie 2025 rok będzie “krytyczny” dla każdej z proponowanych stacji orbitalnych. Wówczas powinno nastąpić wiele testów sprzętu i systemów, które później powinny rozpocząć integrację oraz testy. Wówczas będzie wiadomo, który z projektów jest bliższy realizacji, a który pozostanie jedynie w formie animacji.

(AT, X, PFA)