Planetoida 2011 QF99 okazała się być pierwszym znanym trojańczykiem Urana. Odkrycie sugeruje, że Uran i Neptun mogą mieć znacznie więcej obiektów tego typu niż wcześniej przypuszczano.
Małe obiekty, które mają podobną orbitę do jednej z planet naszego Układu Słonecznego, lecz w nią nie uderzają, nazywamy trojańczykami. Tego typu obiekty krążą w okolicach dwóch punktów L orbity danej planety – L4 („przed” planetą) i L5 („za” planetą w jej ruchu orbitalnym), około 60 stopni od danej planety. Dotychczas odkryto już około 5200 trojańczyków Jowisza (ich całkowitą liczbę ocenia się nawet na zbliżoną do populacji pasa planetoid!), a także planetoidy trojańskie Marsa, Neptuna, a nawet naszej Ziemi.
Istnieje jeszcze jeden rodzaj trojańczyków – satelity krążące wokół danej planety. W przypadku naszego Układu Słonecznego tego typu obiekty występują jedynie w systemie Saturna – księżyce Telesto i Calypso są trojańczykami Tetysa a Helene i Polycedeus są trojańczykami Dione.
Dotychczas nie udało się wykryć planetoid trojańskich związanych z Saturnem i Uranem. Teraz do listy planet posiadających swoje planetoidy trojańskie można doliczyć Urana za sprawą obiektu 2011 QF99. Tę planetoidę odkryto w 2011 roku za pomocą Canada-France-Hawaii Telescope, a następnie w ciągu kilkunastu miesięcy obserwowano jej orbitę. Po analizie okazało się, że jest to pierwszy znany trojańczyk Urana. Średnicę tej planetoidy oszacowano na około 60 kilometrów. Zdjęcie w galerii tego artykułu prezentuje 2011 QF99.
Astronomowie są nieco zaskoczeni obecnością tego trojańczyka. Dotychczas uważano, że orbita Urana nie jest „sprzyjająca”, by utrzymać trojańczyków. Wyliczenia wskazują, że czas, w którym ta planetoida jest trojańczykiem Urana, jest rzeczywiście ograniczony: około 70 tysięcy lat. Dalsze analizy wskazują, że około 0,1 procenta planetoid krążących pomiędzy 6 a 34 jednostkami astronomicznymi jest w danej chwili trojańczykiem Urana a około 1 procenta – trojańczykami Neptuna. Wcześniejsze studia sugerowały znacznie mniejsze wartości.
{youtube}fzzbtP2uRlU{/youtube}
Orbita 2011 QF99 w ciągu najbliższego tysiąca lat. / Credits – Mike Alexandersen
{youtube}HmQGC2berAE{/youtube}
Orbita 2011 QF99 w czasie 10 tysięcy najbliższych lat. Planeta w tej animacji „nie krąży” wokół Słońca i jest przedstawiona za pomocą niebieskiej kropki. Orbita 2011 QF99 jest przedstawiona kolorem czerwonym. / Credits – Mike Alexandersen
Jest możliwe, że odkrycie 2011 QF99 skłoni do dalszych poszukiwań trojańczyków odległych planet naszego Układu Słonecznego. Wiele z tych obiektów jest jedynie „chwilowo” (w astronomicznej skali wieku) przechwyconych przez planety zewnętrznego Układu Słonecznego. Świadczy to o dynamicznych procesach, które występują pomiędzy planetami a przestrzenią międzyplanetarną.
{module [346]}
