W najbliższą środę w odległości zaledwie 7 mln km od Ziemi przeleci asteroida 4179 Toutatis, zaliczana do obiektów bliskich Ziemi (typu NEO). Prócz skierowanych w jej kierunku obserwatoriów radarowych, tym razem próba obserwacji przeprowadzona zostanie także przez sondę Chang’e 2.
Asteroida 4179 Toutatis jest niewielkim obiektem o wymiarach 2 x 2 x 4 km, który przelatuje w pobliżu Ziemi mniej więcej raz na cztery lata. Od kilkunastu lat każde z bliskich przejść jest monitorowane dokładnie przez radioteleskopy, dzięki czemu można powiedzieć, że ten obiekt (oraz jego orbita) jest całkiem dobrze poznany.
Naukowcy także w tym roku będą obserwować bliski przelot asteroidy. W tym celu trwają przygotowania w takich słynnych obserwatoriach jak Goldstone oraz Arecibo. Badacze z tego pierwszego obserwatorium spodziewają się uzyskać obrazy o rozdzielczości od 7,5 do nawet około 4 metrów na piksel.
Tegoroczny przelot 4179 Toutatis będzie jedna wyjątkowy z uwagi na „nowego obserwatora” – chińską sondę Chang’e 2, która wystrzelona została z Ziemi 1 października 2010 roku. Do 9 czerwca 2011 roku sonda krążyła wokół Księżyca, realizując podstawowe cele swojej misji, po czym skierowana została ku punktowi libracyjnemu L2 układu Ziemia-Słońce. Wówczas analizy „poza chińskie” wskazywały, że punkt L2 będzie ostatnim celem tej wyprawy.
W kwietniu 2012 roku Chang’e 2 opuściła okolice punktu L2 i skierowała się poza otoczenie Ziemi. O tym fakcie poinformowano w czerwcu 2012 roku, podczas kongresu Chińskiej Akademii Nauk. Ogłoszono także cel wyprawy – nieodwiedzana nigdy wcześniej planetoida bliska Ziemi o nazwie 4179 Toutatis.
Według nieoficjalnych informacji chińska sonda w momencie największego zbliżenia 13 grudnia około godziny 09:27 CET znajdzie się w odległości kilkuset kilometrów od asteroidy. Podjęcie materiału zdjęciowego będzie jednak wyjątkowo trudne z uwagi na dużą prędkość sondy względem 4179 Toutatis. Wynosić ona będzie około 11 km/s.
Znajdująca się na wyposażeniu sondy kamera jest sprzętem typowym dla misji z celem mapowania dużych powierzchni, znajdujących się w stałej odległości. Chińscy kontrolerzy muszą zatem wykazać się zaawansowanymi umiejętnościami związanymi z naprowadzaniem kamery na dynamicznie poruszający się cel, czego jeszcze nigdy nie praktykowali. Skomplikowany charakter zadania pogłębia dodatkowo fakt, iż chińscy operatorzy nie mają doświadczenia w sterowaniu sondą znajdują się w głębokiej przestrzeni kosmicznej. Dopiero niedawno otwarty został ośrodek wyposażony w odpowiedni sprzęt. Na szczęście sprawę ułatwia nieco bardzo dobrze poznana orbita asteroidy.
Jeśli proces podjęcia materiału się powiedzie, to będzie można liczyć na kilka zdjęć o rozdzielczości porównywalnej z dotychczas uzyskanymi obrazami z radioteleskopów. Zdjęcia w świetle widzialnym pozwolą na identyfikację obszarów o różnym albedo. Ponadto zweryfikowane zostaną dotychczasowe kształty modelu asteroidy Toutatis powstałe w oparciu o radarowe obrazy.
4179 Toutatis należy do typu PHA (ang. Potentially Hazardous Asteroid), która obejmuje obiekty wystarczająco duże (średnica większa od 100 metrów), by wywołać duże zniszczenia na Ziemi w przypadku potencjalnej kolizji. Szacuje się, że uderzenia obiektów z grupy PHA następują raz na około 10 tysięcy lat. Przewiduje się także, że jest około 3-6 tysięcy takich obiektów, a obecnie ludzkość wykryła i skatalogowała zaledwie 30% z nich.
(PS)
