Pierwsza dekada rakiety Atlas V

0

Firma United Launch Alliance zakończyła główny przegląd możliwości przystosowania rakiety Atlas V do wynoszenia statków kosmicznych z ludźmi na pokładzie. Oznacza to kontynuację procesu, którego zwieńczeniem będzie uzyskanie certyfikacji na przeprowadzanie przez ULA lotów załogowych.

Rakieta Atlas V jest oferowana odbiorcom komercyjnym oraz rządowym przez spółkę United Launch Alliance (ULA), powołaną do istnienia przez potentatów na rynku aerokosmicznym – Lockheed Martin i Boeing Company. Ponadto ULA zdobyła w przeciągu ostatnich lat zaufanie kilku prywatnych firm, które potrzebują rakiety do wynoszenia na niską orbitę wokółziemską (LEO) budowanych przez siebie statków kosmicznych.

Według obecnych planów za pomocą rakiety Atlas V na orbitę LEO trafiać mają prywatne statki kosmiczne takich firm, jak: Sierra Nevada Corporation (miniwahadłowiec Dream Chaser), Boeing Company (kapsuła CST-100) oraz Blue Origin (kapsuła Space Vehicle). Ta ostatnia firma nie została jednak wybrana do trzeciej rundy wsparcia rozwoju prywatnych środków transportowych o nazwie CCiCap (Commercial Crew Integrated Capability), prowadzonej w ramach programu CCP (Commercial Crew Program) przez amerykańską agencję kosmiczną NASA.

Rozpoczęcie procesu certyfikacji rakiety Atlas V do lotów załogowych miało miejsce w 2010 roku, kiedy to ULA otrzymała dofinansowanie od NASA w wysokości 6,7 mln dolarów na stworzenie prototypu systemu EDS (Emergency Detection System). Przed dofinansowaniem ULA zainwestowała w rozwój tego systemu 1,3 mln dolarów własnych środków.

System EDS będzie monitorował parametry pracy rakiety oraz wynoszonego statku kosmicznego. Zbierane dane będą w czasie lotu na orbitę przekazywane astronautom w formie ostrzeżeń oraz informacji o stanie systemów. EDS będzie także w stanie wydać polecenie rozpoczęcia trybu ucieczki statku kosmicznego od rakiety, gdy zajdzie taka potrzeba.

W ostatnim miesiącu inżynierowie ULA przy wsparciu agencji NASA zakończyli przeglądy SRR i SDR (System Requirements Review i System Design Review), które stanowią podstawę do uzyskania certyfikacji dla rakiety Atlas V do wynoszenia załogowych statków na niską orbitę wokółziemską.

Prócz modyfikacji dotyczących rakiety Atlas V, uwaga musi zostać skupiona także na stworzeniu planu dostosowania stanowiska startowego tej rakiety do obsługi statków załogowych. Sama rakieta, a dokładnie jej górny stopień (Centaur), będzie wymagała dodania drugiego silnika, który zapewni wymagane możliwości nośne.

22 sierpnia od dziewiczego lotu rakiety Atlas V upłynęło dokładnie 10 lat. W tym czasie odbyło się 31 misji, w tym: 10 dla Departamentu Obrony USA, 9 dla odbiorców komercyjnych (satelity telekomunikacyjne), 6 dla agencji NASA oraz tyle samo dla Narodowego Biura Rozpoznania (NRO).

Pierwszy stopień rakiety Atlas V napędzany jest rosyjskim silnikiem RD-180, dla którego paliwo stanowi nafta. Drugi stopień to Centaur napędzany jednym lub dwoma silnikami RL10 na ciekły wodór. Człony boczne w liczbie do pięciu (zależnie od wersji) napędzane są natomiast silnikami na paliwo stałe. W wersji HLV (Heavy Launch Vehicle) silniki boczne mają być identyczne do stosowanych w pierwszym członie rakiety.

(NASA)Wizja artystyczna statku Dream Chaser na szczycie rakiety Atlas V / Credits: SNC

Comments are closed.