Czy przed końcem funkcjonowania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej uda się przeprowadzić kolejne roczne misje załogowe?
Drugiego marca tego roku zakończyła się niemal roczna orbitalna wyprawa Scotta Kelly i Michaiła Kornijenki. Ich pobyt na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) trwał 340 dni. Była to pierwsza taka długa misja załogowa od czasów lotu Rosjanina Siergieja Awdiejewa (Sojuz TM-28/Sojuz TM-29 na pokładzie stacji Mir, 13.08.1998 – 28.08.1999). Po zakończeniu misji rozpoczął się długotrwały proces rehabilitacji oraz dalszych badań medycznych.Zanim odbędą się dłuższe, planowane na przyszłą dekadę, misje załogowe poza bezpośrednie otoczenie Ziemi, należałoby zebrać dużo informacji medycznych w ramach kolejnych długoterminowych misji załogowych na ISS. Te powinny się odbyć zanim zakończy się program Stacji. Aktualnie koniec działania ISS przewiduje się na 2024 rok.
Dyrektor badań załogowych NASA, William Paloski, niedawno stwierdził, że kolejna roczna misja załogowa rozpoczęłaby się nie wcześniej jak we wrześniu 2018 roku. Do 2024 roku łącznie NASA byłaby w stanie przeprowadzić pięć rocznych wypraw załogowych na ISS. Kilka rocznych misji może się nakładać na siebie. Tym samym kandydatów do długich lotów poznamy pewnie jeszcze w 2017.
Wiele z kwestii medycznych wciąż jest bardzo słabo poznanych i stanowią one duże ryzyko dla długoterminowych misji załogowych. Tematami o ważnym znaczeniu są m.in. wpływ promieniowania na organizm człowieka, wpływ mikrograwitacji na wzrok, sytuacje wymagające interwencji medycznej oraz utrata tkanki kostnej. W kilku kwestiach, dotyczących m.in. zranień wskutek zmian obciążeń (także podczas spacerów kosmicznych) czy wiedzy o układzie odpornościowym doszło w ostatnich latach poczyniono znaczne postępy – wciąż jednak są wymagane dalsze prace. Kwestie z zakresu medycyny kosmicznej są coraz lepiej poznawane , także dzięki pracom na ISS. Przykładem jest detekcja i zwalczanie choroby dekompresyjnej – dziś stosuje się odpowiednią procedurę ćwiczeń i oddychania przed spacerami kosmicznymi. NASA przewiduje, że w ciągu kilku najbliższych lat dalsze prace jeszcze bardziej obniżą ryzyko wystąpienia tej choroby.
Oczywiście, na ISS nie będzie można zbadać wszystkich efektów biomedycznych, na jakie będą narażeni przyszli astronauci. Przykładowo, kwestia wpływu księżycowego czy marsjańskiego pyłu na zdrowie człowieka wymaga innej ścieżki badań niż na Stacji.
ISS jest świetnym laboratorium dla wielu technologii oraz badań nad ludzkim organizmem w warunkach mikrograwitacji. Wykonanie kilku rocznych misji na Stacji przed końcem 2024 roku powinno przynieść wystarczającą ilość wiedzy do rozpoczęcia eksploracyjnych lotów załogowych – niezależnie, czy ich celem będzie Księżyc czy Mars.
(NASA, PFA)
