Buran – 25 lat od jedynego lotu orbitalnego

0

Piętnastego listopada 1988 roku nastąpił jedyny lot radzieckiego promu kosmicznego Buran. Był to jedyny bezzałogowy orbitalny lot wahadłowca.

Buran powstał jako odpowiednik amerykańskiego programu wahadłowców (STS). Podobnie jak STS, także i program Buran doświadczył wielu trudności w trakcie prac rozwojowych, które doprowadziły do wieloletnich opóźnień. Pierwsze loty atmosferyczne modelu Burana nastąpiły pod koniec 1985 roku i dopiero trzy lata później prom był gotowy do lotu.

Piętnastego listopada 1988 roku nastąpił pierwszy i ostatni lot promu Buran. Do startu doszło o godzinie 04:00 CET z wyrzutni 110/37 kosmodromu Bajkonur. Lot był bezzałogowy i trwał zaledwie 206 minut, w trakcie których wahadłowiec wystartował, wykonał dwie orbity, przeszedł przez atmosferę Ziemi i wylądował na pasie lądowym. Co ciekawe, lądowanie nastąpiło przy dość silnym wietrze (ponad 60 km/h), a mimo to koła promu zetknęły się bardzo blisko planowanego miejsca pasa lądowego. Było to w pełni automatyczne lądowanie – dla porównania amerykańskie wahadłowce dopiero dwadzieścia lat później były w stanie dokonać tej czynności bez udziału człowieka.

Nagrania z pierwszej misji Burana

W 1988 roku planowano, że pierwsze załogowe loty rosyjskich wahadłowców nastąpią na początku kolejnej dekady, a wcześniej ZSRR dokona jeszcze kilku lotów bezzałogowych. Tak niestety się nie stało. ZSRR przestało istnieć, a większość programu kosmicznego tego państwa przejęła Rosja. W 1993 roku, wskutek problemów finansowych, program rosyjskich promów kosmicznych został skasowany.

Przez kolejne lata wszystkie modele i egzemplarze rosyjskich wahadłowców stały bezczynnie, z czasem doświadczając zniszczeń. Prom Buran, który odbył lot orbitalny, do 2002 roku przebywał wewnątrz hangaru w Kazachstanie. 15 maja 2002 roku, wskutek złej pogody oraz zaniedbań w utrzymaniu hangaru, nastąpiło zawalenie konstrukcji dachu i tym samym zniszczenie promu. W tej katastrofie zginęło osiem osób.

Najlepiej zachowanym wspomnieniem programu Buran jest model do testów atmosferycznych o oznaczeniu OK-GLI. Ten pojazd od 2008 roku jest częścią wystawy muzeum techniki w mieście Speyer (południowo-zachodnie Niemcy).

Amerykańskie wahadłowce zakończyły swoją służbę w 2011 roku, po czym nastąpiło ich przekazanie do muzeów. W tej chwili wydaje się być mało prawdopodobne, by w najbliższej przyszłości powstały konstrukcje podobne do dużych promów kosmicznych.

(PFA)

Comments are closed.