W tym roku Biuro Edukacyjne Europejskiej Agencji Kosmicznej przestanie wspierać projekt studenckiego orbitera Księżyca – ESMO. Nie oznacza to jeszcze końca tego projektu, bardzo związanego z polskimi studentami.
Projekt European Student Moon Orbiter (ESMO) to czwarty projekt Biura Edukacyjnego Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Trzy poprzednie projekty to SSETI Express, YES2 i SSETI/ESA ESEO. Projekt ESMO był realizowany na poziomie faz A i B przez kilka ostatnich lat przez różne zespoły uniwersyteckie z Europy, w tym i z Polski. ESMO, podobnie jak Express i ESEO, pierwotnie był “zarządzany” przez studencką organizację SSETI (Student Space Exploration & Technology Initiative) aż do początku 2008 roku, gdy Biuro Edukacyjne ESA doznało dużej reorganizacji i zadecydowało o przejęciu projektów.
Celem projektu ESMO jest zbudowanie małego satelity (około 300 kg masy), który dotarłby na orbitę wokółksiężycową. Byłby to więc pierwszy studencki satelita, który opuścił bezpośrednie otoczenie Ziemi oraz jednocześnie prawdopodobnie największy z zaprojektowanych i zbudowanych przez uniwersytety. We wczesnych projektach tego satelity rozpatrywano sposoby dotarcia na orbitę księżycową a także ładunek dodatkowy, taki jak subsatelita.
Przez ostatnie cztery lata projekt był nadzorowany przez brytyjską firmę SSTL, która wraz ze studentami pracowała nad dokładnym projektem satelity, zmieszczeniem się w wyznaczonym budżecie masowym, definicją instrumentów pokładowych oraz symulacją warunków na orbicie wokółksiężycowej. Przez ostatnie lata wydawało się, że w 2014 roku nastąpi start misji ESMO, w roli ładunku dodatkowego na pokładzie jednej z większych rakiet wynoszących ładunek na orbitę geostacjonarną transferową.
Niestety, wskutek wyraźnej zmiany kosztów projektu, firma SSTL zadecydowała o rezygnacji z kontynuowania projektu. W związku z tym projekt ESMO zostanie “zatrzymany” w 2012 roku. Tę informację przekazał na niedawnych warsztatach ESPI przedstawiciel Biura Edukacyjnego ESA.
Nie oznacza to zakończenia tego projektu. Dotychczasowy pracownik Biura Edukacyjnego ESA, dr Roger Walker, który przez lata zarządzał projektem ESMO ze strony ESA, przeszedł do innego wydziału tej agencji, gdzie będzie zajmować się misjami typu CubeSat. Jednocześnie sam projekt ESMO, który spełnia wymagania stawiane małej misji naukowej ESA, prawdopodobnie będzie ubiegać się o selekcję do startu w 2017 roku. Jest zatem wciąż możliwe, że ESMO dotrze do Srebrnego Globu i wykona swoją misję naukową. Niemniej jednak jest pewne, że ESMO będzie konkurować z innymi propozycjami wypraw, zatem wybór ESMO nie jest przesądzony.
W projekcie ESMO od lat uczestniczyli studenci z Polski. Co więcej, znaczna część działalności w ESMO została zrealizowana dzięki zaangażowaniu polskich studentów. W ostatnich latach w projekcie uczestniczyły Politechnika Warszawska, Politechnika Wrocławska oraz krakowska AGH w czterech zespołach: konfiguracji mechanicznej, kontroli termicznej, komunikacji oraz analizy warunków lokalnego otoczenia. W 2010 roku polscy studenci zorganizowali udaną akcję zabezpieczenia funduszy na polską składkę do startu misji ESMO, dzięki czemu o tej wyprawie dowiedziały się media w całej Polsce.
Projekt ESMO jest przykładem jak wiele grupy studenckie z różnych krajów potrafią wspólnie osiągnąć oraz jednocześnie jest dobrym punktem odniesienia co do możliwego stopnia komplikacji projektów studenckich. “Generacja” studentów trwa najczęściej nie więcej niż 3-4 lata, po czym dany student opuszcza uczelnię i jego/jej miejsce musi zająć ktoś inny. Dlatego obecnie preferuje się prostsze projekty studenckie – tak, aby jedna “generacja” studentów mogła zrealizować daną misję od początku do końca.
(Informacje własne z warsztatów ESPI, prezentacje ESPI)