Dwudziestego trzeciego marca 2012 roku w Wiedniu odbyły się warsztaty dotyczące poszerzenia Europejskiej Agencji Kosmicznej. Na tym wydarzeniu był obecny przedstawiciel serwisu Kosmonauta.net.
W najbliższych latach do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) powinno dołączyć kilka kolejnych państw z regionu Europy Środkowej oraz państw nadbałtyckich. Wśród nich jest również Polska, która od końca listopada 2011 negocjuje warunki akcesji. Łącznie, w najbliższych latach ESA może składać się z aż 29. państw członkowskich, czyli o dziesięć więcej niż w tej chwili.
Proces integracji może być dość złożonym zadaniem. Większość państw aspirujących do ESA nie ma obecnie zaawansowanego przemysłu kosmicznego oraz zaakceptowanej długoterminowej polityki kosmicznej. Z drugiej strony, sama ESA prawdopodobnie dokona restrukturyzacji swojej działalności, tak aby pozwolić swoim nowym członkom na rozwijanie sektora kosmicznego. W tym celu, 23 marca w Wiedniu spotkali się przedstawiciele Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Węgier, Słowacji i Słowenii oraz dwóch “nowych” członków ESA – Czech i Rumunii. Spotkanie odbyło się w siedzibie European Space Policy Institute (ESPI), które wspiera działania związane ze “strategicznym” rozwojem działalności sektora kosmicznego na naszym kontynencie. Ze strony ESA obecni byli m.in. przedstawiciele działu współpracy międzynarodowej, programu PECS oraz biura edukacyjnego. Ponadto, pojawili się także przedstawiciele środowisk biznesowych, firm z sektora kosmicznego oraz organizacji takich jak EURISY.
W trakcie warsztatów wygłoszono prezentacje na temat procesu integracji z ESA, programu PECS oraz projektów edukacyjnych. Następnie przedstawiciele środowisk biznesowych i inwestorskich przedstawili swoje stanowisko w sprawie poszerzenia ESA w najbliższych latach. Po tych prezentacjach przyszła kolej na przedstawienie sytuacji w poszczególnych krajach Europy Środkowej (oprócz Węgier) i państw nadbałtyckich, rozpoczynając od dwóch “nowych” państw członkowskich w ESA – Czech i Rumunii. Warsztaty zakończyły się dyskusją w formie okrągłego stołu.
Aktualnie proces integracji z ESA jest realizowany na różnych stopniach w większości krajów Środkowej Europy oraz państw nadbałtyckich. W zasadzie jedyną “niewiadomą” jest Bułgaria, która dopiero co zaczyna pierwsze rozmowy z ESA. Niektóre państwa są już w ESA (Czechy i Rumunia), dzięki czemu możliwe było przedstawienie pierwszych korzyści płynących z pełnego członkostwa w tej agencji. Inne kraje – takie jak Estonia czy Słowenia – są aktualnie w trakcie realizacji programu PECS. Przewiduje się, że Słowenia i Estonia wejdą do ESA około 2015/2016 roku. Następnie do ESA powinny dołączyć kraje takie jak Litwa, Łotwa i Słowacja – prawdopodobnie około 2018 roku.
ESA chce aby wyżej wymienione kraje po akcesji były zadowolone z rozwoju własnego sektora kosmicznego. Pojawiło się nawet określenie “happy new member state” jako określenie dla państwa prawidłowo korzystającego z obecności w ESA. Między innymi dlatego postuluje się zacieśniać współpracę pomiędzy poszczególnymi państwami, np poprzez program stażów w ośrodkach ESA. Ten program nazywa się “national training scheme” i łącznie 30. młodych osób z krajów aspirujących do ESA do końca tego roku powinno rozpocząć staże w kilku ośrodkach ESA.
Proces integracji nowych państw z ESA będzie trwać przynajmniej do końca tej dekady. W wyniku tego procesu europejski rynek kosmiczny powinien doświadczyć ewolucji, której wynikiem powinno być wytworzenie nowych nisz na rynku, zwiększenie zatrudnienia, wzrost ilości firm w sektorze oraz zainicjowanie wspólnych projektów. Są to strategicznie ważne cele nie tylko dla ESA, ale także i Unii Europejskiej – między innymi w formie traktatu lizbońskiego.
