Należące do NASA obserwatorium kosmiczne WISE zaobserwowało ciekawe zjawisko – czołową falę uderzeniową wokół uciekającej gwiazdy w konstelacji Żyrafy.
Gwiazda – supergigant Alfa Cam (Cameloparadalis, czyli Żyrafa) jest jedną z tzw. gwiazd uciekających. Nie wiemy dokładnie, jak daleko od nas się znajduje, możemy tylko przypuszczać, że jest to odległość między 1600 a 6900 lat świetlnych i porusza się z prędkością między 680 a 4200 kilometrów na sekundę. Czerwony obszar widoczny na zdjęciu to czołowa fala uderzeniowa złożona z pyłu i gazu.
WISE ma już pewne doświadczenie w uchwycaniu tego typu fal. Wcześniej udało się uwiecznić to fascynujące zjawisko wokół gwiazd Zeta Ophiuchi, AE Aurigae oraz Menkhiba. Jednakże Alfa Cam podróżuje o wiele szybciej, dalece wyprzedzając wszystkie znane nam gwiazdy, które mogłyby się z nią ścigać.
Astronomowie przypuszczają, że gwiazdy uciekające są wprawiane w ruch albo przez eksplozje pobliskich supernowych, albo też oddziaływanie grawitacyjne innych gwiazd ze swojego otoczenia. Ponieważ Alfa Cam to ogromna gwiazda, wytwarza ona równie ogromny wiatr gwiezdny. Ruch gwiazdy powoduje przyspieszanie wiatru zgodnie z kierunkiem ruchu gwiazdy. Gdy wiatr uderza w materiał międzygwiezdny, tworzy się fala uderzeniowa w kształcie łuku – podobne zjawisko widzimy przed dziobami statków morskich. Wiatr gwiezdny kompresuje nieco pył międzygwiezdny i gaz, powodując jego podgrzanie i świecenie w podczerwieni.
WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer) to wart 320 milionów dolarów teleskop NASA wyniesiony na orbitę 14 grudnia 2009 roku. Dysponując teleskopem czułym na podczerwień o średnicy 40 cm, amerykańska agencja przeprowadziła w ciągu 10 miesięcy obserwacje całego nieba w paśmie fal od 3 do 25 µm z czułością nawet 500 tysięcy razy lepszą niż misja COBE/DIRE oraz setki razy lepszą niż IRAS. Misja została zgodnie z planem zakończona w lutym tego roku, po wyczerpaniu się chłodziwa.
Źródło: NASA/JPL
