W przeszłości na Marsie obecność wody nie była niczym nadzwyczajnym, oczywiście do czasu kiedy klimat uległ zmianie. Najbardziej ‘płynnym’ momentem w historii Czerwonej Planety uważa się okres pierwszego miliarda lat w historii ewolucji planety, jednak istnieją przypuszczenia co do niektórych miejsc, iż woda występowała tam także w czasie, gdy Mars zrobił się bardziej zimny i suchy. Lyot Crater jest właśnie jednym z takich miejsc.
Lyot Crater jest basenem uderzeniowym z charakterystycznym pierścieniem wokół, który powstał na skutek wypiętrzenia się skorupy w momencie uderzenia w powierzchnię sporego obiektu. Wiadome jest, że impakt, w wyniku którego powstał Lyot, miał miejsce po erze największej aktywności wodnej, dlatego też wszystkie zaobserwowane struktury nie zostały poddane warunkom panującym w zamierzchłej przeszłości Czerwonej Planety. Krater położony jest na terenie nizinnym na północnej półkuli Marsa.
Na zdjęciu wykonanym w ramach obserwacji tego obszaru 13 września w 2010 roku, ukazany jest swego rodzaju specyficzny stożek napływowy, który został uformowany przez naniesiony materiał. Formacja widoczna jest przy ujściu doliny, rozciągającej się na długość prawie 50 kilometrów wzdłuż podłoża Lyot Crater. Stożek nie jest formacją młodą, stąd wnioskuje się, iż procesy budujące występowały przed pojawieniem się marsjańskich wąwozów, widocznych w górnej części zdjęcia. Formacja została osłonięta gładkim materiałem, który z niektórych miejsc został usunięty, gdzie indziej z kolei przełamując powierzchnię. Czynniki te sprawiają, iż trudno jest dociec oryginalnego wyglądu stożka napływowego.
Lyot Crater znajduje się na obszarze Marsa, gdzie prawdopodobnie znajduje się wiele pokrytych pyłem i żwirem lodowców. Radar sondy MRO wykrył olbrzymie skupiska lodu znajdującego się pod wierzchnią warstwą materiału, który zapobiega roztopieniu lodowców. Kilka takich formacji znajduje się m.in. na terenie krateru Lyot. Miejsca takie mogą stanowić dobre źródła wody, które w wyniku drobnego ocieplenia klimatu ponownie mogą się stopić, zapełniając przykładowo pewne omawiane formacje w Lyot Crater.
Lawina na Marsie
Na celowniku marsjańskiej sondy MRO znalazł się także obszar przedstawiający nietypowo wyglądający ślad po lawinie. Zdjęcia porównawcze wykonane zostały przez kontekstowy system obrazujący CTX (Context camera), zdjęcie po lewej zrobione zostało 18 listopada w 2007 roku, natomiast po prawej 14 lutego w tym roku. Duże, kolorowe zdjęcie wykonane zostało przez system obrazujący wysokiej rozdzielczości HiRISE (High Resolution Imaging Science Experiment).
Co ciekawe, za przyczynę pyłowej lawiny uznaje się impakt małego obiektu, po którym został ślad w postaci małego krateru, widocznego na górze dużego zdjęcia. Sam stok znajduje się na terenach Olympus Mons – największego wulkanu w Układzie Słonecznym. Smuga po lawinie uwieczniona przez HiRISE na zdjęciu 31 marca w 2010 roku, odznacza się nadzwyczajną szerokością. Sonda MRO nie pierwszy raz obserwuje ślady tych dynamicznych zjawisk. Kilka miesięcy temu opisywaliśmy obserwację skalno-lodowej lawiny, schodzącej w dół z niemal 700-metrowego, stromego klifu i wyrzucającej w powietrze duże ilości pyłu.
(NASA/JPL/University of Arizona)
