Start rakiety Chang Zheng-3A (CZ3A-17/Y16) z ośrodka Xi Chang Satellite Launch Center, w chińskiej prowincji Syczuan, miał miejsce o godzinie 05:30 czasu lokalnego w niedzielę. Tym samym Państwo Środka wystrzeliło piątego satelitę – BeiDou-2 IGSO-1, w ramach ciągłej rozbudowy swojego własnego systemu nawigacyjnego GPS.
Wystrzelony satelita jest pierwszym z serii BeiDou-2, który trafił na IGSO (orbita geosynchroniczna – inclined geostationary orbit). Cała konstelacja może w przyszłości składać się z 35 statków, wliczając w to 27 satelitów na średniej orbicie ziemskiej MEO (Medium Earth Orbit), 5 satelitów na geostacjonarnej GSO oraz 3 satelity na IGSO. Satelity będą transmitować sygnały na następujących częstotliwościach nośnych: 1195.14-1219.14 MHz, 1256.52-1280.52 MHz, 1559.05-1563.15 MHz oraz 1587.69-1591.79 MHz, w znaczący sposób pokrywając zakres europejskiego systemu nawigacyjnego Galileo PRS (Public Regulated Service) i GPS M-code (Military-code).
Zgodnie z regulacjami Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej (ITU) częstotliwości muszą być używane w określonych przedziałach czasowych. Priorytet w wykorzystywaniu danego pasma częstotliwości przyznawany jest po zgłoszeniu przez interesanta wniosku o przyznanie danego pasma 7 lat wcześniej.
Satelity BeiDou-2 są budowane w oparciu o platformę DHF-3 i mają spodziewany czas pracy wynoszący 8 lat. Satelitarny System Nawigacyjny Compass (CNSS) jest drugą chińską generacją satelitów nawigacyjnych zdolnych do zapewniania w czasie rzeczywistym ciągłego, pasywnego 3D, geoprzestrzennego pozycjonowania oraz określania prędkości. System początkowo będzie wykorzystywany w celu dostarczania usług bardzo dokładnego pozycjonowania dla użytkowników w Chinach oraz krajach sąsiednich, pokrywając obszar o rozpiętości około 120 stopni długości geograficznej na półkuli północnej Ziemi. Celem długoterminowym jest przekształcenie systemu w globalną, nawigacyjną sieć satelitów, podobną do amerykańskiego GPS czy rosyjskiego GLONASS.
Podobnie jak amerykańscy i rosyjscy odpowiednicy, CNSS będzie miał do zaoferowania dwa typy usług – serwis dla cywilów, zdolny zapewnić dokładność określania pozycji na poziomie 10 metrów, 0.2 m/s w dokładności pomiaru prędkości przy koordynacji czasowej sięgającej 50 nanosekund. Osobny serwis będzie obejmował militarnych oraz autoryzowanych użytkowników, zapewniając lepszą dokładność pomiarów.
Pierwsza faza projektu zapewni pokrycie zasięgiem całego terytorium Chin. Dopiero w dalszej przyszłości zasięg konstelacji Compass obejmie całą planetę. Wcześniejsze starty rakiet z satelitami BeiDou miały miejsce :
- 30 października w 2000 roku – satelita ‘BeiDou-1A’, (Numer Katalogowy: 26599, Międzynarodowe Oznaczenie: 2000-069A),
- 20 grudnia w 2000 roku – satelita ‘BeiDou-1B’, (26643, 2000-082A),
- 24 maja w 2003 roku – satelita ‘BeiDou-1C’, (27813, 2003-021A),
- 2 lutego w 2007 roku – satelita ‘BeiDou-1D’, (30323, 2007-003A),
- 13 kwietnia w 2007 roku – ‘BeiDou-2 Compass-M1’, (31115, 2007-011A),
- 14 kwietnia w 2009 roku – ‘BeiDou-2 Compass-G2′, (34779, 2009-018A),
- 16 stycznia w 2010 roku – ‘BeiDou-2 Compass-G1′ (36287, 2010-001A),
- 2 czerwca w 2010 roku – ‘BeiDou-2 Compass-G3′ (36590, 2010-024A).
W celu wyniesienia najnowszego satelity (BeiDou-2 IGSO-1) Chiny użyły rakiety Chang Zheng-3A (CZ-3A). CZ-3A jest dużą, trzystopniową rakietą na paliwo ciekłe, która technologicznie oparta jest na wcześniejszej rakiecie Chang Zheng-3 (CZ-3).
Zmodyfikowany trzeci stopień, zasilany paliwami kriogenicznym – płynnym wodorem i tlenem, został rozwinięty w celu poprawienia nośności rakiety CZ-3A na transferowe orbity geostacjonarne (GTO). CZ-3A została wyposażona w bardziej elastyczny i wyrafinowany system kontroli, który zapewnia możliwość przeprowadzenia istotnych manewrów umożliwiających nadanie odpowiedniej orientacji ładunkowi zaraz po separacji od trzeciego stopnia. System kontroli umożliwia także nadanie zadanego momentu obrotowego satelicie.
Doświadczenie nabyte w czasie budowania rakiety CZ-3A umożliwiło w późniejszym czasie rozwinięcie rakiet Chang Zheng-3B oraz Chang Zheng-3C, pozostawiając jednak CZ-3A główną jednostką Chin za pomocą której wysyła się ładunki na GTO.
Rakieta CZ-3A może oczywiście także wynosić ładunki na niskie orbity (LEO), heliosynchroniczne (SSO) oraz orbity polarne. Ładunek może zawierać do 2-3 satelitów w zależności od misji. Nośność CZ-3A na GTO wynosi 2650 kilogramów, masa startowa to 241 ton, a całkowita długość rakiety wynosi 52.5 metra. Średnica pierwszego i drugiego stopnia wynosi 3.35 metra, stopnia trzeciego 3 metry, a owiewka aerodynamiczna chroniąca ładunek, maksymalnie w średnicy może mierzyć 3.35 metra.
Pierwszy i drugi stopień rakiety CZ-3A napędzane są niesymetryczną dimetylohydrazyną (UDMH) oraz czterotlenkiem azotu (N2O4), które są paliwami łatwo „przechowywalnymi”. Trzeci stopień rakiety z kolei jest napędzany paliwami kriogenicznymi – płynnym wodorem (LH2) oraz płynnym tlenem (LOX). Na pierwszym stopniu znajduje się silnik DaFY6-2 o ciągu 2961.6 kN, a na drugim silnik DaFY20-1 (742 kN) oraz cztery silniczki manewrowe o sile ciągu 11.8 kN każdy. Na trzecim stopniu znajdują się dwa silniki YF-74 o sile ciągu 78.5 kN każdy. Owiewka aerodynamiczna może mieć maksymalną średnicę 3.35 oraz długość 8.89 metra.
Rakieta CZ-3A składa się ze szkieletu konstrukcyjnego, sekcji napędowych, systemu kontroli, systemu telemetrii, systemu namierzania oraz bezpieczeństwa, systemu dystrybucji paliwa w fazie wspinania na orbitę, systemu kontroli położenia, systemu utylizacji paliw kriogenicznych, systemów separacyjnych oraz hydraulicznych, itd.
Od momentu dziewiczego lotu 9 lutego w 1994 roku, kiedy to wyniesione zostały pomyślnie dwa satelity eksperymentalne, rakieta CZ-3A posiada 100% pomyślnie zakończonych startów. W związku z tym w czerwcu 2007 roku został jej nadany tytuł ‘Gold Launch Vehicle’ przez chińską Korporację Technologii i Nauk Aeronautycznych (Aerospace Science and Technology Corporation). 24 października w 2004 roku użyto także rakiety Chang Zheng-3A w celu wyniesienia satelity księżycowego Change 1. Oznaczało to istotny krok na drodze eksploracji Księżyca przez Chiny.
Niedzielny start rakiety CZ-3A był 125-tym pomyślnym startem przeprowadzonym przez Państwo Środka, 124-tym startem rakiety z rodziny Chang Zheng, 54-tym pomyślnie przeprowadzonym startem z kosmodromu Xi Chang Satellite Launch Center, trzecim pomyślnym startem rakiety z Xi Chang w 2010 roku oraz piątym startem rakiety przeprowadzonym przez Chiny w tym roku.
Filmik ze startu można obejrzeć na forum PFA – link.
Kosmodrom Xi Chang Satellite Launch Center położony jest w prowincji Syczuan, w południowo-zachodnich Chinach i to właśnie stamtąd wysyłane są rakiety z ładunkami na orbity geosynchroniczne.
Xi Chang wyposażone jest w dwa stanowiska startowe (LC-2 i LC-3), specjalną drogę oraz tory kolejowe prowadzące na teren kosmodromu. Centrum Kontroli i Dowodzenia (Command and Control Centre) oddalone jest o siedem kilometrów na południowy-zachód od stanowisk startowych, zapewniając bezpieczeństwo personelowi kosmodromu podczas przygotowań do startu i w momencie startu. Na terenie Xi Chang znajdują się także Centrum Kontroli Startu (Launch Control Centre), infrastruktura paliwowa oraz szeroko pojęta infrastruktura komunikacyjna. Ponadto ośrodek posiada także własną stację meteorologiczną, która zajmuje się prognozowaniem i monitorowaniem warunków pogodowych w pobliżu kosmodromu.
Pierwszy start z Xi Chang miał miejsce o godzinie 12:25 UTC, 29 stycznia w 1984 roku, kiedy to w niebo wzbiła się rakieta Chang Zheng-3, wynosząc na orbitę satelitę komunikacyjnego Shiyan Weixing (14670, 1984-008A).
Źródło: NSF
