Ten artykuł będzie stale uzupełniany w miarę postępu prac. Zapraszamy do relacji na żywo z piątego dnia (FD5) lotu promu Endeavour w misji STS-130. Czwarty dzień lotu opisaliśmy tutaj. Pobudka załogi zaplanowana jest na czwartek na godzinę 22:14 CET (11.02.2010). W trakcie FD5 nastąpi pierwszy spacer kosmiczny EVA-1. Misję można oglądać na NASA TV. Dodatkowe informacje na temat sposobów odbierania NASA TV znajdują się na końcu tego artykułu.
Godzina 13:24 CET (12.02.2010)
O godzinie 14:14 zakończy się Flight Day 5. Załoga uda się na spoczynek. Początek Flight Day 6 nastąpi osiem godzin później.
Godzina 11:32 CET (12.02.2010)
Zaczęła się konferencja prasowa po EVA-1. Pierwsze wnioski – spacer przebiegł bardzo pomyślnie. Warto w tym momencie dodać, że w trakcie Flight Day 6 nastąpi otwarcie i wejście do Node 3 oraz przygotowanie modułu Cupola do przenosin na docelowe miejsce. Node 3 (Tranquility) nie będzie wtedy jeszcze w pełni aktywowany (brak światła i działających wentylatorów).
Godzina 11:12 CET (12.02.2010)
Trwają testy połączenia pomiędzy Unity a Tranquility. W międzyczasie otrzymaliśmy pierwsze wyniki wczorajszych (Flight Day 4) napraw urządzenia odzyskującego wodę – UPA (Urine Processor Assembly) pracuje prawidłowo.
Godzina 10:48 CET (12.02.2010)
Kamery na ISS pokazują nowy obraz – moduł Tranquility przymocowany do Stacji oraz widok na Ziemię. W ciągu najbliższych dziesięciu lat Node 3 (Tranquility) będzie bardzo aktywnym miejscem badań naukowych i operacji związanych z Międzynarodową Stacją Kosmiczną.
Godzina 10:39 CET (12.02.2010)
Wewnętrzny właz wewnątrz Quest został otwarty. Zaraz zaczną się prace ‘rozbierające’ astronautów ze skafandrów kosmicznych.
Godzina 09:52 CET (12.02.2010)
Koniec spaceru kosmicznego! EVA-1 trwała 6 godzin i 32 minuty. Wszystkie zadania zostały wykonane. Witamy nowy moduł na pokładzie ISS!
Godzina 09:22 CET (12.02.2010)
Zakończyły się prace przy instalacji kabli na nowym module Tranquility.
Godzina 09:08 CET (12.02.2010)
5 godzin i 50 minut spaceru EVA-1. Trwają prace przy instalacji kabli na nowym module Tranquility.
Godzina 07:59 CET (12.02.2010)
Astronauci w tej chwili łączą przewody pomiędzy Unity a Tranquility. Instalowany jest m. in. zestaw kabli energetycznych i do przesyłu danych.
Godzina 07:15 CET (12.02.2010)
Tymczasem na Ziemi, w serwisie kosmonauta, obserwujemy drobne problemy techniczne. Nie możemy dodać zdjęć do tego artykułu – lecz w ciągu kilkudziesięciu najbliższych minut błąd powinien być naprawiony. Proponujemy zatem wszystkim włączyć NASA TV i oglądać prace przy instalacji modułu Tranquility – widoki są wyjątkowe!
Godzina 06:54 CET (12.02.2010)
Moduł Tranquility został przyłączony fizycznie do modułu Unity! Jest to prawdopodobnie ostatni (lub przedostatni licząc PMM) komponent amerykańskiej części stacji ISS. Do połączenia doszło na oczach astronautów Patricka i Behnkena, którzy obserwowali operację z odległości paru metrów.
Godzina 06:49 CET (12.02.2010)
Tymczasem moduł Tranquility jest już w dogodnej pozycji do połączenia. W chwili obecnej jest przemieszczany z pozycji przed instalacyjnej do pozycji połączenia.
Godzina 06:45 CET (12.02.2010)
Obaj astronauci zajmują się teraz drobnymi zadaniami dodatkowymi. Behnken przebywa w śluzie Quest i zajmuje się pracami porządkowymi oraz zbieraniem narzędzi do kolejnego zadania. Patrick (i później Behnken) za chwilę zajmą się dostarczeniem kolejnej torby, tym razem z kablami systemu chłodzenia, do określonej lokacji.
Godzina 06:26 CET (12.02.2010)
Behnken i Patrick zakończyli prace związane z zabezpieczeniem OTP. W chwili obecnej sprzątają swoje stanowiska pracy. Prace przebiegają sprawnie i mamy kilkudziesięciominutową nadwyżkę czasu podczas tego spaceru. Istnieje szansa na wykonanie jakichś zadań dodatkowych.
Godzina 06:14 CET (12.02.2010)
Astronauci są już razem z OPT na kratownicy S0 i pracują nad przymocowaniem elementu. Tymczasem moduł Tranquility jest już bardzo blisko portu na Unity, do którego będzie podłączony.
Godzina 05:58 CET (12.02.2010)
Zapierający dech w piersiach widok ukazał się chwilę temu w czasie przelotu kompleksu nad Australią. Operacje manewrowania modułem zostały przerwane na kilkanaście minut, jednak teraz operatorzy manipulatora wykonują kolejne manewry.
Godzina 05:53 CET (12.02.2010)
Tymczasem obaj astronauci udali się w rejon pobytu ramienia – robota Dextre na pojeździe szynowym stacji – Mobile Transporter, gdzie zainstalowana jest mała platforma sprzętowa OTP (ORU Temporary Platform). Zadaniem astronautów jest jej uwolnienie (co wymaga odkręcenia 5 śrub) i przeniesienie na kratownicę S0. W czasie przyszłej misji STS-132 zostanie ona zastąpiona swoją zmodyfikowaną wersją (umożliwiającą podpięcie zasilania do grzałek dla ORU).
Godzina 05:38 CET (12.02.2010)
Trwają manewry odpowiedniego zorientowania modułu Tranquility względem jego przyszłego miejsca dokowania w porcie modułu Unity.
Godzina 05:29 CET (12.02.2010)
Tymczasem Patrick zakończył deponowanie torby z osłonami MLI na module Destiny, Behnken natomiast wykorzystał wolny moment i wykonuje zdjęcia operacji przemieszczania nowego modułu z ładowni.
Godzina 05:23 CET (12.02.2010)
Moduł Tranquility wisiał ponad 3 metry nad ładownią Endeavoura. W chwili obecnej jest przemieszczany do pozycji połączenia z modułem Unity.
Godzina 05:13 CET (12.02.2010)
Operatorami manipulatora stacji SSRMS, który właśnie wyciąga moduł z ładowni wahadłowca, są Terry Virts i Kay Hire.
Godzina 05:06 CET (12.02.2010)
Operacja wyciągania modułu Tranquility z ładowni promu rozpoczęta!
Godzina 04:55 CET (12.02.2010)
Bob Behnken podładuje za chwilę poziom tlenu w swoim skafandrze, operacja ma potrwać 5 minut. Nicholas Patrick podejmuje torbę z osłonami termicznymi MLI, które zdeponuje na module Destiny. Astronauci będą je zakładać w czasie drugiego spaceru EVA-2.
Godzina 04:43 CET (12.02.2010)
Astronauci pracują szybko i sprawnie. W chwili obecnej mają 15 minut nadwyżki czasowej. Patrick znajduje się w śluzie Quest gdzie podładowuje poziom tlenu. Behnken właśnie także udaje się w stronę śluzy. Moduł Node-3 (Tranquility) jest gotowy do wyjęcia z ładowni!
Godzina 04:28 CET (12.02.2010)
Patrick rozłączył już wszystkie kable, które dostarczały prądu do grzałek modułu Node-3. W chwili obecnej chowane są one w pojemniku narzędziowym Tool Stowage Assembly przy śluzie wahadłowca.
Godzina 04:20 CET (12.02.2010)
Behnken już także znajduje się w ładowni wahadłowca. Zdejmuje on 8 pokryć (contamination covers), które miały chronić port horyzontalny CBM modułu Tranquility w czasie przygotowań na Ziemi i locie w ładowni. Moduł zostanie podłączony właśnie tą stroną do modułu Unity.
Godzina 04:04 CET (12.02.2010)
Mija 48 minuta tego spaceru. Podgląd z kamery Patricka nosi oznaczenie 18 (numerek widoczny w prawym, dolnym rogu ekranu), natomiast Behnkena 16.
Godzina 03:58 CET (12.02.2010)
Pierwszy test rękawic astronautów w normie. Co jakiś czas Kontrola Misji nakazuje spacerowiczom sprawdzenie stanu swoich rękawic. W przeszłości zdarzały się już sytuacje w których astronauci byli kierowani do śluzy z powodów uszkodzeń na tych elementach ich skafandrów EMU.
Godzina 03:43 CET (12.02.2010)
Po krótkiej fazie przygotowań, astronauci udają się do pracy. Patrick udaje się do ładowni wahadłowca, rozłączy on tam kable od systemu grzewczego modułu Node-3. Behnken wykonał już pierwsze zadanie – usunął zasłonę kamery znajdującej się na Unity, ułatwi ona operację zamocowania nowego modułu Tranquility do jego miejsca przy bocznym porcie CBM. Następnie Behnken udał się na konstrukcję kratowniczą stacji gdzie pozostawił torbę z narzędziami potrzebnymi w późniejszym etapie spaceru.
Godzina 03:31 CET (12.02.2010)
Bob Behnken pierwszy pojawił się poza śluzą. Jego skafander posiada czerwone wskaźniki na nogawkach, skafander Patricka będzie cały biały.
Godzina 03:20 CET (12.02.2010)
Rozpoczął się pierwszy spacer misji STS-130! Wraz z przejściem obu astronautów na zasilanie własne o godzinie 03:17 CET mamy początek EVA-1.
Godzina 03:14 CET (12.02.2010)
Zakończył się proces obniżania ciśnienia w śluzie modułu Quest. Otworzył się właz zewnętrzny śluzy.
Godzina 02:49 CET (12.02.2010)
Ramię stacji SSRMS uchwyciło znajdujący się w ładowni Endeavoura nowy moduł Node-3.
Godzina 01:44 CET (12.02.2010)
Wyrównywanie ciśnień pomiędzy śluzą Quest a Unity.
Godzina 01:37 CET (12.02.2010)
Trwają testy szczelności skafandrów.
Godzina 01:31 CET (12.02.2010)
Ekipa EVA-1 powoli kończy zakładanie skafandrów – do instalacji pozostały jedynie hełmy.
Godzina 01:09 CET (12.02.2010)
Astronauci ubierają skafandry kosmiczne EMU.
Godzina 00:42 CET (12.02.2010)
Pierwsze testy komunikacyjne poszły dobrze. Wskazania systemów skafandrów prawidłowe.
Godzina 00:28 CET (12.02.2010)
Pierwsza faza przygotowań do EVA zakończona, w chwili obecnej astronauci Behnken i Patrick rozpoczynają proces ubierania skafandrów. Zaczynają od zdjęcia zegarków i biżuterii.
Godzina 00:05 CET (12.02.2010)
W śluzie znajdują się również astronauci TJ Creamer, George Zamka oraz Jeff Williams, którzy pełnią rolę zespołu pomocniczego. Pomogą Patrick’owi oraz Behnken’owi ubrać się w skafandry.
Godzina 23:50 CET (11.02.2010)
Przygotowania do EVA-1 posuwają się do przodu. Zamykany jest właz łączący Node-1 ze Śluzą Quest, po czym ciśnienie w niej zostanie obniżone do planowanego 0,7 atmosfery.
Godzina 23:20 CET (11.02.2010)
Właz łączący śluzę Questa gdzie przebywali astronauci mający dokonać dzisiejszego EVA został otwarty, po tym jak wyrównano różnicę ciśnień między modułami. Oznacza to, że cała procedura nieco przesunęła się w czasie.
Godzina 22:59 CET (11.02.2010)
Nick Patrick i Bob Behnken powinni w tej chwili przygotowywać się do zaplanowanego na dziś spaceru kosmicznego EVA-1. Za około 30 minut ciśnienie w śluzie Quest zostanie obniżone do około 0,7 atmosfery.
Godzina 22:20 CET (11.02.2010)
Pobudka załóg odbyła się zgodnie z planem o 22:14 CET. Dla astronautki Kay Hire zagrano piosenkę Beautiful Day grupy U2.
Godzina 21:49 CET (11.02.2010)
Zbliża się Flight Day 5 misji STS-130. Załoga zostanie obudzona o godzinie 22:14 CET. W trakcie tego dnia nastąpi pierwszy z trzech zaplanowanych spacerów kosmicznych. Dzisiejszy spacer jest wyjątkowo ciekawy i będzie związany z instalacją ostatniego amerykańskiego modułu na ISS (Node 3 – Tranquility). W przestrzeń kosmiczną wyjdą astronauci Behnken i Patrick. Początek EVA-1 planowany jest na godzinę 03:09 CET. W trakcie EVA-1 moduł Tranquility zostanie wyciągnięty z ładowni promu Endeavour i przeniesiony na docelowe miejsce na Stacji – węzeł modułu Unity. W części głównej artykułu można znaleźć animację EVA-1. Ten spacer kosmiczny – oraz przenosiny modułu Node 3 – będą się prezentować wyjątkowo ciekawie również od strony wizualnej. Ponadto, jest to prawdopodobnie ostatnia szansa na zobaczenie instalacji dużego modułu na ISS (przynajmniej na kilka najbliższych lat).
{youtube}uIRJDTHfJCc{/youtube}
EVA-1 misji STS-130 / Credits – NASA TV, issmania6
Więcej informacji na temat misji STS-130 oraz jej celów i planowanego przebiegu można znaleźć na forum astro4u.net w tym wątku: LINK
Więcej informacji na temat startu misji Solar Dynamics Observatory: LINK
Wątek na forum A-F dotyczący tej misji: LINK
O programach i sposobach oglądania NASA TV można przeczytać pod tym linkiem: LINK
