Wystrzelona w 2007 roku sonda Dawn (Świt) przedwczoraj celebrowała rok orbitowania wokół planetoidy Ceres.
Ceres jest największym obiektem Pasu Planetoid. Jest to również pierwszy, mały obiekt niebędący kometą, który został wykryty przez astronomów – stało się to 1 stycznia 1801 roku. W 2006 roku Ceres otrzymała oznaczenie planety karłowatej.6 marca 2015 roku po raz pierwszy w historii bezzałogowa sonda weszła na orbitę takiego obiektu. W wewnętrznym Układzie Słonecznym tylko Ceres nosi ten status. Inne planety karłowate znajdują się poza orbitą Neptuna.
Krater Occator na Ceres z tajemniczymi jasnymi obszarami w swoim wnętrzu. Credits: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA
Wystrzelona w 2007 roku na pokładzie rakiety Delta II, sonda Dawn miała na celu zbadać dwa największe obiekty Pasa Planetoid. Jest to również pierwsza sonda w historii, która orbitowała wokół dwóch różnych obiektów docelowych. Między lipcem 2011 a wrześniem 2012 roku badała planetoidę Westa, po czym udała się w dalszą podróż w kierunku Ceres.
Na kilka miesięcy przez dotarciem sondy Dawn do celu, oczom naukowców ukazał się niesamowity widok: bardzo jasny twór na powierzchni Ceres. W miarę zbliżania się ukazywały się kolejne jasne obszary. Okazało się, że największy z nich znajdował się na dnie stosunkowo dużego krateru. Łącznie jasnych obszarów wykryto ponad 130. Przez dłuższy czas jasne obszary na powierzchni intrygowały środowisko naukowe. Dokładniejsza analiza sugeruje, że są to pokłady siarczanu magnezu.
Obrót Ceres oraz zbliżenie na krater z najbardziej rozległymi jasnymi obszarami (fałszywe kolory) / Credits: NASA JPL
Od grudnia 2015 roku sonda krąży na wysokości 375 km nad powierzchnią Ceres. Sonda okrąża planetoidę co pięć i pół godziny. Nominalne zakończenie misji zaplanowano na czerwiec 2016 roku, choć być może misja zostanie przedłużona. Wcześniej sugerowano nawet przelot do Pallas, kolejnego dużego obiektu, jednak po dokładniejszej analizie z planu zrezygnowano. Główną przeszkodą była zbyt duża różnica inklinacji orbit Ceres i Pallas.
Obecnie planuje się pozostawić sondę Dawn na stabilnej orbicie wokół planetoidy Ceres, aż do zakończenia misji.
