Instytut Helmhotlza w Poczdamie opracował nową mapę ziemskiego pola grawitacyjnego. Tę mapę nazwano „poczdamskim ziemniakiem grawitacyjnym”.
O tym, że Ziemia nie jest idealną kulą oraz że nie jest jednorodna, wiadomo od dawna. Jednakże stosunkowo od niedawna możliwe jest precyzyjne mierzenie ziemskiego pola grawitacyjnego. Jest to możliwe dzięki satelitom, takim jak Gravity Recovery And Climate Experiment (GRACE), Challenging Minisatellite Payload (CHAMP), Laser Geodynamics Satellites (LAGEOS) oraz Gravity Field and Steady-State Ocean Circulation Explorer (GOCE).
Niemiecki Instytut Helmhotlza w Poczdamie od pięciu dekad prowadzi program badań ziemskiego pola grawitacyjnego. Łącznie ten Instytut skorzystał z danych zebranych lub wykorzystujących aż 37 satelitów, od 1960 roku. Dodatkowo Instytut wykorzystuje dane lotnicze do opracowywania coraz bardziej precyzyjnych map pola grawitacyjnego naszej planety.
Najnowsza mapa pola grawitacyjnego stworzona przez ten Instytut korzysta z danych uzyskanych do 2011 roku. Mapy są nazywane „poczdamskimi ziemniakami grawitacyjnymi”, gdyż na nich Ziemia jest wyraźnie niejednorodna. W prezentowanej w tym artykule najnowszej mapie „grawitacyjnego ziemniaka” czerwonym kolorem oraz wybrzuszeniem zaznaczono obszary o nieco wyższej wartości grawitacji a niebieskim oraz wgłębieniem – o nieco niższym.
Aktualny wygląd „ziemniaka grawitacyjnego” ma związek z rzeźbą terenu (Himalaje, głębiny morskie, lądolody), a także z gęstością materii (np. skał) pod powierzchnią Ziemi – tam gdzie wartość grawitacji jest niższa, tam gęstość materii niższa.
Nowe wersje „poczdamskich ziemniaków grawitacyjnych” są przydatne do studiowania zmian takich jak oscylacje prądów morskich czy topnienie lądolodów. Dlatego Instytut Helmhotlza w Poczdamie co kilka lat publikuje nowe mapy pola grawitacyjnego Ziemi.
