Katastrofa Protona-M (02.07.2013)

0

Wtorkowy start rakiety Proton-M z satelitami GLONASS zakończył się eksplozją rakiety w pobliżu platformy startowej zaraz po starcie.

Aktualizacja

Kazachskie ministerstwo ds. sytuacji nadzwyczajnych potwierdziło brak ofiar. Ewakuowano jedynie najbliższy personel w związku z pożarem i rozpyleniem kilkuset ton toksycznych substancji, głównie paliwa, jakie znajdowały się na pokładzie rakiety. Według ministerstwa przyczyna wypadku mogła zaistnieć po stronie silnika 1. członu rakiety.

Sytuację pożarową i toksykologiczną znacznie poprawił deszcz, który wkrótce potem spadł na terenem kosmodromu. Najbliższe miasto, wynajmowane i zarządzane przez Rosjan, znajduje się 60 kilometrów od stanowiska startowego i wypadek raczej nie będzie miał na nie żadnego wpływu.

Koszty katastrofy nie są jeszcze znane. Rakieta była ubezpieczona na 182 miliony USD.

We wtorek 2 lipca o godzinie 02:38 GMT (04:38 CEST) z Bajkonuru wystartowała rakieta Proton-M/Blok DM-3 z trzema satelitami rosyjskiego systemu nawigacji satelitarnej GLONASS. Rakieta była jednak w powietrzu tylko 17 sekund. Zaraz po starcie Proton nabrał anormalnej pozycji, w końcu nabrał też ruchu wokół własnej osi i zmienił kierunek lotu. Zaraz potem rozbił się o ziemię niedaleko stanowiska startowego.

Transmisja ze startu pokazała rakietę, która kilka sekund po starcie wychyla się w lewo a potem gwałtowniej w prawo. Następnie rakieta zatacza łuk, nabiera ruchu obrotowego, aż w końcu zwraca się w kierunku ziemi. Pod wpływem tarcia odpada z niej osłona aerodynamiczna i ładunek, rakietę obejmuje ogień, i w końcu uderza w grunt wywołując eksplozję.

Katastrofa Protona-M w zwolnionym tempie / Credits – TsenkiTV

Wysoka na 53 metry rakieta, mająca około 713 ton masy startowej, nie posiada ładunków samoniszczących, stosowanych zwykle w takich przypadkach do zdalnego zniszczenia rakiety i ochrony ludzi i mienia na ziemi. W trakcie normalnego startu silniki 0. i 1. stopnia powinny działać około 2 minut. Na materiale zdjęciowym widać, że pracowały do końca, więc awaria mogła dotyczyć systemów sterowania lub oprogramowania rakiety.

Nagranie naocznego świadka / Credits – Matthew Travis

Rosja tym samym utraciła w starcie 48., 49. i 50. satelitę konstelacji GLONASS. Był to 388. start rakiety z rodziny Proton od 1965 roku. W ciągu ostatnich 2,5 roku to 5 nieudany start Protona, ale do tej pory winne były usterki górnych członów, które tutaj nawet nie miały okazji zadziałać. W 2010 roku również utracono 3 statki GLONASS. Wtedy źle obliczono ilość potrzebnego paliwa i rakieta nie doleciała na orbitę.

Kolejny start miał odbyć się 21 lipca z satelitą Astra-2E, ale zapewne opóźni się on ze względu na śledztwo i wyjaśnianie przyczyn dzisiejszej porażki. Teren w pobliżu stanowiska może być teraz skażony przez około 200 ton toksycznego paliwa używanego w rakietach Proton – tetratlenek diazotu i niesymetryczną dimetylohydrazynę, przez co może być on wyłączony z użytku przez kilka miesięcy. Wstępne przyczyny katastrofy mogą być znane za kilka dni.

Zobacz też:

(SFN, RIA)

{module [346]}

Comments are closed.