Mija 40 lat od lądowania Łunochoda 1 na powierzchni Księżyca

0

Dziś, 17 października minęło dokładnie 40 lat od wylądowania na Księżycu radzieckiego, bezzałogowego lądownika Łuna 17. W przeciwieństwie jednak do swojego bliskiego kuzyna – lądownika Łuna 16, którego zasobnik przeniósł na Ziemię próbki ze Srebrnego Globu – Łuna 17 osadziła na powierzchni ładunek szczególny. Na pokładzie bowiem znajdował się pierwszy bezzałogowy księżycowy – Łunochod!

Start odbył się 10 listopada 1970 roku z kosmodromu Bajkonur, a użytą rakietą nośną był sprawdzony Proton. Pięć dni później i po wykonaniu dwóch manewrów korygujących trajektorię, pojazd wraz z lądownikiem wszedł na kołową orbitę wokółksiężycową o wysokości około 85 kilometrów. Wkrótce potem rozpoczął się proces stopniowego jej obniżania, aż do lądowania na skraju Morza Deszczów, co miało miejsce 17 listopada 1970 roku o godzinie 4:46:50 CET.

Pojazd znajdujący się na lądowniku miał długość 2,3 metra i wysokość około 1,3 metra oraz był napędzany przez układ ośmiu niezależnie zasilanych kół (w przypadku awarii pojedyncze koła mogły zostać odstrzelone). Wyposażony został w instrumenty naukowe w tym kamery telewizyjne, zestaw impaktorów do badania gruntu, spektrometr rentgenowski, teleskop również działający w tym zakresie promieniowania oraz detektory promieniowania kosmicznego. Łazik zasilały baterie, które ładował zestaw ogniw fotowoltaicznych. System grzewczy wykorzystywał rozpad izotopu Polonu-210, co zapewniało urządzeniom odpowiednie warunki pracy w trakcie księżycowej nocy.

Łunochod zjechał na powierzchnię Księżyca 23 listopada po opuszczonych rampach lądownika i odtąd zaczęła się jego praca. Podczas misji trwającej ponad 10 miesięcy przejechał 10,54 km, wykonał 200 zdjęć panoramicznych i ok. 20 tysięcy zdjęć zwykłych. Zarejestrował blisko 500 pomiarów twardości gruntu oraz przeprowadził 25 analiz chemicznych analiz. Przez cały okres funkcjonowania Łunochod był sterowany przez pięcioosobową ekipę naziemną.

Prędkość poruszania się pojazdu wynosiła od 1 do 2 kilometrów na godzinę. Lądownik wraz z łazikiem miał masę 1.814 kg, zaś sam łazik 840 kg.

W marcu bieżącego roku, amerykańska sonda kosmiczna LRO wysłana na orbitę Księżyca przesłała niewyraźne zdjęcia śladów, pozostawionych na powierzchni przez Łunochoda 1, a także sam łazik oraz jego lądownik – Łunę 17.

15 stycznia 1973 roku, na Księżycu wylądowała Łuna 21 z łazikiem Łunochod 2. Pracował on krócej, ale był o wiele bardziej ruchliwy od swojego poprzednika, a także zawierał szereg usprawnień zwiększających jego efektywność. Łunochod 3 chociaż został zbudowany, na Księżyc już nie poleciał.

Radziecki łazik księżycowy Łunochod 1 (NASA)

Lądownik Łuna 17 widoczny na powierzchni Księżyca oraz ślady łazika (NASA/GSFC/Arizona State University)

Łunochod 1 widoczny na powierzchni Księżyca w miejscu zakończenia misji (NASA/GSFC/Arizona State University)

Comments are closed.