Dane z japońskiej misji Kaguya potwierdziły obecność dużej jaskini na Księżycu. Czy może to być szansa na kolonizację Srebrnego Globu?
Od 2009 roku wiemy, że na Księżycu występują jaskinie lawowe. Te twory, nazywane w języku polskim także tunelami lawowymi, to długie struktury wydrążone wewnątrz skał przez płynącą lawę. Odkrycie tych jaskiń lawowych zawdzięczamy japońskiej sondzie Kaguya (SELENE). Warto tu dodać, że misja tej sondy zakończyła się 10 czerwca 2009 roku, jednak analiza danych trwa do dziś.
Teoretyczny rozkład naprężeń dookoła dużego tunelu lawowego / Credits – Purdue University/courtesy of David Blair
W 2015 roku informowaliśmy o teoretycznych wyliczeniach, sugerujących, że niektóre z tuneli lawowych na Księżycu mogą być bardzo duże – większe od wielu ziemskich miast. Teoretyczna średnica takich tuneli może sięgać nawet 5 km.
Najnowsza analiza danych z misji Kaguya potwierdziła istnienie i rozmiary jednego dużego tunelu lawowego. To potwierdzenie powstało po ponownej analizie danych z jednego z instrumentów sondy: Lunar Radar Sounder (LRS). Wejście do tej jaskini ma średnicę około 50 metrów. Szacowana średnica dna tego tunelu to 100 metrów. Ta jaskinia ma szacowaną długość aż 50 km. Jaskinia znajduje się w regionie o nazwie “Ocean Burz”, znajdującym się na zachodnim skraju widocznej z Ziemi strony Księżyca.
Przebite sklepienia tuneli lawowych zaobserwowanych przez sondę Kaguya / Credits – JAXA, Kaguya
Podobnych tworów na Księżycu z pewnością jest więcej. Mogą to być świetne miejsca do stworzenia pierwszych baz załogowych, w szczególności z uwagi na ochronę przed promieniowaniem. Jednocześnie przestrzeń wewnątrz takiego tunelu jest bardzo duża, co pozwala na stopniową rozbudowę baz.
Być może potwierdzenie obecności i względnie łatwej dostępności do wnętrza jaskini lawowych na Księżycu zmieni strategię lotów załogowych. Dotychczas powierzchnia Księżyca – poza obszarami biegunowymi – wydawała się być zbyt niedostępna, by możliwe było zbudowanie bazy załogowej. Z drugiej strony, takie ograniczenie w eksploracji Księżyca tylko do małych obszarów było także krytykowane, gdyż pozostała powierzchnia Srebrnego Globu była by poza zasięgiem wypraw załogowych. Obecność wielu tuneli lawowych znacząco może zmienić to postrzeganie Księżyca.
Niestety, jak na razie nie ma w planach żadnej misji księżycowej, która z bliska zbadałaby tunele lawowe. Jednakże te jaskinie są znane dopiero od kilku lat, zatem jest prawdopodobne, że już niebawem coraz częściej naukowcy będą proponować przeprowadzenie misji bezzałogowej ku jednej z takich jaskiń. Zanim jednak to nastąpi, orbitery, takie jak wciąż przebywający na orbicie Srebrnego Globu Lunar Reconnaissance Orbiter, będą poszukiwać kolejnych wejść do tuneli lawowych.
Co ciekawe, w ostatnich kilkunastu miesiącach coraz częściej wspomina się o Księżycu jako przynajmniej celu “pośrednim” w załogowej eksploracji Układu Słonecznego. Planowana jest m.in. międzynarodowa budowa stacji Deep Space Gateway (DSG), której budowa mogłaby nastąpić w przyszłej dekadzie. Z tej stacji mogłyby odbywać się krótkie loty załogowe na powierzchnię Srebrnego Globu. Lot w pobliże wyjścia do jednej z takich jaskini lawowych wydaje się być bardzo logicznym celem pierwszej wyprawy załogowej.
(JAXA, AS, JT, PFA)
