Nowe zdjęcia z amerykańskiej sondy Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) wskazują na to, iż skorupa Księżyca podlega procesowi rozciągania, w wyniku czego w kilku miejscach na powierzchni zaobserwowano niewielkie rowy tektoniczne. Odkrycie jest kolejnym z serii, która wskazuje na to, iż nasz naturalny satelita jest wciąż aktywny.
Naukowcy uważają, iż aktywność Księżyca przejawiła się nie wcześniej niż 50 mln lat temu, co w skali wieku tego obiektu, wynoszącego około 4,5 mld lat, jest wartością niewielką – można uznać, iż procesy te zaszły w teraźniejszej historii Srebrnego Globu.
Grupa badaczy na zdjęciach w wysokiej rozdzielczości uzyskanych z kamery LROC (LRO Camera) zauważyła niewielkie, wąskie rowy – znacznie dłuższe niż szersze. Twory te wskazują, iż w miejscach gdzie je odnaleziono, skorupa Księżyca została rozciągnięta. Liniowe doliny, nazywane rowami tektonicznymi, powstały w momencie gdy księżycowa wierzchnia warstwa podległa rozciągnięciu, zniszczeniu i zapadnięciu wzdłuż dwóch uskoków. Rowy tektoniczne zostały odkryte w wielu miejscach na powierzchni Srebrnego Globu.
Naukowcy zaangażowani w badania Księżyca, uważają, iż jest on obecnie w fazie kurczenia z uwagi na ochładzanie się wciąż gorącego wnętrza. Obecność rowów tektonicznych mówi nam, że siły wymuszające kurczenie powierzchni zostały przezwyciężone przez siły rozciągające. Oznacza to, iż siły kurczenia nie mogą być duże – inaczej nie zaobserwowano by małych rowów tektonicznych.
Słabe kurczenie sugeruje, że Księżyc, w przeciwieństwie do planet typu ziemskiego, nie był całkowicie stopiony w bardzo wczesnych fazach swojego rozwoju. Obserwacje wskazują, iż jedynie zewnętrzna powłoka była początkowo stopiona, tworząc ocean płynnych skał.
{youtube}tiz8wSaitK0{/youtube}
Materiał przedstawiający najnowsze odkrycie związane z badaniami Księżyca / Credits: youtube.com, petealnsworth
W połowie 2010 roku badacze wykorzystali zdjęcia wykonane kamerą LROC sondy LRO, aby zidentyfikować dokładniej twory powierzchniowe, zaobserwowane jeszcze przez astronautów z programu Apollo. Twory te, nazywane księżycowymi klifami lub skarpami, stały się dowodem na to, iż nasz naturalny satelita podlega procesowi kurczenia, być może nawet w chwili obecnej. Konkluzja badań była następująca: zaobserwowane w wielu miejscach skarpy świadczą o ciągłym kurczeniu Księżyca na skutek powolnego ochładzania się jego wnętrza.
Analizują wielkość księżycowych klifów badacze ocenili, iż dystans pomiędzy centrum jądra a powierzchnią uległ skróceniu o około 90 metrów. Opisywane w tym artykule rowy tektoniczne okazały się niespodziewanym odkryciem, a zdjęcia stanowią dowód, iż niektóre obszary Księżyca wbrew globalnemu procesowi kurczenia, są także rozciągane. Księżyc zdaje się być zatem ciągle aktywnym ciałem.
W najbliższej przyszłości możemy się prawdopodobnie spodziewać więcej ciekawych odkryć dokonanych na podstawie danych dostarczonych przez misję LRO. Wraz z czasem naukowcy będą mieli coraz pełniejszy obraz występujących formacji na Księżycu. Do tej pory jedynie połowa całkowitej powierzchni naszego naturalnego satelity została sfotografowana w wysokiej rozdzielczości.
(NASA)
