Amerykańska i japońska agencja kosmiczna wraz z firmą Orbital Sciences sprawdziły system, który będzie wykorzystany podczas operacji podejścia i cumowania statku transportowego Cygnus do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Nieco ponad tydzień temu podniesiono wysokość orbity tego kosmicznego laboratorium, natomiast wczoraj zakończone zostały intensywne prace robota Dextre nad innowacyjnym eksperymentem technologicznym.
NASA oraz JAXA (japońska agencja kosmiczna) przeprowadziły wspólnie z firmą Orbital Sciences testy systemu, który posłuży do monitorowania zbliżającego się do Stacji ISS statku Cygnus. Sprzęt jest zlokalizowany wewnątrz japońskiego modułu Kibo. Orbital planuje wykonać pierwszą misję z podejściem do ISS jeszcze w tym roku. Do pierwszego zaś startu rakiety Antares, mającej wynosić statki Cygnus na orbitę, ma dojść w przeciągu najbliższych kilku miesięcy.
Testy tankowania i serwisowania satelitów
Kontrolerzy z Goddard Space Flight Center (Maryland, USA) oraz Kontrola Misji w Houston zakończyła wczoraj pierwszą rundę prac nad eksperymentem RRM (Robotic Refueling Mission) – demonstratorem możliwości przeprowadzenia operacji serwisowania statków kosmicznych na orbicie. W pracach wykorzystywany jest precyzyjny manipulator SPDM (Special Purpose Dextereous Manipulator), lub w skrócie robot Dextre, zbudowany przez MDA Space Missions dla Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej CSA.
Pierwsze, z dawna wyczekiwane operacje związane z eksperymentem RRM miały miejsce 7-9 marca. Dextre pomyślnie wykonał wszystkie zadania, które polegały m.in. na podjęciu specjalistycznych narzędzi umieszczonych w boksach w module RRM. W czwartek robot dokonał demonstracji uzyskania dostępu do systemu paliwowego satelity. Za pomocą kolejnych narzędzi Dextre usunął izolację, a następnie wykonał z chirurgiczną precyzją małe nacięcie na przewodzie, który utrzymywał zatyczkę w pozycji zamkniętej. Na powierzchni ładunku RRM znajduje się wiele otworów symulujących wlewy paliwa i gazów z prawdziwych satelitów.
Celem eksperymentu RRM jest zademonstrowanie i przetestowanie technologii wymaganych do przeprowadzenia w pełni robotycznej obsługi serwisowej satelity, w przypadku którego nie planowano operacji jego naprawiania czy uzupełniania zapasu paliwa. W czasie najbliższych dwóch lat kontrolerzy za pomocą Dextre przeprowadzą wiele eksperymentalnych działań, między innymi otwarcia/zamknięcia otworów wlewu (wykorzystywanych do zatankowania statku jeszcze przed startem z Ziemi), umiejętnego przecięcia odpowiednich przewodów, usunięcia izolacji z wewnątrz demonstratora, a także przetoczenia paliwa.
Działania robota Dextre nad ładunkiem RRM to okazja do wykorzystania zręcznej maszyny po raz pierwszy w badaniach nad rozwojem technologii. Dotychczas wszystkie prace dotyczyły działań konserwacyjnych na zewnątrz Stacji ISS. Ładunek RRM został dostarczony na ISS w ładowni wahadłowca Atlantis podczas ostatniej misji programu promów kosmicznych w zeszłym roku (STS-135).
Zaawansowana platforma eksperymentalna już niebawem na ISS
Za kilka miesięcy z Japonii wystrzelona zostanie rakieta ze statkiem transportowym HTV-3 „Kounotori-3”, w ładowni którego znajdzie się platforma testowa SCaN Testbed (Space Communications and Navigation Testbed), zaprojektowana i zbudowana w przeciągu ostatnich trzech lat przez ośrodek Glenn Research Center agencji NASA (Cleveland, USA). Statek HTV-3 oprócz tej platformy dostarczy wiele innych ładunków na Stację ISS.
Platforma będzie pierwszym tak zaawansowanym urządzeniem, które zapewni możliwość przetestowania wielu nowych technologii i procesów, m.in. komunikacji czy nawigacji, przy wykorzystaniu programowalnego radia SDR (Software Defined Radio). Na SCan Testbed znajdą się trzy egzemplarze jednostki SDR o różnych możliwościach. Za pomocą pięciu anten zainstalowanych na zewnątrz platformy będzie możliwy przesył informacji pomiędzy satelitami przekaźnikowymi czy stacjami naziemnymi NASA.
Platforma umożliwi badaczom w okresie około 5 lat przetestowanie wielu eksperymentów, przyczyniając się do szybszego rozwoju komunikacji kosmicznej nowej generacji. SCaN Testbed zostanie zainstalowany po wyładowaniu ze statku HTV-3 na platformie sprzętowej ELC-3 (ExPRESS Logistics Carrier-3), mieszczącej się na strukturze kratowniczej Stacji ISS.
Podniesienie orbity ISS
29 lutego przeprowadzony został manewr podniesienia orbity Stacji ISS. Na skutek trwającego 76 sekund odpalenia silników modułu Zwiezda perygeum i apogeum orbity ISS zostało podniesione odpowiednio o 3,7 km oraz 0,32 km. Manewr przeprowadzony został w ramach optymalizacji parametrów orbity i przygotowania do przybycia rosyjskiego statku transportowego Progress 47P (start 20 kwietnia) i załogowego Sojuz TMA-04M, którego start po sporym opóźnieniu będzie miał miejsce w maju.
Wcześniej do Stacji ISS podejdzie europejski statek transportowy ATV “Edoardo Amaldi”. Prace do opóźnionego startu z portu kosmicznego Kourou w Gujanie Francuskiej idą zgodnie z planem. ATV-3 dostarczy około 7 ton ładunków. Start planowany jest obecnie na 23 marca na godzinę 17:34 CET, natomiast operacja cumowania do tylnego portu modułu Zwiezda 29 marca o godzinie 00:34 CEST.
Prace astronautów na ISS
Tymczasem wewnątrz ISS dowódca Stacji Dan Burbank pracuje nad przywróceniem do działania jednostki oczyszczającej wodę WPA (Water Processing Assembly). Pewien czas temu wewnątrz tego urządzenia doszło do wycieku. Problem dotyczył systemu katalizatora. Prace nie powinny potrwać więcej niż kilka dni.
Astronauta Andre Kuipers udokumentował stan gaśnic oraz masek ochronnych, zapisując ich stan, lokację oraz numery seryjne. Dokonał on także przenosin wody ze zbiornika wody CWC (Contingency Water Container) do zbiorników jednostki WPA, przepuszczając tę wodę przez specjalne filtry oraz sprawdzając czy nie powstają bąbelki (mogące zapchać filtr).
Po rosyjskiej stronie Stacji ISS kosmonauci Oleg Kononienko i Anton Szkaplerow kręcili materiał filmowy, który zostanie pokazany w rosyjskiej telewizji. Tymczasem Anatolij Iwaniszyn zajął się konserwacją generatora tlenu Elektron oraz pracą z eksperymentem Matrioszka, który zbiera dane dotyczące promieniowania wewnątrz i na zewnątrz Stacji ISS. Szkaplerow dokonał także wymiany osprzętu oświetleniowego i sprawdzenia prowadzonych eksperymentów Uragan i Sonocard, a Kononienko umieścił niepotrzebne już ładunki w statku transportowym Progress 46P.
(NASA)
