Najnowsze zdjęcia wykonane przez dwa duże obserwatoria kosmiczne Spitzer i Herschel uwidaczniają zimny pył tworzący nowe gwiazdy w sąsiadujących z Drogą Mleczną galaktykach karłowatych.
Wielki Obłok Magellana, uwieczniony na najnowszych obrazach uzyskanych w podczerwieni z teleskopów Spitzer (NASA) i Herschel (ESA, NASA), wygląda niczym gorejący obszar eksplozji. Obłok składa się z wielu wstęg pyłowych, oraz uwypuklonych obszarów gwiazdotwórczych – zwłaszcza w centrum, na samej górze po prawej oraz na lewo od środka zdjęcia (najjaśniejszy obszar, nazywany 30 Doradus lub Mgławicą Tarantuli, z uwagi na kształt w świetle widzialnym).
Mały Obłok Magellana posiada znacznie bardziej nieregularny kształt. Od głównej struktury obiektu po prawej na zdjęciu, przypominającej poprzeczkę i zawierającej dużo formujących się gwiazd, odchodzi do lewej strumień pyłu, noszący określenie „skrzydła obłoku”.
Kolory na zdjęciach w rzeczywistości są informacją o temperaturze sfotografowanych obszarów. W chłodniejszych rejonach procesy gwiazdotwórcze dopiero się rozpoczynają lub zostały zakończone, natomiast cieplejsze miejsca świadczą o podgrzewaniu pyłu przez młode gwiazdy.
Chłodne obiekty oraz obszary ukazane są w kolorze czerwonym, który odpowiada falom podczerwonym o długości około 250 mikronów, zebranym przez instrument SPIRE (Spectral and Photometric Imaging Receiver) teleskopu Herschel. Obszary widoczne w kolorze zielonym to rejony odrobinę cieplejsze, zobrazowane przez inny instrument tego teleskopu – PACS (Photoconductor Array Camera and Spectrometer) na długościach 100 i 160 mikronów. Najcieplejsze miejsca widoczne są na niebiesko (24 i 70 mikronów) i zostały zobrazowane przez teleskop kosmiczny Spitzer. Uzyskane zdjęcia zostały na siebie nałożone.
Poprzez badanie tych galaktyk naukowcy mają okazję obserwować procesy ewolucyjne gwiazd poza Drogą Mleczną. Zgłębiając tajniki rozwoju gwiazd możliwe staje się studiowanie całych galaktyk, a zwłaszcza ich cykli życia. Wielki i Mały Obłok Magellana to dwaj najwięksi sąsiedzi naszej spiralnej, dużej galaktyki – Drogi Mlecznej. Obiekty te należą do klasy galaktyk karłowatych, które są ubogie w metale i inne pierwiastki cięższe od wodoru i helu. Tego rodzaju środowisko prawdopodobnie ma negatywny wpływ na dynamikę procesu formowania gwiazd.
Procesy gwiazdotwórcze nasiliły się we Wszechświecie około 10 mld lat temu, pomimo tego, iż galaktyki zawierały wtedy mniej cięższych pierwiastków czy pyłów metalicznych. Wcześniej astronomowie mieli tylko ogólne pojęcie o dynamice formowania się gwiazd w Obłokach Magellana. Teraz, dzięki nowym zdjęciom z teleskopów Spitzer i Herschel, wiedza ta może zostać uzupełniona.
(NASA, ESA)
