Możliwe rozwiązanie zagadki nadchodzącej misji załogowej z udziałem Polaka.
W 2025 roku dojdzie do misji załogowej AX-4, w której weźmie udział astronauta z Polski. Coraz częściej pojawia się jednak pytanie: dlaczego nie wyznaczono dublera do misji Sławosza Uznańskiego?Od 5 sierpnia 2024 polski astronauta projektowy Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) dr inż Sławosz Uznański uczestniczy w praktycznej części szkolenia przygotowującego do misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Misja planowana jest na 2025 r. Sławosz Uznański wejdzie w skład misji Axiom-4 (AX-4).
Skład misji AX-4 jest następujący:
- Peggy Whitson (USA) – dowódczyni misji,
- Sławosz Uznański (Polska/ESA) – specjalista misji,
- Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji,
- Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji.
Lot na ISS zostanie zrealizowany rakietą Falcon 9 firmy SpaceX, która wyniesie na orbitę kapsułę załogową Dragon. Astronauci spędzą na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ok. 14 dni.
Dublerzy? A może nie?
Do misji Sojuz-30, w której wziął udział Mirosław Hermaszewski, przygotowywało się dwóch pilotów wojskowych z Polski. Jednym z nich był Mirosław Hermaszewski, zaś jego dublerem był Zenon Jankowski.
W ramach misji załogowych realizowanych przez firmę Axiom często klienci wybierali także dublerów. Tak się przykładowo stało w przypadku misji Axiom-2 (AX-2) – cała załoga miała dublerów.
W przypadku misji AX-3 było tylko dwóch rezerwistów: dla astronauty z Turcji oraz dla dowódcy misji. Nie było dublerów dla astronautów z Włoch i Szwecji.
Astronauci ESA a misje Axiom
Misja AX-4 ma w składzie jednego astronautę rezerwowego ESA (Sławosza Uznańskiego) oraz dwóch astronautów, którzy nie mają związków z tą agencją. Tych dwóch astronautów: Tibor Kapu z Węgier oraz Shubhanshu Shukla startuje w ramach narodowych projektów, które nie mają bezpośredniego powiązania z Europejską Agencją Kosmiczną.
Już w kwietniu 2023 roku pojawiły się informacje o działaniach ESA na rzecz udziałów europejskich astronautów w misjach Axiom. Wówczas działania wspierała agencja kosmiczna Szwecji, co zaowocowało udziałem Szweda w locie AX-3. Można więc zakładać, że w ciągu ponad roku pomiędzy ESA a Axiom wypracowano mechanizmy współpracy przy kolejnych misjach załogowych.
Powyższe informacje sugerują, że współpraca pomiędzy ESA a Axiom ma szerszy wymiar niż tylko “dokładanie” astronautów do kolejnych misji. Jest prawdopodobne, że są już gotowe mechanizmy zastępowania astronautów jeśli zajdzie taka potrzeba.
Co może zatem nastąpić jeśli Sławosz nie będzie w stanie wziąć udziału w misji AX-4? Prawdopodobnie ESA wybierze wówczas jednego z astronautów ze swojego korpusu.
Można założyć, że ESA ma kilka opcji działania. W przypadku jeśli zajdzie potrzeba wymiany Sławosza Uznańskiego na innego astronautę jeszcze na wiele miesięcy przed startem – wówczas ESA może wybrać innego rezerwistę/kę ze swojego korpusu. Jeśli natomiast potrzeba wymiany nastąpi bliżej startu, prawdopodobnie wówczas ESA skorzysta z jednego/jednej ze swoich zawodowych astronautów. Jest zatem szeroki wybór wśród dostępnych kandydatów/tek na ten lot.
Jeśli Sławosz Uznański nie poleci w AX-4 to czy “przepadnie” Polsce szansa na lot na orbitę? Zakładając szerszą współpracę pomiędzy Axiom a ESA, jest bardziej prawdopodobne, że Sławosz Uznański (lub inny astronauta/ka z Polski!) zostanie przydzielony do kolejnej misji. Przykładowo, czeski astronauta-rezerwista Ales Svoboda weźmie udział w misji w 2029 roku. Jest zatem bardzo prawdopodobne, że astronauci z ESA regularnie będą latać na ISS przynajmniej do 2029 roku.
Podsumowując, polski astronauta Sławosz Uznański prawdopodobnie nie ma jednego dublera, a cały korpus astronautów ESA służy za dublerów do tej misji. Zwiększa to szanse na efektywne skorzystanie z europejskiego korpusu astronautów – zarówno tych zawodowych jak i rezerwistów.
(PFA)
