Ten artykuł będzie stale uzupełniany w miarę postępu prac. Zapraszamy do relacji z trzeciego dnia (Flight Day 3 – FD3) misji STS-135. Początek FD3 zaplanowany jest na godzinę 09:29 CEST. W trakcie FD3 nastąpi cumowanie do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, planowane na godzinę 17:07 CEST. Misję można oglądać na NASA TV. Dodatkowe informacje na temat sposobów jej odbierania znajdują się na końcu tego artykułu.
Godzina 23:16 CEST (10.07.2011)
Wszystkie czynności na dziś zostały już wykonane. Astronauci misji STS-135 udadzą się na sen o godzinie 00:59 CEST. Początek czwartego dnia misji rozpocznie się osiem godzin później. Na tym kończymy tę relację – zapraszamy ponownie już za kilka godzin.
Godzina 22:33 CEST (10.07.2011)
Manewry robotyczne zostały zakończone. OBSS jest w tej chwili przechwycony przez ramię wahadłowca SRMS. Tymczasem jedna z rakiet pomocniczych została już przetransportowana do portu Cape Canaveral. Druga rakieta SRB pojawi się w porcie niebawem.
Godzina 21:19 CEST (10.07.2011)
OBSS został uchwycony przez SSRMS. Kontrola Misji przesłała pozwolenie na odłączenie wysięgnika.
Godzina 20:59 CEST (10.07.2011)
Ramię SSRMS (Space Station Remote Manipulator System) zostało już przemieszczone na pozycję do przejęcia OBSS.
Godzina 20:36 CEST (10.07.2011)
Trwają przygotowania do operacji robotycznych. Otwarto zasłony okien modułu obserwacyjnego Cupola i trwa przygotowanie komputerów.
Godzina 20:10 CEST (10.07.2011)
Ostatnim istotnym zadaniem na dzisiaj będzie usunięcie wysięgnika OBSS (Orbiter Boom Sensor System) z miejsca na krawędzi ładowni, które w razie pozostania blokowałoby możliwość wyciągnięcia modułu logistycznego Rafaello w czasie czwartego dnia misji.
Godzina 19:41 CEST (10.07.2011)
Załoga Stacji ISS powróciła już do własnych prac, natomiast na kanale NASA TV można obejrzeć konferencję podsumowującą dzisiejsze wydarzenia w misji STS-135.
Godzina 18:49 CEST (10.07.2011)
Załoga wahadłowca “przepływa” na pokład Stacji ISS. Astronauci wpadają sobie w ramiona i śmieją się od ucha do ucha…
Godzina 18:42 CEST (10.07.2011)
Obecne marginesy zapasów kriogenicznych na wahadłowcu wynoszą już 1 dzień i 3 godziny, co oznacza, iż wydłużenie misji o jeden dzień jest coraz bardziej prawdopodobne.
Godzina 18:29 CEST (10.07.2011)
Włazy zostały otwarte. Niebawem dojdzie do powitania załóg.
Godzina 18:21 CEST (10.07.2011)
Seria testów szczelności została już przeprowadzona. Działania przebiegły na tyle sprawnie, iż wydano zgodę na otwarcie włazów!
Godzina 17:40 CEST (10.07.2011)
Trwa zmiana orientacji kompleksu modułami rosyjskimi w kierunku poruszania się po orbicie. W ten sposób na czas połączonej misji powłoka termiczna wahadłowca nie będzie wystawiona na zderzenia ze śmieciami i mikrometeoroidami.
Godzina 17:20 CEST (10.07.2011)
Po krótkiej chwili potwierdzono właściwe połączenie dwóch statków. Przez najbliższe dwie godziny miejsce będą miały testy szczelności. Po ich pomyślnym zakończeniu zostaną otwarte włazy i nastąpi powitanie załóg.
Godzina 17:19 CEST (10.07.2011)
Mechanizmy zapadkowe i blokujące węzłów cumowniczych zostały uruchomione.
Godzina 17:16 CEST (10.07.2011)
Wschód Słońca. Trwa proces “sztywnego cumowania”.
Godzina 17:13 CEST (10.07.2011)
Ostatnia misja amerykańskiego promu kosmicznego przybiła pomyślnie do orbitalnego przyczółku ludzi. Powstanie Stacji ISS w dużej mierze zawdzięczamy właśnie wahadłowcom.
Godzina 17:10 CEST (10.07.2011)
Dokowanie nastąpiło o godzinie 17:07 CEST, na wysokości 386 kilometrów nad południowym Oceanem Spokojnym.
Godzina 17:08 CEST (10.07.2011)
Prom Atlantis przybył na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Dzwon powitalny! Dowódca Stacji ISS Ron Garan powitał załogę wahadłowca przez radio.
Godzina 17:07 CEST (10.07.2011)
Kontakt fizyczny! Silniki manewrowe wahadłowce delikatnie dopchnęły maszynę do portu cumowniczego.
Godzina 17:07 CEST (10.07.2011)
System pokontaktowy uzbrojony, 3 metry.
Godzina 17:06 CEST (10.07.2011)
4 metry, właściwa ścieżka podejścia.
Godzina 17:05 CEST (10.07.2011)
6 metrów.
Godzina 17:05 CEST (10.07.2011)
Prędkość podejścia wynosi teraz około 3 cm/s.
Godzina 17:03 CEST (10.07.2011)
Odległość 10 metrów. Finalne podejście.
Godzina 17:01 CEST (10.07.2011)
Odległość 15 metrów.
Godzina 16:58 CEST (10.07.2011)
Odległość 22 metry. Na podstawie obecnego podejścia przewiduje się, że do cumowania dojdzie 8 minut później.
Godzina 16:56 CEST (10.07.2011)
Mechanizm cumowniczy w ładowni wahadłowca został uruchomiony przez załogę. Prom jest w pełnej kontroli Fergusona.
Godzina 16:55 CEST (10.07.2011)
Manewr podejścia odbywa się jak do tej pory planowo. Na ujęciach z kamery umieszczonej w węźle cumowniczym promu widoczny jest już doskonale łącznik PMA-2 oraz moduł Harmony za nim.
Godzina 16:53 CEST (10.07.2011)
Tandem przelatuje w tej chwili nad południowo zachodnią Australią.
Godzina 16:52 CEST (10.07.2011)
Prędkość zbliżania wahadłowca wynosi 4,27 cm/s. Odległość 40 metrów.
Godzina 16:50 CEST (10.07.2011)
Widoczne są już doskonale światła w ładowni i podświetlony węzeł cumowniczy wahadłowca. 15 minut do cumowania.
Godzina 16:44 CEST (10.07.2011)
Poniżej prezentujemy nagranie z manewru RPM promu Atlantis do misji STS-135.
{youtube}o5lktjN57WQ{/youtube}
Manewr RPM promu Atlantis / Credits – NASA TV, kuba1997nr2
Godzina 16:33 CEST (10.07.2011)
Kontrola lotu wydała zgodę na cumowanie promu do ISS.
Godzina 16:29 CEST (10.07.2011)
Za chwilę Atlantis znajdzie się przed Stacją w jej ruchu orbitalnym. Z tego miejsca zacznie się przybliżanie promu do elementu cumowicznego PMA-2, do którego Atlantis przyłączy około 17:07 CEST.
Godzina 16:15 CEST (10.07.2011)
Manewr RPM zakończony – ostatni taki w historii. Przez następne 50 minut prom będzie się zbliżać do ISS po trajektorii przypominającej wycinek okręgu. Dokowanie planowane jest na godzinę 17:07 CEST.
Godzina 16:11 CEST (10.07.2011)
Kończy się manewr RPM – rezydenci ISS wykonali zdjęcia promu.
Godzina 16:07 CEST (10.07.2011)
Manewr RPM rozpoczęty! W galerii tego artykułu można zobaczyć zdjęcia z manewru RPM.
Godzina 15:58 CEST (10.07.2011)
Mniej niż 300 metrów pomiędzy ISS a promem. Około 9 minut do manewru RPM.
Godzina 15:51 CEST (10.07.2011)
Udany manewr MC4.
Godzina 15:48 CEST (10.07.2011)
Za chwilę kontrola lotu wyda zgodę na przeprowadzenie manewru RPM. Mniej niż 1200 metrów dzieli ISS i prom Atlantis.
Godzina 15:40 CEST (10.07.2011)
Udany manewr korekcyjny MC3. Mniej niż 1600 metrów pomiędzy ISS a promem Atlantis.
Godzina 15:21 CEST (10.07.2011)
Nawiązano bezpośrednie połączenie pomiędzy ISS a promem Atlantis.
Godzina 15:05 CEST (10.07.2011)
Około dwie godziny do cumowania, które nastąpi ponad Nową Zelandią.
Godzina 14:50 CEST (10.07.2011)
Manewr MC1 przebiegł również prawidłowo.
Godzina 14:31 CEST (10.07.2011)
Manewr TI przebiegł prawidłowo.
Godzina 14:28 CEST (10.07.2011)
Dobra konfiguracja do manewru TI.
Godzina 13:59 CEST (10.07.2011)
Kontrola Lotu wydaje zgodę na manewr TI (po raz ostatni w historii programu STS).
Godzina 13:48 CEST (10.07.2011)
Załoga w tej chwili pracuje nad drobnym problemem z oprogramowaniem jednego z laptopów zainstalowanych na promie. Manewr TI za 43 minuty.
Godzina 13:33 CEST (10.07.2011)
Pomyślnie zakończone zostały krótkie odpalenia silniczków RCS w ramach manewru NCC.
Godzina 13:29 CEST (10.07.2011)
Dzisiejsze cumowanie wahadłowca do Stacji ISS będzie 37. i ostatnim takim wydarzeniem w historii. Atlantis zacumuje do orbitalnego kompleksu po raz 12. Przed międzynarodowym programem ISS wahadłowce miały swój udział także w programie rosyjskiej stacji orbitalnej Mir, do której zacumowały łącznie 9 razy, w tym sam Atlantis aż 7 razy (rozpoczynając tę serię 29 czerwca w 1995 roku w czasie misji STS-71).
Godzina 13:22 CEST (10.07.2011)
Atlantis jest już widoczny z kamer Stacji ISS i vice versa.
Godzina 13:01 CEST (10.07.2011)
Załoga na wahadłowcu ponownie odczuła mocne wstrząsy – odpalone zostały dwa silniki orbitalne OMS w ramach manewru NC-4. Zmiana prędkości wyniosła około 45 m/s.
Godzina 12:25 CEST (10.07.2011)
W ramach przygotowań do dzisiejszych operacji podejścia do Stacji ISS odpowiednio konfigurowane były komputery pokładowe wahadłowca. Wystąpił problem z komputerem GPC 3 (General Purpose Computer). Jego działanie nie będzie jednak wymagane w dniu dzisiejszym, więc inżynierowie wraz z załogą wykonają jego rekonfigurację w dniu jutrzejszym (FD4). Podobny problem z tym samym komputerem (GPC 3) wystąpił także na promie Atlantis w czasie misji STS-122, podczas której na Stację ISS dostarczony został europejski moduł Columbus. Co ciekawe w tamtej misji brał także udział obecny członek załogi STS-135 – Rex Walheim.
Godzina 12:11 CEST (10.07.2011)
Wykonany został manewr NH. W czasie jego wykonywania widoczny był podgląd na żywo z kokpitu wahadłowca. Manewr był wyraźnie widoczny, kiedy wszystko zadrżało.
Godzina 11:44 CEST (10.07.2011)
Czynności poranne zostały zakończone i załoga weszła w tryb procedury podejścia do Stacji ISS. Niebawem wykonany zostanie manewr podnoszący orbitę.
Godzina 10:15 CEST (10.07.2011)
Już za 7 godzin dojdzie do połączenia wahadłowca Atlantis z Międzynarodową Stacją Kosmiczną. Będzie to ostatni tego typu manewr w historii programu STS. 1.5 miesiąca temu do Stacji ISS zadokowany był po raz ostatni wahadłowiec Endeavour, co zostało uwiecznione przez załogę powracającego na Ziemię Sojuza TMA-20. Poniżej przedstawiamy wyjątkowe nagranie ukazujące z odległości kilkuset metrów ten historyczny kompleks orbitalny. Na przeciwległym końcu w stosunku do promu Endeavour znajduje się europejski statek transportowy ATV-2 “Johannes Kepler” (wielkością zbliżony do angielskiego dwupiętrowego autobusu):
{youtube}iOLh3Vxk0HM{/youtube}
Manewr ISS z dnia 24 maja 2011 roku / Credits – NASAtelevision
Godzina 09:30 CEST (10.07.2011)
Pobudka! Na wahadłowcu rozbrzmiała piosenka Mr. Blue Sky zespołu Electric Light Orchestra dedykowana dowódcy misji STS-135.
Godzina 08:52 CEST (10.07.2011)
Za trzydzieści siedem minut nastąpi pobudka astronautów i początek trzeciego dnia misji STS-135. Przez następne godziny prom Atlantis będzie się zbliżać do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Cumowanie planowane jest na godzinę 17:07 CEST. Godzinę wcześniej, o 16:06 CEST nastąpi manewr RPM, którego celem jest ukazanie osłony termicznej promu w celu wykonania serii zdjęć z pokładu ISS.
Trzeci dzień misji wahadłowców obfituje w niesamowite widoki, które warto obejrzeć – szczególnie, że niektóre manewry (np. RPM) wykonywane będą ostatni raz.
W języku polskim dyskusja na temat misji STS-135 toczy się na Polskim Forum Astronautycznym.
O sposobach i programach do oglądania NASA TV można przeczytać pod tym linkiem.
