STS-36 – “drugi teleskop Hubble”

Wahadłowiec nie wyniósł tylko “jeden” teleskop Hubble!

Jedna z popularnych opinii dotyczących kosmicznego teleskopu Hubble głosi, że to kosmiczne obserwatorium bazuje na platformie amerykańskich satelitów zwiadowczych serii KH-11. W istocie, dostępne grafiki teleskopów KH-11 ukazują satelitę składającego się z dwóch paneli słonecznych oraz długiej “tuby”, która jest częścią układu optycznego. Co więcej, średnica lustra – 2,4 metra – jest taka sama. To czyniło obie konstrukcje gotowe do wyniesienia na orbitę w ładowni promu kosmicznego.

STS-31 – kwiecień 1990

Kosmiczny teleskop Hubble (HST) znalazł się na orbicie w wyniku misji STS-31 promu Discovery w kwietniu 1990 roku. Pilotem promu w trakcie tej misji był Charles Bolden – administrator NASA w latach 2009 – 2017. Od tego czasu – dzięki misjom serwisowym (ostatnia, STS-125, w 2009 roku) funkcjonuje do dziś. Co więcej pojawiają się nawet koncepcje kolejnej misji serwisowej do HST.

STS-36 – luty/marzec 1990

Mniej niż dwa miesiące przed misją STS-31, na orbitę wystartował prom Atlantis do misji STS-36. W ramach tej misji prom kosmiczny wyniósł na orbitę tajny ładunek dla potrzeb amerykańskiego Departamentu Obrony (DoD).

Choć w oficjalnych przekazach nie ma ujawnionego dokładnego ładunku tej misji, uważa się, że prom Atlantis wówczas wyniósł na orbitę jednego z satelitów szpiegowskich serii KH-11. Misja trwała do 4 marca 1990.

Na marginesie warto dodać, że zdolności rozdzielcze teleskopów serii KH-11 zostały ujawnione w 2019 roku przed ówczesnego prezydenta USA.

W latach 70. XX wieku, gdy trwał proces projektowania i budowy promu kosmicznego, zakładano także wykonywanie misji o charakterze “obronnym”. Prom kosmiczny miał m.in. wynosić satelity zwiadowcze. Z czasem (w szczególności po katastrofie promu Challenger) okazało się jednak, że starty wahadłowców są bardzo skomplikowane i amerykańskie kręgi “obronne” zdecydowały się na używanie “tradycyjnych” rakiet. W kolejnych latach i dekadach używało się rakiet serii Titan, Delta IV, Atlas V i wreszcie – Falcon 9 i Falcon Heavy.

HST – obserwacje Wszechświata do dziś

Dzięki obserwacjom HST ludzkość poznała wiele fascynujących tajemnic związanych z naturą naszego Wszechświata czy naszego Układu Słonecznego, między innymi:

• Poszukiwanie obiektów do przelotu dla sondy New Horizons (spośród których wybrano 2014 MU69),
• Obserwacje obiektu znajdującego się 13,2 miliardów lat świetlnych od nas,
• Wieloletnie obserwacje “znikającej” egzoplanety Fomalhaut b,
• Obserwacje “międzygwiezdnych gości”, którzy odwiedzili nasz Układ Słoneczny,
• Badanie mgławic, w których zachodzą procesy gwiazdotwórcze (np mgławica M42 w Orionie),
• Wspieranie misji planetarnych – m.in. detekcja aktywności hydrotermalnej na Enceladusie,
• Monitorowanie zmian w mgławicy powstałej w wyniku supernowej SN 1987A,
• Odkrywanie nowych księżyców w naszym Układzie Słonecznym, m.in. Plutona oraz Neptuna,
• Badanie masywnych galaktyk i ich centrów (w tym M87),
• Obserwacje gromad kulistych,

(PFA, NASA, W.)