Dwa tygodnie temu w Budapeszcie odbyła się konferencja poświęcona przestrzeni kosmicznej w 7. Programie Ramowym Unii Europejskim. Przedstawiamy omawiane na niej najistotniejsze sprawy.
12 i 13 maja trwała w stolicy Węgier konferencja unijna poświęcona działaniom 7. Programu Ramowego poświęconym badaniom i wykorzystaniu przestrzeni kosmicznej.
W ramach podsumowania na stronach konferencji ukazały się przedstawione na niej prezentacje. Wśród najistotniejszych znalazły się pierwsze wyniki konsultacji nad przyszłością programów naukowo-badawczych Unii Europejskiej, rekomendacje dla 8. Programu Ramowego oraz prezentacja dotycząca estońskiej inicjatywy NordBaltSat.
CSFRI
Do 20 maja tego roku trwały publiczne konsultacje nad przyszłością programów naukowo-badawczych Unii Europejskiej, tak zwanej CSFRI, wspólnej strategii ramowej dotyczącej nauki i innowacji, która ma obowiązywać od 2014 roku. W grudniu 2011 mają odbyć się przesłuchania dotyczące roli kosmosu w CSFRI i 8. Programie Ramowym. Do końca roku zostaną też w projekcie uwzględnione głosy zebrane podczas konsultacji, a projekt zostanie przedłożony Radzie Unii Europejskiej i Parlamentowi Europejskiemu.
Większość głosów osób indywidualnych, które wypowiedziały się w konsultacjach nad CSFRI, widziałoby więcej działań oddolnych, realizowanie projektów bardziej niekonwencjonalnych i niosących większe ryzyko inwestycyjne. Zwiększenie zainteresowania badaniami finansowanymi przez Unię upatrują w uproszczeniu procedur i realizowaniu mniejszych projektów.
Podmioty należące do Europejskiego Komitetu Badań Kosmicznych Europejskiej Fundacji Naukowej (ESSC-ESF) sugerowały dłuży czas realizacji programów, aby można było działać w zespołach o zasięgu pan-Europejskim. Widzą one też potrzebę wypracowania mechanizmu finansowania wykorzystania danych z misji europejskich.
Projekt CSFRI przewiduje propozycję zmiany finansowania badań z opartej o koszty (cost-based) na opartą o wyniki (output-based). Na projekty przeznaczana byłaby zryczałtowana kwota pieniędzy, a pokryte z niej koszta nie byłby kwestionowane, gdyby dostarczono wyniki przeprowadzonych badań. Uproszczone procedury ubiegania się i rozliczania projektów miałyby zwiększyć udział małych i średnich przedsiębiorstw w realizacji programów badawczych i innowacyjnych Unii.
Strategicznymi elementami obszaru przestrzeni kosmicznej w CSFRI mają być:
- wykorzystanie i wspieranie istniejących programów i misji kosmicznych,
- zachowanie wiodącej roli Unii Europejskiej w dziedzinie badań naukowych i postępu technicznego,
- promowanie współpracy międzynarodowej,
- osiąganie niezależności w kluczowych technologiach.
Nowe konkursy w ramach 7FP
Jesienią 2011 roku zostaną ogłoszone nowe konkursy w ramach 7. Programu Ramowego, w ramach działań 9.1 GMES i zastosowania technologi kosmicznych, 9.2 Rozwój podstawowych środków eksploracji kosmosu i 9.3 Działania przekrojowe (angażowanie firm spoza sektora kosmicznego do działań związanych z tymże sektorem). W ramach 5. wezwania do Programu Ramowego do obszaru Kosmos trafi ok. 250 milionów euro. Polski Krajowy Punkt Kontaktowy poświęci nadchodzącym konkursom specjalne spotkanie, które odbędzie się 14 czerwca w Warszawie.
Wstępny terminarz 5. wezwania:
- Publikacja wezwania – 20 lipca 2011, na stronach Komisji Europejskiej i CORDIS.
- Termin składania ofert – 23 listopada 2011
- Ocena zgłoszeń – grudzień 2011/luty 2012
- Negocjowanie ofert – 2012
8FP
Podczas konferencji przedstawiono również wyniki przesłuchań ok. 160 ekspertów i decydentów w ramach przygotowań do 8. Programu Ramowego. Wzywali oni do zwiększenia powiązań między badaniami naukowymi i edukacją a budowaniem innowacyjności, stworzenia bardziej elastycznych metod finansowania, opierania się w większym stopniu na zaufaniu niż kontrolowaniu i nadzorowaniu, aby zredukować ilość biurokracji w realizowaniu zleconych projektów.
Uczestnicy przesłuchań wskazali poniższe tematy jako cele kolejnego programu ramowego:
- Eksploracja kosmosu: robotyka, zaawansowane techniki łączności z głęboką przestrzenią kosmiczną, zaawansowane techniki nawigacji i sterowania, jądrowe systemy napędowe i zasilania, systemy podtrzymywania życia, analogi gruntu i habitaty symulacyjne,
- Badania kosmosu: wykorzystanie danych z trwających i planowanych misji kosmicznych, eksperymenty na pokładzie ISS, prognozowanie pogody kosmicznej i przewidywanie zagrożeń z kosmosu,
- Obserwacje Ziemi: klimatologia, badania nad nowymi czujnikami i detektorami, rozwój technologii rojów nanosatelitów, sieć satelitów łączności o przepustowości rzędu terabitów, kosmiczny LIDAR,
- Dostęp do przestrzeni kosmicznej: nowa generacja rakiet nośnych, komercyjne loty suborbitalne, mikrodostęp do przestrzeni kosmicznej,
- Kosmos i społeczeństwo: zapobieganie zmianom klimatycznym, ograniczenie występowania głodu, chorób i braku wody, edukacja młodego pokolenia związana z kosmosem,
- Współpraca międzynarodowa: systemy wynoszenia, systemy napędowe, systemy podtrzymywania życia i długotrwałego przebywania w przestrzeni kosmicznej, bezzałogowa eksploracja przestrzeni kosmicznej, rozwój elementów kluczowych dla eksploracji kosmosu, bezpieczeństwo w przestrzeni kosmicznej i usuwanie kosmicznych śmieci.
NordicBalSat
Madis Võõras, przedstawiciel przedstawianej na łamach Kosmonauta.net Enterprise Estonia, omawiał inicjatywę NordicBalSat, mającą służyć wykorzystaniu i dalszemu rozwojowi kosmicznego potencjału krajów nadbałtyckich: Litwy, Łotwy, Estonii i Polski. W projekcie kraje te są reprezentowane przez następujące podmioty: Invent Baltics (Estonia), Ventspils High Tech Park (Łotwa), Kaunas University of Technology (Litwa), Wasat sp. z o.o. (Polska). Projekt wspiera Szwecja (Swedish Space Corporation) i Francja (International Space University). Koordynatorem jest Enterprise Estonia.
Inicjatywa NordicBalSat zorganizuje w dniach 1-3 lutego 2012 w Tallinie międzynarodową konferencję poświęconą rozwojowi rozszerzaniu współpracy pan-europejskiej i zwiększaniu udziału młodych członków Unii Europejskiej w działaniach unijnych w obszarze kosmicznym. Pod egidą inicjatywy zostały również złożone dwa abstrakty na nadchodzący 62. Międzynarodowy Kongres Astronautyczny.
Źródło: FP7 Space Conference
