Rok 2010 ledwo co się rozpoczął, a już obfituje w ciekawe odkrycia planet pozasłonecznych. Tym razem doniesiono o odkryciu pięciu wielkich egzoplanet, większych od naszego Jowisza. To co wyróżnia te obiekty od większości znanych nam egzoplanet jest odległość od gwiazd macierzystych – jest “przyzwoita”. Niestety, nowo odkryte obiekty charakteryzują się dużą ekscentrycznością, wykluczającą istnienie mniejszych, skalistych egzoplanet.
Większość odkrywanych egzoplanet to wielkie obiekty krążące bardzo blisko swych gwiazd macierzystych z okresem obrotu liczonym w dniach, a nie latach. Takie układy dość łatwo wykryć – z uwagi na interakcje pomiędzy gwiazdą macierzystą a egzoplanetą. Przykładem takich obiektów są pierwsze odkrycia orbitalnego teleskopu Kepler albo HD 209458b. Te obiekty krążą jednak w układach, których budowa jest znacząco inna od naszego Układu Słonecznego, w którym gazowe giganty krążą w dużych odległościach. Nadal stosunkowo mało znamy układów, w których odpowiedniki naszego Jowisza czy Saturna krążą również dalej od swych gwiazd macierzystych. Stąd też odkrycia dużych egzoplanet – odpowiedników Jowisza zarówno pod względem masy jak i odległości od gwiazdy macierzystej – są bardzo interesujące.
Pięć nowo odkrytych obiektów nosi następujące oznaczenia: HD 86226 b, HD 164604 b, HD 175167 b, HD 152079 b oraz HD 129445 b. Są to egzoplanety kategorii ciężkiej – nawet najmniejsza z nich (HD 86226 b) jest półtora raza masywniejsza od naszego Jowisza (masa minimalna m sin i). Największy obiekt z tego zestawienia (HD 175167 b) może być nawet 8 razy masywniejszy od największej planety z naszego Układu Słonecznego (co oznacza, że może to być obiekt ‘przejściowy’, pomiędzy planetą a brązowym karłem).
Drugą cechą wspólną tych wszystkich planet pozasłonecznych jest okres obiegu, który liczymy w setkach dni. Najkrótszy okres obiegu wokół swojej gwiazdy macierzystej prezentuje HD 164604 b – jest to około 606 dni. Najdłuższym okresem obiegu w tym zestawieniu pochwalić się może HD 152079 b – jest to około 2080 dni.
Trzecią i ostatnią cechą wspólną dla tych wszystkich egzoplanet jest duża ekscentryczność orbit – sięgająca nawet kometarnej wartości 0,7. Tak wielka ekscentryczność w połączeniu z dużą masą obiektów wyklucza istnienie mniejszych, skalistych egzoplanet, krążących bliżej gwiazd macierzystych z tego zestawienia. Nie są to zatem odpowiedniki naszego Jowisza ani też naszego Układu Słonecznego.
(Exoplanet.eu)
