Polska będzie mieć swojego pierwszego prawdziwego satelitę naukowego! Satelita o nazwie BRITE PL (nazwa nieoficjalna – robocza) zostanie zbudowany i przetestowany w Polsce przez polskich inżynierów i naukowców. Czy będzie to też pierwszy polski satelita?
Kilka miesięcy temu pojawiła się nieoficjalna i niepotwierdzona informacja o możliwej budowie satelity BRITE. Informacje okazały się być prawdziwe – projekt został zaakceptowany przez stronę rządową i zacznie być niebawem realizowany! Tę informację uzyskaliśmy od jednego z głównych przedstawicieli projektu ze strony Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika (CAMK). W najbliższych tygodniach postaramy się zdobyć więcej szczegółowych informacji na temat tego projektu.
Czym jest BRITE? Skrót pochodzi od słów BRIght-star Target Explorer (co można przełożyć na język polski jako ‘obserwator jasnych gwiazd’). Celem naukowym byłoby wykonanie precyzyjnych pomiarów astrosejsmologicznych wyznaczonych jasnych gwiazd. Dzięki tym pomiarom jest możliwe zbadanie ich struktury wewnętrznej. Jest to mały satelita kształtu sześcianu o wymiarach 20x20x20 cm i wadze około 6 kilogramów. Dokładna nazwa tego satelity to CanX-3 BRITE – projekt pochodzi z kanadyjskiego laboratorium Space Flight Laboratory (SFL) przy Uniwersytecie w Toronto.
Pomimo małych wymiarów, satelita jest wyjątkowo czuły – zakładana precyzja obserwacji jest kilkukrotnie wyższa niż obserwatoriów naziemnych. Oznacza to, że korzyści naukowe płynące z takiego projektu są potencjalnie bardzo duże – pozwolą bowiem na poszerzenie naszej wiedzy na temat struktury wewnętrznej jasnych gwiazd. Ten instrument z pewnością pozwoli na rozwój polskiej nauki.
Satelita jest również zaprojektowany tak, aby budowa i testy zostały szybko zakończone: przewidywana data startu to okolice roku 2012. W chwili obecnej nie znana jest rakieta nośna dla BRITE PL, ale niemal pewne jest, że satelita ten będzie ładunkiem dodatkowym. Nie znana jest docelowa orbita, ale również niemal pewne jest, że będzie to jedna z orbit LEO – możliwe, że o wysokiej inklinacji (np polarna).
Na projekcie skorzysta także polski przemysł. Satelita zostanie wybudowany i przetestowany w Polsce, co oznacza, że polscy inżynierowie będą mieli szanse uczestniczyć przy każdym etapie budowy tego satelity. Dzięki temu zgromadzona wiedza oraz doświadczenie pozostanie w Polsce i będzie mogła być realizowana w następnych projektach – także tych na Ziemi, nie związanych z misjami kosmicznymi.
Projekt zyskał akceptację oraz odpowiednie fundusze rzędu kilkunastu milionów złotych ze strony Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. BRITE PL będzie realizowany wspólnie przez Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika, Centrum Badań Kosmicznych oraz Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Możliwe, że do projektu dołączą później firmy z sektora przemysłu technicznego – w ramach kontraktów na poszczególne elementy i podzespoły satelity.
Can X-3 BRITE jest wynikiem prac laboratorium Space Flight Laboratory (SFL) przy Uniwersytecie w Toronto w Kanadzie. Dotychczasowa współpaca SFL w ramach projektu BRITE realizowana jest z austriackimi uniwersytetami (dla których oddzielny satelita BRITE może być również pierwszym satelitą tego kraju).
Projekt BRITE PL z pewnością przyniesie wiele korzyści polskiej nauce, technice oraz gospodarce – pierwszy krok został właśnie dokonany. Wypada zatem życzyć powodzenia Polskiej Akademii Nauk oraz wszystkim potencjalnym naukowcom i inżynierom, które będą brać udział w tym projekcie.
Czy będzie to też pierwszy polski satelita? Możliwe, chociaż wcale nie do końca pewne. W fazie budowy jest mały satelita Politechniki Warszawskiej typu CubeSat, o nazwie PW-SAT. Satelita ten został zaakceptowany do pierwszego lotu nowej europejskiej rakiety Vega. Start planowany jest obecnie na koniec roku 2010, jednak możliwe są opóźnienia. Inny potencjalny program satelitarny – Mazovia – planowany jest na okolice roku 2012.
Dodatkowe linki do informacji (linki otwierają się w nowych oknach/zakładkach):
http://www.univie.ac.at/brite-constellation/spacecraft.html (austriacka grupa BRITE)
http://www.utias-sfl.net/nanosatellites/CanX3/ (strona kanadyjskiej grupy SFL, dotycząca Can X-3 BRITE)
oraz polskojęzyczne forum A4U.
