Czym jest Dzień Pierwszego Kontaktu?

Od 1997 roku fani Star Treka obchodzą Dzień Pierwszego Kontaktu (First Contact Day). Na czym polega to święto i jaka jest jego historia?

O ile obchody rocznicy premiery Star Treka: Oryginalnej Serii są zrozumiałe, o tyle Dzień Pierwszego Kontaktu figuruje w kalendarium Star Treka jako święto, które będzie obchodzone w przyszłości i będzie upamiętniać przyszłe wydarzenie historyczne, a konkretnie – pierwszy lot z napędem warp oraz pierwsze spotkanie Ziemian z obcą cywilizacją.

Kanoniczna geneza Dnia Pierwszego Kontaktu

Według Star Treka w 2063 roku ludzkość jest podzielona po trzeciej wojnie światowej i próbuje odbudować swoją cywilizację. Zefram Cochrane i jego zespół na zlecenie rządu budują – w dość prymitywnych warunkach, bo w środku lasu w Bozman, stanie Montana – rakietę Phoenix, która mogłaby osiągnąć napęd nadświetlny (słynny napęd warp). Znamienne jest też to, że Phoenix powstał ze zmodyfikowanego pocisku nuklearnego.

5 kwietnia 2063 roku Cochrane przeprowadza pierwszy lot Phoeniksem, który zostaje dostrzeżony przez statek stacjonujących w pobliżu kosmitów, akurat prowadzących badania pobliskiej przestrzeni kosmicznej (według dodatkowych źródeł ten statek nosił nazwę T’Plana-Hath). Wieczorem owi kosmici lądują w Bozman i ma miejsce oficjalny Pierwszy Kontakt Ziemian z obcą cywilizacją. To doświadczenie spotkania z kosmitami sprawi, że ludzkość wreszcie się zjednoczy, zlikwiduje nędzę i głód i będzie w przyszłości odkrywać wszechświat. Zefram Cochrane zostaje ogłoszony bohaterem, a między Ziemianami a kosmitami nawiązuje się współpraca.

Od tamtej pory 5 kwietnia jest świętowany co roku jako Dzień Pierwszego Kontaktu i jego obchody widzimy chociażby w Star Trek: Voyager, w odcinku Domostwo (Homestead, 7×22), gdzie okazuje się, że ulubioną potrawą Zeframa Cochrane’a były pierogi z serem. Jest to też dzień wolny od pracy.

Jednakże w filmie Star Trek: Pierwszy Kontakt to historyczne wydarzenie jest zagrożone przez podróżujących w czasie Borg – rasę dążącą do asymilacji i wyeliminowania indywidualności u innych gatunków. Załoga Enterprise, dowodzona przez Jean-Luca Picarda musi więc z jednej strony zająć się wrogą rasą, a z drugiej strony doprowadzić do tego, aby pierwszy lot Phoeniksa i Pierwszy Kontakt miały miejsce. Dlatego scena Pierwszego Kontaktu pochodzi właśnie z tego filmu i wygląda tak:

Istotne jest też to, że zasada, aby wyjawiać istnienie pozaziemskich cywilizacji dopiero jak dany gatunek osiągnie napęd warp, została potem zaadaptowana przez Zjednoczoną Federacje Planet i wiele z odcinków Star Treka jest o tym, jak dochodzi do – mniej lub bardziej idealnego lub katastrofalnego – Pierwszego Kontaktu. Federacja wychodzi z założenia, że każda cywilizacja ma prawo rozwijać się we własnym tempie, bez wpływu z zewnątrz, a odkrycie napędu warp to odpowiedni moment, aby wyjawić istnienie kosmitów, aby nowi podróżnicy po galaktyce nie byli zaskoczeni, że nie są sami we wszechświecie.

Federacja poświęca też mnóstwo czasu na badanie cywilizacji przed-warpowych, aby być przygotowaną na Pierwszy Kontakt i aby nie doszło do sytuacji, w której pojawienie się Federacji zostanie potraktowane jak najazd.

Obchody Dnia Pierwszego Kontaktu w naszym świecie

Teraz, jak już wiemy, jak doszło do powstania tego święta w uniwersum Star Treka, zobaczmy jak trafiło ono do naszego świata.

Według portalu Space.com, pierwszy raz Dzień Pierwszego Kontaktu zaczęto świętować rok po wejściu Star Trek: Pierwszy Kontakt do kin, czyli w 1997. Przez całe lata było raczej niszowym świętem, obchodzonym przez fanów Star Treka, przy czym polscy Trekkie przez dłuższy czas nie mieli pojęcia o tym, że coś takiego jak Dzień Pierwszego Kontaktu jest (poza, być może, tym, co widać w samych filmach i serialach). Dopiero przy zetknięciu się z amerykańskimi fanami zdali sobie z tego sprawę i o ile kiedyś było to raczej utrudnione, o tyle obecnie, w dobie social mediów, natknięcie się na wpisy czy grafiki o Dniu Pierwszego Kontaktu jest o wiele łatwiejsze.

Wytwórnia Paramount Pictures, która ma prawa do Star Treka od 1967 roku, postanowiła wykorzystać Dzień Pierwszego Kontaktu do celów marketingowych i od 2021 jest to dzień, w którym Paramount przedstawia zapowiedzi nadchodzących odsłon serii – tak filmowych i telewizyjnych, jak i komiksowych czy książkowych. Paramount przygotował również specjalny zwiastun, w którym pokazywane są spotkania bohaterów Star Treków z różnymi gatunkami, chociaż nie zawsze były to Pierwsze Kontakty, per se.

Warto też napomknąć, że data 5 kwietnia została wybrana przez scenarzystę filmu Star Trek: Pierwszy Kontakt, Ronalda D. Moore’a ze względu na to, że są to również urodziny jego najstarszego syna, Jonathana.

Dlaczego Dzień Pierwszego Kontaktu jest w ogóle obchodzony?

To, że fani obchodzą fikcyjne święto pochodzące z serii, którą uwielbiają, nie jest prawdopodobnie niczym dziwnym, i zwykle łączy się to po prostu z chęcią świętowania tego, co daje im radość.

Niemniej jednak w tym konkretnym przypadku można się doszukać również pewnej nadziei na to, co przyniesie przyszłość. Jakby nie było Pierwszy Kontakt to wielkie historyczne wydarzenie, które będzie miało miejsce w 2063 roku i które otworzy ludzkość na nowe cywilizacje. To zaś pozwoli nam wznieść się wyżej, nie tylko pod kątem technologicznym, ale i społecznym – nastąpi era wielkich odkryć.

Chociaż Dzień Pierwszego Kontaktu można obchodzić w bardzo przyziemny sposób, na przykład, oglądając Star Treka i inne filmy o pierwszym spotkaniu z kosmitami, jak Kontakt czy Nowy Początek (przecież nikt nie twierdzi, że kosmici muszą kontaktować się z nami werbalnie).

(ZP)