Według NASA rozwój prywatnego przemysłu kosmicznego znalazł się już na takim etapie, by móc własnymi środkami zagospodarować najbliższe otoczenie naszego globu, a to skutkuje praktycznymi działaniami największej na świecie agencji astronautycznej. Przykładem może być projekt prywatnej stacji orbitalnej Axiom Space.
Prywatna stacja załogowa Axiom Space powstanie przy wsparciu NASA
Jest jednak za wcześnie by liczyć, że już teraz prywatni przedsiębiorcy będą w stanie dokonać tego całkiem samodzielnie. W związku z tym NASA uruchomiła cały szereg programów wspomagających i stymulujących ich rozwój w tym kierunku, z których najbardziej znane są te załogowe (CCP) i związane z rozwojem dużych rakiet nośnych (COTS, CRS). W tych obszarach największymi beneficjentami funduszy NASA, a więc i amerykańskich podatników, są firmy SpaceX, Boeing i Northrop Grumman.
Ogólne założenie jest takie, że rządowa agencja NASA skupi się na eksploracji dalszej przestrzeni kosmicznej, która jest znacznie droższa i niedochodowa, natomiast zagospodarowanie niskiej orbity okołoziemskiej (LEO – low Earth orbit) i ewentualne czerpanie z tego dochodów zostanie oddane w ręce prywatnych firm. Komercjalizacja ma również objąć w pewnym stopniu obecną międzynarodową stację kosmiczną ISS. Oczywiście te firmy, które uzyskały dotąd największe wsparcie finansowe oraz technologiczne, znalazły się na uprzywilejowanej pozycji. Ale są także inne dziedziny, w których mogą znaleźć miejsce dla siebie mniejsze przedsiębiorstwa.
W ramach jednego ze wspomnianych programów wsparcia, NextSTEP-2 (Next Space Technologies for Exploration Partnerships 2), NASA rozpisała w 2019 r. konkurs na „Rozwój komercyjnego wykorzystania niskiej orbity okołoziemskiej w oparciu o Międzynarodową Stację Kosmiczną”. W styczniu 2020 r. został on rozstrzygnięty, a 28 lutego został podpisany kontrakt pomiędzy NASA a firmą Axiom Space na kwotę ok. 140 mln USD na rozpoczęcie prac nad komercyjnym segmentem ISS.
W dużym skrócie, Axiom zaprojektuje i wykona kilka nowych modułów, które zostaną dołączone do ISS, tworząc komercyjną część stacji. Będą mogli ją odwiedzać i przebywać w niej czasowo zarówno turyści (tzw. prywatni astronauci) jak i oddelegowani do pewnych prac czy eksperymentów na orbicie przedstawiciele narodowych agencji kosmicznych mniejszych krajów, których nie stać na prowadzenie własnego programu załogowego. Będą to tradycyjne metalowe moduły, wykonane w podobnej technologii jak ISS czy wcześniejszy Mir. Firma Bigelow Aerospace, która od kilku lat namawia NASA na duże moduły zbudowane z elastycznych materiałów (niejako „nadmuchiwane”) nie wystartowała do konkursu podobno z powodu niekorzystnych warunków finansowych.
Do dowozu astronautów do segmentu Axiom będą wykorzystywane statki załogowe Dragon 2 firmy SpaceX – takie same, jakie będą już wkrótce wykorzystywane przez NASA do transportu profesjonalnych astronautów na ISS.
Na początku marca 2020 r. Axiom Space zawarł umowę ze SpaceX, przewidującą rozpoczęcie już pod koniec 2021 r. wycieczek na ISS (choć kontrakt mówi na razie o jednej), a więc na długo przed rozpoczęciem budowy własnego segmentu. Nie ogłoszono jeszcze ceny takiej wycieczki, jednak z pewnością będzie ona kosztowała kilkadziesiąt milionów dolarów amerykańskich od osoby. Przy czym nie ma gwarancji, że znajdzie się odpowiednia liczba tak bogatych turystów, zwłaszcza że konkurencyjne wycieczki, z tym że nie do ISS, ale za to na znacznie wyższą orbitę, zapowiada inna firma Space Adventures, bardziej doświadczona w branży turystyki kosmicznej.
Axiom planuje dołączyć do ISS poprzez amerykański moduł Harmony swoje trzy duże moduły, a także mniejszy moduł widokowy do oglądania Ziemi, znacznie obszerniejszy niż obecna Cupola. Tymi trzema modułami będą: łącznik, mieszkalny (tzw. habitat) i roboczy – do prac. Przebieg montażu tej komercyjnej części ISS, ma być następujący:
- 2024 – dołączenie łącznika (AxN1), wraz z modułem do obserwacji Ziemi,
- 2025 – dołączenie modułu mieszkalnego dla 8 osób (AxH1),
- 2026 – dołączenie modułu roboczego (AxRMF),
- 2027 – dołączenie modułu platformy zasilającej (AxPTF),
- 2028 – dokończenie budowy stacji poprzez przyłączenie drugiego modułu mieszkalnego (AxH2) oraz platformy nieciśnieniowej.
Ukończony segment będzie mógł gościć jednorazowo 16 osób w dwóch habitatach.
Stacja po 2028 roku
Istotną cezurę czasową stanowi rok zakończenia budowy segmentu, co ma nastąpić w 2028 roku, ponieważ według obecnych ustaleń w tym właśnie czasie ma zakończyć się działalność ISS poprzez jej kontrolowane zatopienie w którymś z oceanów. Wcześniej komercyjny segment firmy Axiom zostanie odłączony od ISS i utworzy samodzielną prywatną stację, która będzie nosić nazwę Axiom Space Station. Po odłączeniu od ISS i utraty możliwości pozyskiwania z niej energii, stacja będzie zasilana z własnej platformy zasilającej wyposażonej w baterie słoneczne.
Powyżej opisane plany, zaakceptowane i wspierane przez NASA, mają spore szanse na pełną realizację, ale realia przemysłu astronautycznego wiele razy wykazały, że zawsze są obarczone znacznym ryzykiem. Czas pokaże jak potoczy się budowa Axiom Space Station…
Źródła:
– https://www.nasa.gov/press-release/nasa-selects-first-commercial-destination-module-for-international-space-station
– https://www.axiomspace.com/post/axiom-selected-by-nasa-for-access-to-international-space-station-port
(AS, NASA)
Ważne: artykuł chroniony prawem autorskim, co oznacza że wszelkie prawa, w tym Autorów i Wydawcy są zastrzeżone. Zabronione jest dalsze rozpowszechnianie tego artykułu w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody ze strony właściciela serwisu Kosmonauta.net – firmy Blue Dot Solutions. Napisz do nas wiadomość z prośbą o wykorzystanie. Niniejsze ograniczenia dotyczą także współpracujących z nami serwisów.
Jeden komentarz
No tak to taki dochodowy i przyszłościowy biznes że bez wsparcia rządu się nie opłaca, a ze wsparciem i tak nie wyjdzie.
Ale nie dziwię się że do tego doszło bo gdzie by latały Dragony, Cygusy itp. Ilość zamówień spoza NASA = 0
hmm…. “niezły” biznes