Piąta edycja wydarzenia popularnonaukowego „Yuri’s Night Wrocław” odbyła się w dniach 10-11 kwietnia 2021 r. Organizator – Stowarzyszenie WroSpace, wraz z partnerami przygotował szereg atrakcji dla “małych i dużych”. WroSpace przyzwyczaiło już uczestników swoich wydarzeń do wszechstronnej oferty. Zarówno World Space Week Wrocław (główna impreza stowarzyszenia), jak i Yuri’s Night Wrocław, wykorzystują pełen zbiór narzędzi popularyzatorskich: wykłady, debaty, targi, warsztaty, konkursy, kosmiczne strefy nauki, quizy, filmy, szkolenia dla nauczycieli, gry miejskie, gry planszowe, gry internetowe, wystawy, misje balonów stratosferycznych i oryginalne gadżety dla uczestników.

Tegoroczna edycja Yuri’s Night Wrocław, choć w formie online, zyskała na atrakcyjności i dotarła do szerszej grupy odbiorców. Już po raz drugi impreza przeniosła się do Internetu, a organizatorzy optymalnie wykorzystali nowe technologie do tego celu.

Dzień pierwszy

Pierwszego dnia uczestnicy mieli okazję wysłuchać prelekcji związanych tematycznie z rocznicami przypadającymi na marzec i kwiecień: 60. rocznicą pierwszego lotu człowieka w kosmos, 40. rocznicą rozpoczęcia ery wahadłowców oraz 20. rocznicą deorbitacji stacji kosmicznej Mir. Grzegorz Sęk z Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach opowiedział historię Jurija Gagarina i jego pionierskiego lotu. Leszek Orzechowski z Lunares oraz Space is More przedstawił temat stacji kosmicznych, które zostały wyniesione na orbitę naszej planety i służyły do badania nowych dla człowieka warunków. Z kolei Waldemar Grabowski z Planetarium Wenus w Zielonej Górze wygłosił fascynujący wykład o misjach wahadłowców.

Gwoździem programu była rozmowa o historii wyścigu kosmicznego, którą przygotowała i poprowadziła dziennikarka popularnonaukowa związana z CBK PAN, Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka. Zaproszono wybitnych specjalistów, którzy w niemal hipnotyzujący, czasem bardzo zabawny, a zawsze arcyciekawy sposób odpowiadali na pytania prowadzącej. Grono specjalistów zaszczycili swoją obecnością: dr hab. Grzegorz Brona, Wiktor Niedzicki, dr Urszula Bąk-Stęślicka, dr Tomasz Mrozek, Paweł Kicman oraz Kamil Muzyka. Ponad dwugodzinne spotkanie wzbudziło ogromne zainteresowanie i zyskało pozytywne opinie widzów. Rozmowa ta była zdecydowanie jedyną w swoim rodzaju okazją do podjęcia szerokiej tematyki historii eksploracji kosmosu w tym gronie.

“Ta debata mogłaby trwać i do północy” – ten komentarz mówi sam za siebie i świetnie oddaje atmosferę i sukces dyskusji. Doskonale przygotowana rozmowa, interesująca tematyka, fascynujące historie, a całość okraszona odpowiednią dawką humoru – nie mogłoby być inaczej, gdy spotyka się tak znamienita grupa specjalistów.

Dodatkowo, pierwszego dnia widzowie mogli przekonać się, czy uważnie słuchali prelekcji. Przeprowadzono dwa quizy, które sprawdzały wiedzę uczestników i były interesującym przerywnikiem od wypowiedzi ekspertów.

Dzień drugi

Drugi dzień stanowiły wykłady krótkofalowców, którzy prezentowali swoje działania związane z kosmosem. Wystąpili Michał Matusik z SP9MOA oraz Tomasz Salwach z SP6ZWR, którzy z niezwykłą pasją opowiadali o swoich doświadczeniach. Dla większości uczestników ogromnym zaskoczeniem był fakt, że ta grupa pasjonatów nie tylko rozmawia przez radio na Ziemi, ale prowadzi działalność także w strefie kosmicznej. Poza wysyłaniem balonów stratosferycznych, w których umieszczają swoje urządzenia, krótkofalowcy nawiązują także m.in. łączności wykorzystujące odbijanie sygnału radiowego od Księżyca, organizują połączenia z lub za pośrednictwem Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, połączenia edukacyjne oraz amatorskie z ISS, zajmują się transmisjami satelitarnymi, a nawet posiadają własne satelity na orbicie!

Ponadto, przez całą niedzielę 11 kwietnia, odbywały się rozgrywki w grę planszową (w wersji online) Solar System Voyager. Uczestnicy mieli unikalną okazję przetestować przedpremierowo tę grę. Wieczorem można było posłuchać historii jej powstawania od samych twórców – Małgorzaty Pluskoty oraz Szymona Ryszkowskiego, tegorocznych maturzystów. Na koniec dnia rozegrana została także pokazowa rozgrywka w wykonaniu członków Klubu Astronomicznego Almukantarat, która była transmitowana na żywo.

Poza dwoma głównymi dniami wydarzenia, Stowarzyszenie WroSpace zrealizowało kilka innych inicjatyw. Przeprowadzono konkurs plastyczny “Jurij Gagarin – pierwszy człowiek w kosmosie”, w którym udział wzięli zarówno młodzi, jak i dorośli artyści. Powstała w ten sposób imponująca galeria dzieł: https://wrospace.pl/konkurs-plastyczny/.

Gra Yuri’s Night Wrocław

Dodatkowo stworzono grę internetową:

w której gracz wciela się w pomocnika Gagarina i pomaga mu przejść wszystkie etapy szkolenia oraz misji. Po ukończeniu gry, wielu uczestników wypełniało formularz, poprzez który przesyłali organizatorom swoje pełne wdzięczności i zadowolenia komentarze dotyczące całego wydarzenia.

Jak wydarzenie było odebrane przez uczestników? Oto kilka komentarzy:

“Wspaniała inicjatywa, zachęcająca ludzi do zainteresowania się kosmosem. Oryginalne narzędzia do propagowania wiedzy. Pozdrawiam serdecznie :)”

“Świetne wydarzenie, bardzo kompetentni prelegenci, fajna organizacja, kapitalni prowadzący, 10/10!”

“Mega ciekawe wydarzenie. Oglądam i słucham od początku i jestem zawiedziony, że dowiedziałem się o Was dopiero dzisiaj. 🙂 Dobra robota! Dziękuję Organizatorom i Prelegentom.”

Sonda filmowa

Jednym z ważniejszych momentów Yuri’s Night Wrocław była premiera sondy filmowej pt. “Kosmiczne wspomnienia”. Film powstał w celu inspirowania młodych ludzi do zainteresowania tematyką technologii kosmicznych oraz astronomii. Znani w branży kosmicznej specjaliści, osoby na co dzień pracujące w tym sektorze lub związane profesjonalnie z astronomią, a także znani popularyzatorzy nauki, przyjęli zaproszenie i nagrali swoje odpowiedzi na dwa pytania twórców: “Jakie jest Twoje pierwsze wspomnienie związane z kosmosem?” oraz “Kto jest Twoim kosmicznym bohaterem/idolem?”. Odzew był tak ogromny, że z początkowej wizji krótkiej sondy, powstał niezwykle ciekawy, niespełna godzinny film. Stowarzyszenie WroSpace serdecznie dziękuje wszystkim osobom, które współtworzyły ten wyjątkowy projekt. 

Zainspirowani wypowiedziami specjalistów uczestnicy wydarzenia mieli okazję podzielić się na forum swoimi własnymi wspomnieniami, które następnie były przedstawiane w trakcie transmisji.

Misje stratosferyczne

12 kwietnia, czyli dokładnie w 60. rocznicę lotu pierwszego człowieka w kosmos, w „przestrzeń kosmiczną” wysłano trzy misje balonowe. Pierwsza z nich osiągnęła wysokość 30,3 km i zabrała na pokład kamerę, która zarejestrowała przebieg misji oraz logo Yuri’s Night Wrocław 2021 na tle naszej planety. Dodatkowo, na jej pokładzie znajdował się nadajnik telemetryczny LoRa Wan 868 MHz i nadajnik APRS i 4FT (70 cm). 

Zadaniem drugiej było wyniesienie eksperymentalnych nadajników zbudowanych przez krótkofalowców, z których sygnały były odbierane między innymi w Niemczech, Słowacji, Rosji, Szwecji i Czechach. Jeden z nadajników wysyłał zwycięskie prace plastyczne uczestników imprezy, które zostały zakodowane w systemie SSTV. Systemy tego typu były i są wykorzystywane w starszych satelitach meteorologicznych do przesyłania zdjęć Ziemi.

Dwa pozostałe nadajniki to z kolei pierwszy w Polsce eksperyment z wykorzystaniem LoRa do systemu APRS z balonu oraz prawdopodobnie pierwszy na świecie nadajnik w stratosferze na fale krótkie (14 MHz) nadający telemetrię w systemie FT8.  Balon ten osiągnął wysokość 28,5 km.

Trzecia misja wyniosła na wysokość 29,5 km dwa nadajniki, z których pierwszy nadawał dane telemetryczne w paśmie 70 cm, pozwalające śledzić przebieg lotu, a drugi, podobnie jak w poprzedniej misji, zakodowane obrazki SSTV, z tą tylko różnicą, że nadawane dodatkowo w wersji cyfrowej tej emisji, czyli DSSTV.

Wszystkie trzy ładunki zostały odzyskane, a przeprowadzone eksperymenty dostarczyły ciekawych wniosków do dalszych modernizacji sprzętu. W przygotowanie oraz przebieg misji zaangażowani byli krótkofalowcy z klubu krótkofalowców SP6ZWR oraz członkowie Stowarzyszenia WroSpace.

Organizatorzy

Warto podkreślić, że budżet tego ogólnopolskiego wydarzenia wyniósł 0 zł! Wszyscy zaangażowani, począwszy od członków WroSpace, przedstawicieli współorganizatorów, przez prelegentów i gości, aż po realizatorów transmisji i zaprzyjaźnionych pasjonatów, pracowali wolontariacko, chcąc wspólnie promować w Polsce nauki ścisłe.

Współorganizatorami wydarzenia byli: Solar System Voyager, Centrum Badań Kosmicznych PAN, Planetarium Wenus, Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne w Niepołomicach, Koło Naukowe PWr Aerospace, a także Polski Związek Krótkofalowców.

Polska Agencja Kosmiczna objęła honorowym patronatem piątą edycję Yuri’s Night Wrocław.

Stowarzyszenie pragnie podziękować wszystkim osobom, które przyczyniły się do powstania piątej edycji Yuri’s Night Wrocław, a także wszystkim uczestnikom wydarzeń, a statystyki mówią, że było ich 4000, tylko pierwszego dnia!

Gdzie znaleźć retransmisje?

Całość wydarzenia nadal jest dostępna na stronach WroSpace:

Pierwszy dzień: https://youtu.be/My3LDgNxXck

Drugi dzień: https://youtu.be/UHpt7zMmyVA

Misje stratosferyczne: https://www.youtube.com/watch?v=_YCbaFmJtyk 

Wydarzenie na Facebook: https://www.facebook.com/events/363080518117212

Strona www: https://wrospace.pl/yuris-night-wroclaw-2021/ 

Sonda „Kosmiczne Wspomnienia”:

Gra internetowa: https://view.genial.ly/606cd895b4a0b50d113e8dc0/interactive-content-yuris-night-wroclaw-2021-gra 

Rozmowa o historii wyścigu kosmicznego: https://youtu.be/h-ajEnTGudU 

Poszczególne elementy: