Ten artykuł będzie stale aktualizowany w miarę postępu wydarzeń. Zapraszamy do relacji ze startu nowej europejskiej rakiety Vega, na pokładzie której znajduje się pierwszy polski satelita studencki PW-Sat. Jest to połączona relacja serwisów Astronomia.pl i Kosmonauta.net. Okienko startowe rozpoczyna się o godzinie 11:00 CET a kończy o 14:00 CET (13.02.2012). Start można zobaczyć internecie. Dodatkowe informacje o sposobach oglądania startu znajdują się na końcu tej relacji.
Godzina 21:06 CET (13.02.2012)
W dniu 13 lutego 2012 roku pierwszy polski satelita studencki, PW-Sat, został wyniesiony na pokładzie nowej europejskiej rakiety nośnej Vega. Start nastąpił o godzinie 11:00 CET i przebiegł prawidłowo. Około 70 minut po starcie satelita PW-Sat został uwolniony z zasobnika P-POD i rozpoczął swoją orbitalną misję. PW-Sat został umieszczony na orbicie o parametrach około 300 x 1450 km. Tego samego dnia nastąpiły także udane sesje łączności z PW-Satem, który przesłał informacje o stanie swoich subsystemów. PW-Sat pracuje zgodnie z założeniami. W najbliższych dniach i tygodniach można się spodziewać szeregu testów orbitalnych PW-Sata, po czym – za około miesiąc – zostanie rozłożony specjalny ogon tego satelity. O tych wszystkich wydarzeniach będziemy informować na łamach serwisu Kosmonauta.
Na tym kończymy tę relację – dziękujemy serdecznie za odwiedziny i komentarze. Niewątpliwie był to historyczny dzień dla polskiej astronautyki!
Godzina 17:59 CET (13.02.2012)
Studenci EiTI i MEIL z opiekunem Koła SKIK dr inż. Krzysztofem Kurkiem odebrali w stacji naziemnej EiTI na Politechnice Warszawskiej sygnał z PW-Sata w czasie kilkunastominutowej sesji łączności, która rozpoczęta została około 16:40 CET. Była to pierwsza łączność (odbiór telemetrii) pomiędzy Politechniką Warszawską a PW-Satem. Poniżej prezentujemy kilka zdjęć z tej sesji. Zdjęcia: Ela Zocłońska.
Godzina 16:59 CET (13.02.2012)
Kilka minut temu zakończył się trzeci przelot PW-Sata w zasięgu polskich stacji naziemnych. W ciągu najbliższych godzin postaramy się uzyskać informacje na temat stanu PW-Sata.
Godzina 16:44 CET (13.02.2012)
Poniżej prezentujemy kolejne dwa zdjęcia przesłane z Politechniki Warszawskiej, gdzie kilka godzin temu w budynku Instytutu Techniki Cieplnej odbywała się relacja ze startu Vegi. Okazją do otworzenia szampana było już pomyślne zakończenie misji samej rakiety Vega oraz informacja o pomyślnej separacji wszystkich dziewięciu ładunków. Na drugim zdjęciu część zespołu odpowiedzialnego za kampanię medialną PW-Sat. Zdjęcia: Artur Rozwalak
Godzina 16:32 CET (13.02.2012)
Zbliża się trzecia sesja łączności z PW-Satem. Możliwe, że w ciągu kilku najbliższych godzin dowiemy się więcej informacji na temat stanu pierwszego polskiego satelity oraz planu prac na najbliższe dni.
Godzina 15:42 CET (13.02.2012)
Druga sesja komunikacji z PW-Satem przebiegła poprawnie. Satelita nadal nadaje i jest prawidłowo odczytywany na Ziemi.
Godzina 15:24 CET (13.02.2012)
Jak na razie udało się odebrać sygnały z następujących CubeSatów (stan na godzinę 14:00 CET): Goliat, Masat-1, PW-Sat i XaTcobeo. Sygnał z PW-Sata odebrano m.in. w Indiach. Pod tym linkiem można ściągnąć plik .mp3 z nagraniem sygnału z PW-Sata (uwaga! plik mp3, wielkość – 3,2 MB!) – z godziny 13:07 CET. Nagranie wykonał Wouter Weggelaar PA3WEG z Voorburga w Holandii.
Godzina 14:51 CET (13.02.2012)
Dowiedzieliśmy się nieoficjalnie, iż satelita działa poprawnie, w jego wnętrzu panuje temperatura 200C. Więcej danych dostępnych będzie po drugim przelocie PW-Sata nad Polską.
Godzina 14:41 CET (13.02.2012)
Stacja naziemna w Gdyni nie zdołała podczas pierwszego przelotu odebrać sygnału z PW-Sata. Kolejna sesja łączności przeprowadzona zostanie już niebawem. Tymczasem Maciej Urbanowicz informuje, iż pierwsze dane z pikosatelity już zostały przeanalizowane. Kolejna sesja łączności powinna nastąpić po 15:00 CET.
Godzina 13:46 CET (13.02.2012)
Maciej Urbanowicz poinformował w rozmowie telefonicznej, iż w Kourou panuje wielka radość. Rozmowa odbyła się dzięki telefonowi satelitarnemu użyczonemu przez firmę TS2 Technologie Satelitarne.
Godzina 13:36 CET (13.02.2012)
Sygnał odebrano ze stacji naziemnej w Warszawie.
Godzina 13:35 CET (13.02.2012)
Nawiązano kontakt z PW-Satem! Misja poprawnie rozpoczęta!
Godzina 13:23 CET (13.02.2012)
Jan Pomierny raportuje z Kourou – trwa wielka feta. Pojawiają się kolejne zespoły inżynierów i techników związanych z programem rakiety Vega.
Godzina 13:12 CET (13.02.2012)
Za kilka minut PW-Sat powinien wejść w zasięg stacji naziemnej w Gdyni. Czy uda się odebrać sygnał?
Godzina 12:50 CET (13.02.2012)
Prezentujemy kilka zdjęć (sprzed satelizacji) otrzymanych z Politechniki Warszawskiej z budynku Instytutu Techniki Cieplnej, gdzie trwa relacja z dzisiejszego umieszczenia pierwszego polskiego studenckiego satelity na orbicie. Zdjęcia: Artur Rozwalak
Godzina 12:50 CET (13.02.2012)
Poniżej prezentujemy zapis ze startu rakiety Vega:
{youtube}Pc0opzSRH9k{/youtube}
Zapis dziewiczego lotu europejskiej rakiety Vega z 13 lutego 2012 / Credits: ESA, videocorner.tv, nextlaunch
Godzina 12:30 CET (13.02.2012)
Wewnątrz centrum kontroli Jupiter w Gujańskim Centrum Kosmicznym odbywają się teraz przemowy oraz składane gratulacje za wspólny sukces w pracach nad nową europejską rakietą Vega, która przeszła dzisiaj pomyślnie lot kwalifikacyjny.
Godzina 12:18 CET (13.02.2012)
ESA potwierdza, iż wszystkie ładunki Vegi zostały poprawnie wypuszczone.
Godzina 12:17 CET (13.02.2012)
Przypominamy, iż pierwsza sesja nawiązania łączności z PW-Satem podjęta będzie około godziny 13:19 CET. Do tego momentu nie mamy żadnych informacji na temat stanu polskiego satelity.
Godzina 12:12 CET (13.02.2012)
W momencie wypuszczenia polskiego PW-Sata włączony został jego komputer główny. Przez najbliższą godzinę czekać będziemy na przelot satelity nad terytorium Polski.
Tak jak planowano – pierwszy polski satelita studencki został najprawdopodobniej wypuszczony o godzinie 12:10 CET 13 lutego 2012 roku.
Godzina 12:11 CET (13.02.2012)
Wszystkie CubeSaty zostały wypuszczone. Na samym końcu wypuszczony został satelita AlmaSat-1. W kontroli misji w Kourou rozlegają się brawa.
Godzina 12:07 CET (13.02.2012)
Sygnał z Vegi został namierzony ze stacji McMurdo na Antarktydzie.
Godzina 12:07 CET (13.02.2012)
Rozpoczęło się trzecie i zarazem ostatnie odpalenie stopnia AVUM.
Godzina 12:04 CET (13.02.2012)
Niebawem będzie miało miejsce kolejne, ostatnie odpalenie stopnia AVUM. Celem tego odpalenia będzie “ueliptycznienie” orbity. Perygeum obniżone zostanie do 350 km i osiągnięta zostanie ostateczna orbita o wymiarach 350×1450, na której wypuszczone zostaną wszystkie pozostałe ładunki, w tym polski PW-Sat.
Godzina 11:55 CET (13.02.2012)
Pierwszy “pasażer” Vegi wypuszczony – satelita LARES “na wolności”!
Godzina 11:53 CET (13.02.2012)
Odpalenie stopnia, po 4 minutach i 3 sekundach, zostało zakończone. Orbita została ustabilizowana. Za kilka minut nastąpi wypuszczenie głównego ładunku – satelity LARES.
Godzina 11:51 CET (13.02.2012)
Pierwsza sesja łączności z polskim satelitą studenckim PW-Sat nastąpi o godzinie 13:19 CET i potrwa 15 minut. Jeżeli łączność nie zostanie nawiązana, to kolejna sesja przeprowadzona zostanie kilkadziesiąt minut później.
Godzina 11:49 CET (13.02.2012)
Nastąpiło drugie odpalenie stopnia AVUM, które stabilizuję osiągniętą orbitę o wymiarach 1450×1450 km – na takiej orbicie funkcjonował będzie główny ładunek – LARES.
Godzina 11:47 CET (13.02.2012)
Zbliżamy się do kolejnego odpalenia stopnia AVUM.
Godzina 11:44 CET (13.02.2012)
Wysokość 1400 km została przekroczona.
Godzina 11:36 CET (13.02.2012)
Maciej Urbanowicz, konstruktor PW-Sata, raportuje z Kourou: lot Vegi zgodnie z planem, czekamy na uwolnienie CubeSatów oraz łączność z PW-Satem.
Godzina 11:31 CET (13.02.2012)
Wysokość – ponad 1125 km. Prędkość – 6,93 km/s.
Godzina 11:26 CET (13.02.2012)
Przed polskim zespołem PW-Sata jeszcze nieco wyczekiwania, aż satelita zostanie uwolniony z zasobnika P-POD i zacznie nadawać sygnały.
Godzina 11:21 CET (13.02.2012)
Rakieta Vega przekroczyła właśnie wysokość 700 km. Znajduje się obecnie nad północnym Atlantykiem, na zachód od Norwegii.
Godzina 11:19 CET (13.02.2012)
Jan Pomierny raportuje z Kourou: udany start! W centrum kontroli lotu rakiety Vega panuje świetna atmosfera. Rozlegają się duże brawa przy każdym pojawieniu się kluczowej osoby dla projektu.
Godzina 11:14 CET (13.02.2012)
W czasie dalszej misji Vegi wykonane zostaną jeszcze dwa odpalenia stopnia AVUM, który wyposażony jest w ukraiński silnik RD-869.
Godzina 11:09 CET (13.02.2012)
Koniec pierwszego odpalenia AVUM.
Godzina 11:09 CET (13.02.2012)
Wysokość wynosi już 270 km, prędkość 7,86 km/s. Czwarty stopień wraz z ładunkami znajduje się nad Oceanem Atlantyckim.
Godzina 11:07 CET (13.02.2012)
Trzeci stopień zakończył pracę i nastąpiło odpalenie czwartego stopnia rakiety AVUM, dzięki któremu ładunki zostaną wprowadzone na orbitę transferową.
Godzina 11:07 CET (13.02.2012)
W miejscu startu nowej europejskiej rakiety – porcie kosmicznym Kourou – zapanował wielki entuzjazm. Rakieta do tej spory spisuje się bez zarzutu. Tymczasem PW-Sat jest już w “kosmosie”, tj. znalazł się na wysokości ponad 100 km.
Godzina 11:05 CET (13.02.2012)
Odrzucono osłonę aerodynamiczną, która nie jest już potrzebna (rakieta opuściła gęste warstwy ziemskiej atmosfery).
Godzina 11:04 CET (13.02.2012)
Prędkość 3,7 km/s. Odrzucono drugi stopień, pracę rozpoczął trzeci stopień.
Godzina 11:02 CET (13.02.2012)
Koniec pracy pierwszego stopnia i start pracy silnika Zefiro-23 drugiego stopnia.
Godzina 11:00 CET (13.02.2012)
T0 – zapłon silników pierwszego stopnia rakiety Vega (P80) i rakieta opuściła wyrzutnię!
Moment startu rakiety Vega / Credits – ESA, videocorner.tv
Godzina 10:59 CET (13.02.2012)
Minuta do startu!
Godzina 10:56 CET (13.02.2012)
Rozpoczęła się automatyczna synchroniczna sekwencja startowa. Komputery monitorują tysiące parametrów określających pracę rakiety i jej ładunków.
Godzina 10:51 CET (13.02.2012)
Główny ładunek misji – LARES, jest już na zasilaniu zewnętrznym.
Godzina 10:45 CET (13.02.2012)
Vega jest wspólnym przedsięwzięciem w ramach Europejskiej Agencji Kosmicznej, choć największy udział w jej budowie miały Włochy (około 60%) i Francja (blisko 25%). W programie brały udział też takie kraje jak Belgia, Szwecja, Hiszpania, Holandia i Szwajcaria.
Godzina 10:40 CET (13.02.2012)
Rozpoczyna się transmisja na żywo ze startu nowej rakiety nośnej Vega.
Godzina 10:35 CET (13.02.2012)
Według najnowszych informacji odliczanie do startu przebiega normalnie. Start rakiety zaplanowany jest obecnie na początek okna startowego na godzinę 11:00 CET.
Godzina 10:25 CET (13.02.2012)
Potrzeba budowy nowej rakiety nośnej została podyktowana faktem realizacji wielu misji – głównie obserwacyjnych – Europejskiej Agencji Kosmicznej, wymagających wprowadzenia stosunkowo niedużych ładunków na orbity polarne. Z tego względu Europa polegała do tej pory na wsparciu komercyjnym rakiet rosyjskich, bazowanych na wycofywanych nośnikach balistycznych jak Dnepr. Wprowadzenie na stan rakiety nośnej Vega oznaczać będzie uniezależnienie Europejskiej Agencji Kosmicznej od usług oferowanych przez rosyjskiego partnera. Co więcej, Vega może posłużyć także do wynoszenia ładunków na niskie orbity LEO o znacznie mniejszej inklinacji, konkurując na rynku z takimi nośnikami jak na przykład Falcon-1, Rockot, Strela czy Taurus. Nośność Vegi stawia ją mniej więcej w środku tej stawki.
Godzina 10:15 CET (13.02.2012)
Dzisiejsze okno startowe zostało wydłużone o 60 minut – jego zamknięcie przypada zatem na godzinę 14:00 CET.
Godzina 10:10 CET (13.02.2012)
Ruchoma wieża, której zadaniem jest ochrona rakiety przed warunkami zewnętrznymi została odsunięta na odległość około 80 metrów, a więc znajduje się już w pozycji startowej.
Godzina 10:05 CET (13.02.2012)
Do odbioru sygnałów z pierwszego polskiego satelity zbudowano specjalną stację naziemną, znajdującą się na terenie Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Warszawie. Urządzenia znajdujące się w tym ośrodku przetestowano pod koniec roku, realizując specjalne misje balonowe. Na terenie Polski znajduje się również stacja zapasowa, która umożliwia niezależny odbiór sygnałów – należy ona i znajduje się na terenie Akademii Morskiej w Gdyni.
Godzina 10:00 CET (13.02.2012)
W ramach procedury przedstartowej sprawdzono podsystemy łączności rakiety, a także nawigacji i kontroli. Operacja przebiega sprawnie i bez zakłóceń. Okno startowe otwiera się za godzinę i pozostanie otwarte przez kolejne dwie godziny.
Godzina 09:40 CET (13.02.2012)
Do rozpoczęcia transmisji ze startu nowej rakiety nośnej pozostała godzina. Transmisję będzie można obejrzeć w Internecie na stronach Arianespace.
Godzina 09:30 CET (13.02.2012)
Według informacji napływających z Korou pogoda nad wyrzutnią umożliwia start w obecnym terminie, a same operacje przedstartowe przebiegają bez zakłóceń.
Godzina 09:20 CET (13.02.2012)
Pierwszy przelot satelity PW-Sat nad terytorium Polski będzie miał miejsce prawdopodobnie około cztery godziny po starcie rakiety Vega. Sugerowana orbita naszego satelity przebiegać będzie wtedy nieco na wschód od terytorium naszego kraju. Sugerowane dane TLE orbity są następujące:
PW-SAT
1 00007U 12006G 12044.46627998 .00000000 00000-0 26588-3 0 14 2 00007 69.4856 238.7662 0796068 45.0829 191.9503 14.06319864 16
Godzina 09:10 CET (13.02.2012)
Zadaniem AVUM jest także redukcja marginesu błędu osiągniętej orbity, spowodowanego zastosowaniem silników na paliwo stałe. Choć silniki te posiadają prostszą konstrukcję od swoich kuzynów na paliwo ciekłe, to niejednorodności procesu spalania powodują niemożność osiągnięcia precyzyjnie założonych orbit. Z tego względu rakietę wyposażono w stopień AVUM, który napędzany jest przez hipergoliczną mieszankę niesymetrycznej dimetylohydrazyny (UDMH) oraz kwasu azotowego (N2O4). Do kontroli orientacji natomiast wykorzystywany jest azot. Stopień zawiera także awionikę niezbędną do realizacji misji.
Godzina 09:00 CET (13.02.2012)
Vega jest pierwszą europejską rakietą nośną, która niemal w całości napędzana jest przez stopnie wyposażone w silniki na paliwo stałe. Jest to również rakieta z całkowicie nowej serii i nie będąca rozwinięciem programu Ariane, której pierwszy start miał miejsce w 1979 roku. Potrzeba budowy systemu nośnego tego typu była podyktowana potrzebą realizacji misji na stosunkowo niskie orbity polarne, przy użyciu satelitów o masie nie przekraczającej 1500 kilogramów. Aby ograniczyć koszty zdecydowano się na użycie relatywnie nieskomplikowanej, trzystopniowej konstrukcji stałopaliwowej, wyposażonej w dodatkowy, czwarty stopień (AVUM) wykorzystujący paliwo ciekłe, którego zadaniem jest wprowadzenie ładunku na precyzyjną orbitę oraz kontrola orientacji w trakcie pracy drugiego, trzeciego i czwartego stopnia.
Godzina 08:45 CET (13.02.2012)
Na wyrzutni startowej trwają ostatnie przygotowania do dzisiejszego startu nowej, europejskiej rakiety nośnej Vega. Choć misja ma za zadanie wynieść komplet satelitów, to podstawowym jej celem jest weryfikacja nowych struktur naziemnych oraz procedur startowych, a także zbadanie i weryfikacja osiągów samej rakiety nośnej, Do rozpoczęcia transmisji z pierwszego lotu rakiety Vega pozostały mniej więcej dwie godziny.
Godzina 08:11 CET (13.02.2012)
Vega przeszła ostatnią weryfikację gotowości do lotu w sobotę, w ramach tzw. Launch Readiness Review.
Godzina 07:00 CET (13.02.2012)
Pozostały 4 godziny do otwarcia okna startowego.
Godzina 01:35 CET (13.02.2012)
Na stronie ESA można znaleźć grafikę prezentującą profil lotu rakiety Vega – LINK.
Godzina 00:45 CET (13.02.2012)
Oto sekwencja startu rakiety Vega (ze strony pw-sat.pl):
- T0 – zapłon silników pierwszego stopnia rakiety Vega (P80)
- T0 +0.3 sek – Start!
- T0 +1 min 54.8 sek – Koniec pracy silnika pierwszego stopnia i odrzucenie tego stopnia
- T0 +1 min 55,6 sek – Włącza się silnik drugiego stopnia (Zefiro-23)
- T0 +3 min 22,3 sek – Koniec pracy silnika drugiego stopnia i odrzucenie tego stopnia
- T0 +3 min 38,5 sek – Do pracy przystępuje silnik trzeciego stopnia
- T0 +3 min 43,5 sek – Odrzucenie osłony aerodynamicznej
- T0 +5 min 47,1 sek – Silnik trzeciego stopnia gaśnie, stopień jest odrzucany
- T0 +5 min 54,1 sek – Po raz pierwszy odpalony jest silnik czwartego stopnia (na ~3 min).
- T0 +48 min 7,3 sek – Po raz drugi odpalony jest silnik czwartego stopnia (na ~4 min)
- T0 +52 min 10,5 sek – Vega na orbicie kołowej, wysokość 1450 km, prędkość 25 tyś. km/h
- T0 +55 min 5,5 sek – LARES zostaje odłączony od Vegi. Udanej misji LARESie!
- T0 +1 h 6 min 10,5 sek – Po raz trzeci odpalony jest silnik czwartego stopnia (na ~3 min).
- T0 +1 h 10 min 35,3 sek – PW-Sat odłącza się od Vegi! orbita 350×1450 km, prędkość prędkość 25 tyś. km/h
- T0 +1 h 10 min 35,3 sek – Włącza się komputer pokładowy PW-Sata
- T0 +1 h 51 min – PW-Sat rozkłada anteny. Misja rozpoczęta!
Godzina 00:25 CET (13.02.2012)
Trwa akcja-konkurs “zostań Ambasadorem PW-Sata“, w której można wygrać nagrody związane z astronautyką oraz pierwszym polskim satelitą studenckim. Celem tej akcji jest rozpowszechnienie informacji o PW-Sacie.
Godzina 23:38 CET (12.02.2012)
Jan Pomierny raportuje z Kourou – kilkanaście minut temu zakończyła się konferencja prasowa związana ze startem rakiety Vega. Na tej konferencji oficjalnie potwierdzono jutrzejszy start rakiety Vega.
Godzina 23:29 CET (12.02.2012)
Rakieta Vega wystartuje z kosmodromu Kourou, znajdującego się w Gujanie Francuskiej (Ameryka Południowa). Na miejscu jest sporo przedstawicieli nauki, techniki oraz mediów. Nie brakuje i Polaków – w tej chwili w Kourou znajduje się Maciej Urbanowicz, jeden z konstruktorów PW-Sata oraz Jan Pomierny, przedstawiciel serwisu Astronomia.pl.
Godzina 23:15 CET (12.02.2012)
Rozpoczynamy relację! Za mniej niż 12 godzin powinno dojść do startu nowej europejskiej rakiety Vega (oznaczenie – VV01). Okienko startowe rozpoczyna się o godzinie 11:00 CET a kończy o godzinie 14:00 CET. Na pokładzie tej rakiety umieszczono pierwszego polskiego satelitę studenckiego o nazwie PW-Sat. Ten satelita, zbudowany w oparciu o standard CubeSat 1U (jedna jednostka – 10x10x11,3 cm), podczas swojej misji ma przetestować nowatorski system mający zagwarantować kontrolowany i przyśpieszony proces deorbitacji.
Relacja ze startu rakiety Vega rozpocznie się o godzinie 10:40 CET na stronie www.videocorner.tv.
Start będzie można zobaczyć na stronie www.videocorner.tv
Oficjalna strona projektu PW-Sat – www.pw-sat.pl
W języku polskim dyskusja o starcie rakiety Vega toczy się w wątku na Polskim Forum Astronautycznym.
{jathumbnail off}
Syg
