Misja europejskiego transportowego statku ATV 2 “Johannes Kepler” zakończyła się pomyślnie we wtorek wieczorem czasu polskiego.
Konieczność przeprowadzenia dzień wcześniej nieplanowanego manewru uniku przed kosmicznym śmieciem po raz kolejny zademonstrowała zdolność adaptacji jednostki do zmieniających się warunków podczas pobytu na orbicie. Na Ziemi trwają przygotowania do wysłania trzeciego statku ATV do Kourou w Gujanie Francuskiej.
Pomyślne odcumowanie od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej miało miejsce dzień wcześniej, w poniedziałek o godzinie 16:46 CEST. 2 godziny po odłączeniu od Stacji ISS transportowiec musiał wykonać drobny manewr zmiany orbity z uwagi na ryzyko zderzenia z kosmicznym śmieciem. O zagrożeniu poinformowała agencja NASA, wg której fragment miał minąć ATV-2 w odległości zaledwie 50 metrów. Paliwo, które znajdowało się w zbiornikach statku, było wyliczone na manewry deorbitacji oraz nieprzewidziane okoliczności.
Ze względu na brak osłony termicznej statku ATV 2 przewidywano, iż w momencie zetknięcia z gęstszymi warstwami atmosfery rozpocznie się jego dezintegracja. Kontrolerzy misji wydali polecenie rozpoczęcia obracania statku na chwilę przed wejściem w atmosferę, żeby uzyskać pewność, iż statek ulegnie prawie pełnemu zniszczeniu. Wg informacji opublikowanych przez agencję ESA kontakt radiowy ze statkiem utracono o 22:41:39 CEST we wtorek (21.06.2011) w momencie, gdy przebywał on na wysokości 80 km.
Szczątki ATV 2, wliczając w nie silnik główny oraz masywny adapter cumowniczy, spadły w określony rejon do Oceanu Spokojnego około godziny 23:00 CEST. Współrzędne tego miejsca to 43,05 stopni szerokości geograficznej południowej i 147,02 stopni długości geograficznej zachodniej (około 2500 km na wschód od Nowej Zelandii, 6000 km na zachód od Chile i 2500 km na południe od Polinezji Francuskiej.
Na pokładzie ATV 2 znajdowała się wzmocniona jednostka rejestrująca dane środowiskowe w czasie trwania destrukcji statku. Rekorder zbudowany został przez firmę Aerospace Corp., a jego przeznaczeniem był przesył danych przed uderzeniem w powierzchnię oceanu. Inżynierowie otrzymywali dane poprzez ich przesył za pomocą satelity Iridium.
Jednym z ostatnich zadań europejskiego statku transportowego było podniesienie orbity Międzynarodowej Stacji Kosmicznej o 35 kilometrów. Łącznie silniki ATV 2 odpalone były przez 3 dni pomiędzy 12 a 17 czerwca w czasie podnoszenia orbity. Stacja ISS przemieszcza się teraz na orbicie o wysokości 379 km, wyżej niż kiedykolwiek w historii. Ponad dziesięcioletnia rozbudowa odbywała się na niższej orbicie, żeby ułatwić dostarczanie dużych elementów przez promy kosmiczne. Teraz, po zakończeniu etapu budowy Stacji ISS, możliwa była „wyprowadzka” wyżej, gdzie nie działają także duże szczątkowe opory ziemskiej atmosfery. Przełoży się to już w najbliższej przyszłości na spore oszczędności paliwa, liczone w tysiącach kilogramów.
Misja ATV 2 „Johannes Kepler” nie napotkała na większe problemy w czasie czterech miesięcy operacyjnego działania. Drobne usterki były na bieżąco naprawiane przez kontrolerów i inżynierów. Uwaga zostaje teraz skupiona na przygotowaniach trzeciej misji ATV, ochrzczonej nazwą „Edoardo Amaldi” po zasłużonym włoskim fizyku.
Proces konstruowania ATV 3 w zakładach EADS Astrium w Bremen (Niemcy) przechodzi teraz fazę końcową. Przeprowadzone są różnego rodzaju testy, kiedy statek znajduje się w tzw. “miękkim połączeniu” – przedział cargo połączony jest z modułem serwisowym/napędowym przewodami oraz elementami układów paliwowych. Tego typu integracja modułów statku jest wystarczająca do przeprowadzenia wymaganych testów. Fizycznie statek zostanie złożony w całość dopiero na miejscu startu. W sierpniu nastąpi przetransportowanie statku do Kourou w Gujanie Francuskiej, gdzie Europejska Agencja Kosmiczna posiada swój kosmodrom. Start przewidywany jest na luty przyszłego roku.
“Edoardo Amaldi” przewiezie na orbitę w przedziale ciśnieniowym więcej ładunków, niż jego dwaj poprzednicy. Prócz tego w zbiornikach statku znajdzie się tlen, woda oraz paliwo dla Stacji ISS.
W zakładach Astrium trwają już prace nad elementami czwartego i piątego statku transportowego ATV, których starty odbędą się w 2013 i 2014 roku. Budowa oraz wysyłanie statków ATV stanowi część wkładu Europejskiej Agencji Kosmicznej w koszta związane z programem Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
(ESA)
