Pierwsze możliwe podejście do tematu wyglądu komety 3I/ATLAS.
Pędząca przez Układ Słoneczny międzygwiezdna kometa 3I/ATLAS może wyglądem mocno odróżniać się od “naszych” komet. Jak może wyglądać 3I/ATLAS?Pierwszego lipca 2025 dzięki obserwatorium Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System (ATLAS) w Río Hurtado w Chile udało się odkryć obiekt pędzący przez Układ Słoneczny. Ten obiekt, początkowo o oznaczeniu A11pl3Z szybko okazał się być trzecim “międzygwiezdnym gościem”, którego udało się odkryć. A11pl3Z otrzymał oficjalne oznaczenie 3I/ATLAS.
Od czasu odkrycia 3I/ATLAS astronomom udało się przeprowadzić wiele obserwacji (w tym i “pre-covery” czyli obserwacji sprzed oficjalnego odkrycia) i wyznaczyć trajektorię przelot przez Układ Słoneczny.
Na początku października 2025 kometa 3I/ATLAS przeleciała w odległości zaledwie 29 mln kilometrów od Marsa. Sondy orbitujące tę planetę oraz łaziki marsjańskie wykonały szereg obserwacji 3I/ATLAS.
Szczegółowych wyników agencja NASA nie przekazała, gdyż 1 października rozpoczął bardzo długi “government shutdown”, który zakończył się 12 listopada 2025. Dopiero w dniu 19 listopada 2025 NASA zaprezentowała część wyników obserwacji, jakie satelity i sondy tej agencji wykonały w październiku. Wcześniej wyniki obserwacji przekazała m.in. agencja ESA.
Pod koniec października 2025 kometa 3I/ATLAS przeszła przez peryhelium swojej trajektorii przelotu przez Układ Słoneczny. Wówczas kometa nie była widoczna z Ziemi i obserwacje wykonywało kilka sond kosmicznych, m.in. europejska sonda sonda JUICE rozpoczęła obserwacje 3I/ATLAS. Obserwacje są wykonane z odległości około 60 mln kilometrów. Obserwacje będą trwać do końca listopada, czyli także obejmą już czas powolnego “schładzania” komety 3I/ATLAS po peryhelium.
Od pierwszego tygodnia listopada astronomowie amatorzy próbują wykonać obserwacje komety 3I/ATLAS. Na niektórych, bardziej szczegółowych zdjęciach tej komety można zobaczyć kilka warkoczy. Co ciekawe, pojawiły się zdjęcia warkoczy skierowanych w kierunku ruchu komety.
Jak może wyglądać 3I/ATLAS?
Dotychczasowe obserwacje sugerują (dość niepełny) obraz komety 3I/ATLAS. Obiekt ma średnicę zaledwie kilku kilometrów, a być może mniej niż 1000 metrów. Przede wszystkim jej powierzchnia jest czerwonawa – może to być dość “twarda” i “skamieniała” skorupa, powstała w wyniku miliardów lat promieniowania kosmicznego w chłodnej otchłani międzygwiezdnej. Kolor czerwonawy jest typowym efektem bombardowania wysokoenergetycznym promieniowaniem z różnych galaktycznych źródeł. W wyniku tego promieniowania praktycznie wszystkie lotne związki (w tym różnego rodzaju “lody”) uciekły już z powierzchni komety 3I/ATLAS. Grubość tej skorupy może mieć rzędu kilkunastu metrów i być dość “szczelna”.
Z czasem kometa przyjęła bardziej zielonkawy odcień, a następnie niebieski. Ten zielonkawy odcień w listopadzie 2025 nie był jeszcze wystarczająco dobrze wyjaśniony. Z kolei niebieskawy odcień sugeruje m.in. obecność wody, być może wymieszanej z pyłem.
Zmiana koloru zdaje się sugerować, że kometa 3I/ATLAS podczas zbliżania się do Słońca zaczęła uwalniać wiele lotnych związków. Prawdopodobnie źródło pochodzi z wnętrza komety. Oznacza to, że w wyniku promieniowania słonecznego mogło dojść do pęknięć na powierzchni komety 3I/ATLAS. Przez te pęknięcia zaczęła się uwalniać woda i inne lotne związki, być może w postaci gejzerów.
(NASA, Arxiv)
