NET – 22 czerwca 2025.
NASA i Axiom Space poinformowały o kolejnym opóźnieniu startu misji Axiom-4. Aktualnie najwcześniejszy możliwy termin startu to 22 czerwca 2025.Gdy rozpoczynała się kwarantanna załogi do misji AX-4, przewidywaną datą startu tej wyprawy załogowej był 8 czerwca. Tak jednak się nie stało – wskutek zbyt silnych wiatrów a także małego problemu technicznego w pierwszym stopniu rakiety nośnej data startu była stopniowo opóźniania. Do 12 czerwca zdawało się, że start jest kwestią zaledwie kilku najbliższych dni.
Zupełnie niespodziewanie w dniu 12 czerwca agencja NASA poinformowała o opóźnieniu startu misji AX-4. Powodem tym razem jest potrzeba zrozumienia nowej “sygnatury ciśnienia” po ostatniej naprawie wewnątrz modułu Zwiezda, będącego częścią kompleksu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).
Już 14 czerwca pojawiły się jednak doniesienia, że problem z nieszczelnościami modułu Zwiezda został rozwiązany. Na nową (“nie wcześniej niż”, NET) datę startu wyznaczono czwartek, 19 czerwca 2025.
Dalsze opóźnienia spowodowane Zwiezdą
W nocy z 17 na 18 czerwca (czasu w Europie) NASA wraz z firmą Axiom Space poinformowały o odłożeniu startu misji AX-4. Aktualnie (stan na 18 czerwca) najwcześniejsza (NET) możliwa data startu to niedziela 22 czerwca o godzinie 09:42 CEST.
Oficjalny komunikat firmy Axiom Space podaje, że opóźnienie startu “zapewnia NASA czas na dalszą ocenę działania stacji kosmicznej po niedawnych pracach naprawczych w tylnym segmencie modułu serwisowego Zwiezda Międzynarodowej Stacji Kosmicznej”.
Moduł Zwiezda jest trzecim, który dołączył do ISS. Ten moduł znalazł się na orbicie w lipcu 2000 roku. Przez lata Zwiezda służyła za ważny moduł, gdyż właśnie do niego cumowały różne pojazdy, w tym rosyjskie Progress i Sojuz, a także europejski ATV. Niestety, już od kilku lat występują problemy ze szczelnością modułu Zwiezda. Początkowo, w 2019 wycieki z tego modułu miały wartość rzędu 0,45 kg na dzień.
Do początku 2024 roku wartości wzrosły do ponad 1 kg na dzień. W międzyczasie przeprowadzono kilka prób załatania wycieku, ale efekty były ograniczone. Można zakładać, że “nowa sygnatura ciśnienia”, o której NASA wspominała 12 czerwca, w module Zwiezda oznacza wciąż wysoki i niespodziewany poziom wycieków – pomimo ostatnich prób napraw.
Misja AX-4 – międzynarodowy skład
Warto tu przypomnieć, że skład misji AX-4 jest następujący:
- Peggy Whitson (USA) – dowódczyni misji,
- Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA) – specjalista misji,
- Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji,
- Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji.
Dla Indii lot AX-4 jest ważny, gdyż Shubhanshu Shukla uczestniczy w programie statku załogowego Gaganyaan. Docelowo Indie zamierzają umieścić swoją stację załogową na orbicie (do 2035 roku) a nawet planują wykonać załogową misję księżycową (około 2040 roku).
Polska część misji AX-4 nosi nazwę IGNIS. Astronauta z Polski na pokładzie ISS wykona 13 eksperymentów technologicznych i naukowych. Oprócz aspektów naukowych, technologicznych i edukacyjnych w ramach IGNIS na ISS zawita więcej akcentów z Polski. W ramach misji IGNIS na ISS zagoszczą „klasyki” polskiej kuchni m.in.: zupa pomidorowa, pierogi, leczo z kaszą gryczaną i jabłka z kruszonką – inspirowane szarlotką. Ponadto, zabranych zostanie kilka symbolicznych elementów związanych z Polską: m.in. flaga naszego państwa, sól z Wieliczki, bursztyn z Gdańska, pamiątki związane z Marią Skłodowską-Curie, dwa wiersze Wisławy Szymborskiej czy diagram skopiowany z „De revolutionibus” Mikołaja Kopernika. Pełną listę można przeczytać na stronie Polskiej Agencji Kosmicznej.
Misja AX-4 jest komentowana w wątku na Polskim Forum Astronautycznym.
(NASA, A-S)
