Testy serwisowania satelitów na stacji ISS

0

Amerykańska i kanadyjska agencja kosmiczna rozpoczęły kilkudniowy cykl testów zaawansowanych technologii i technik serwisowania satelitów na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Od potencjalnych rezultatów zależeć mogą lata pracy oraz miliardy dolarów oszczędności.

Rozpoczęte w poniedziałek testy zostały następnego dnia wstrzymane z uwagi na problemy z głównym manipulatorem stacji ISS – Canadarm2, na końcu którego zamocowany jest Dextre. Jednak Kanadyjska Agencja Kosmiczna (CSA) obecnie analizuje dane i stara się znaleźć przyczynę błędów w oprogramowaniu. Wznowienie testów planowane jest zaraz po rozwiązaniu problemu.

W czasie testów, trwających od 14 do 24 stycznia, NASA wraz z CSA wykorzystają przede wszystkim precyzyjny manipulator o nazwie Special Purpose Dexterous Manipulator (Dextre) do obsługi specjalnej platformy RRM (Robotic Refueling Mission). Całość działań ma miejsce na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

{youtube}v-ee5TJn2y8{/youtube}
Materiał wideo przedstawiający testy w czasie pierwszego dnia eksperymentu / Credits: youtube.com, SpaceFellowship

Za pomocą manipulatora Dextre w trakcie testów demonstrowane są technologie niezbędne do przeprowadzenia operacji uzupełnienia paliwa w zbiornikach satelity. W tym celu trzeba m.in. przedrzeć się przez osłonę, dokonać przecięcia odpowiednich przewodów, odkręcić odpowiednie nakrętki oraz przetoczyć ciecz symulującą paliwo. Stopień skomplikowania prac podwyższony będzie dodatkowo także z uwagi na teleoperacyjny charakter przeprowadzonych działań – operatorzy z Ziemi sterować będą manipulatorami znajdującymi się na niskiej orbicie wokółziemskiej.

Cel eksperymentu jest oczywisty. Każdy z dostarczanych na orbitę satelitów ma ustaloną długość działania związaną z niezawodnością poszczególnych komponentów oraz określoną ilością paliwa w zbiornikach. Możliwość przeprowadzenia naprawy potencjalnej awarii oraz uzupełnienia paliwa może przyczynić się do wydłużenia czasu pracy satelity oraz dostarczenia operatorom większej ilości dostępnych opcji działania w momencie doświadczenia niespodziewanych problemów (wywołanych np. przez zmianę sytuacji ekonomicznej). Poprzez rozwój opisywanych technologii NASA zamierza również wzmocnić prywatny sektor kosmiczny, co w efekcie powinno wpłynąć na końcowych, indywidualnych użytkowników usług sektora kosmicznego.

Zbudowany w 18 miesięcy przez Satellite Servicing Capabilities Office (NASA) moduł RRM o wielkości pralki do prania dostarczony został na stację ISS 8 lipca 2011 roku w ramach ostatniej misji promu kosmicznego w historii. W 2012 roku przeprowadzony został pierwszy, mały test polegający na przecięciu dwóch bardzo cienkich przewodów. Operacja, wymagająca niezwykłej precyzji (obszar działań dotyczył milimetrowych przestrzeni), przeprowadzona została przy wykorzystaniu robota Dextre oraz specjalnego narzędzia, dostarczonego razem z modułem RRM.

Biuro SSCO agencji NASA rozwija filozofię naprawy urządzeń, która dobrze ukazana została na przykładzie pięciu załogowych misji serwisowych do Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Teraz trwają prace nad autonomicznymi systemami zbliżania oraz cumowania, technik przetaczania paliwa w warunkach mikrograwitacji oraz specjalnymi algorytmami, które zarządzać będą całą procedurą serwisowania satelitów. Prowadzone prace i eksperymenty mogą za 10 lat doprowadzić do wprowadzenia do użytku urządzeń czyszczących mocno zanieczyszczoną niską orbitę wokółziemską, a za 30 lat posłużyć do automatycznej naprawy usterki, mającej miejsce podczas lotu załogowego statku kosmicznego na Marsa.

(NASA)Grafika przedstawiająca poglądowy przebieg eksperymentu - odkręcania nakrętki za pomocą specjalnego narzędzia obsługiwanego przez robota Dextre (moduł RRM po lewej) / Credits: NASA

Comments are closed.