42. Zjazd PTA.
200 lat historii Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego i nowoczesność polskiej astronomii to mieszanka podczas głównej konferencji będącej przeglądem polskich i światowych badań kosmosu.
Eksploracja heliosfery, fale grawitacyjne, magnetosfery czarnych dziur, nietypowe zderzenia gwiazd, Polska w astronomicznych projektach przyszłości – to tylko kilka przykładów z zagadnień poruszanych na 42. Zjeździe Polskiego Towarzystwa Astronomicznego.
Polskie Towarzystwo Astronomiczne organizuje swoje zjazdy co dwa lata. Są to duże konferencje naukowe obejmujące tematyką astronomię i badania kosmosu. Gospodarzem są różne ośrodki astronomiczne, w tym roku po raz pierwszy Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego. Okazją jest jubileusz 200-lecia placówki.
Obserwatorium rozpoczęło działalność z chwilą utworzenia Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego w 1816 roku, bo wtedy katedrę astronomii powierzono Franciszkowi Armińskiemu. Budynek w Alejach Ujazdowskich oddano do użytku 18 sierpnia 1825 roku i w niedługim czasie rozpoczęto pierwsze obserwacje – tłumaczy prof. Marek Jacek Sarna, prezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego.
Minęło 200 lat i choć Obserwatorium znajduje się w tym samym miejscu, co przed laty, to instrumenty badawcze astronomów znajdują się daleko od siedziby głównej. Miejscem kształcenia młodych adeptów od lat siedemdziesiątych jest Ostrowik, gdzie znajduje się 0,6 m teleskop fotometryczny, zaś główny przyrząd badawczy, 1,3 m teleskop OGLE, stoi w Obserwatorium Las Campanas w Chile – kontynuuje naukowiec.
Na Zjeździe będziemy podsumowywać osiągnięcia naukowe zarówno kolegów z OA UW jak i placówek z całego kraju. Wiele z nich bardzo ściśle współpracuje z astronomami warszawskimi – podkreśla prof. Sarna.
Prestiżowe nagrody
Podczas ceremonii otwarcia wręczono prestiżowe nagrody przyznawane przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne (PTA). Medal Bohdana Paczyńskiego, czyli najwyższe wyróżnienie PTA za wybitny dorobek naukowy, dostali Marcin Kubiak, Michał Szymański i Andrzej Udalski – naukowcy związani z projektem OGLE i Obserwatorium Astronomicznym UW.
Nagroda i Medal im. Włodzimierza Zonna za popularyzację wiedzy o Wszechświecie również miała trzech laureatów: Stefana Jantę, Adama Michalca oraz Stowarzyszenie Polaris – OPP. Z kolei Nagrodę Młodych PTA otrzymał Łukasz Tychoniec. Więcej informacji o laureatach znajduje się w osobnych komunikacie.
10 sesji tematycznych
W programie konferencji zaplanowano dziesięć sesji tematycznych. Pierwsza dotyczy historii Obserwatorium Astronomicznego UW. Kolejne osiem to sesje naukowe, a sesja dziesiąta obejmuje popularyzację nauki i edukację. W jej trakcie zostaną m.in. podsumowane działania edukacyjne misji Ignis polskiego astronauty, a także stulecie planetariów i 70-lecie Planetarium Śląskiego.
W naukowych zagadnieniach omawiane będą Słońce i heliosfera; układy planetarne i małe ciała; obiekty zwarte i astronomia wieloaspektowa; astrofizyka fal grawitacyjnych i wysokich energii; gwiazdy, układu gwiazdowe oraz materia międzygwiazdowa; kosmologia i wielkoskalowa struktura Wszechświata; galaktyki i astronomia pozagalaktyczna; programy instrumentalne.
Większość wykładów naukowych będzie prowadzona w języku angielskim, bowiem skład uczestników konferencji jest międzynarodowy. Z kolei sesje historyczna i edukacyjna odbędą się w pełni w języku polskim. Na tę ostatnią przewidziano także bezpłatne wejściówki dla nauczycieli.
Konferencja potrwa od 8 do 12 września 2025 roku w budynku Starej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Bierze w niej udział ponad 200 osób. Cała konferencja ma formułę tradycyjną (na żywo), natomiast ceremonia otwarcia będzie dodatkowo transmitowana online (https://www.youtube.com/watch?v=yRJf_H7mGw4).
Organizatorami konferencji są Polskie Towarzystwo Astronomiczne oraz Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego. Honorowych patronatów udzielili Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Polska Agencja Kosmiczna.
Projekt jest dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Doskonała Nauka II.
Polskie Towarzystwo Astronomiczne zrzesza zawodowych astronomów. Istnieje od ponad 100 lat, powstało w 1923 roku. Jest towarzystwem naukowym, ale prowadzi też działalność popularyzującą astronomię, m.in. wydając czasopismo „Urania – Postępy Astronomii”, internetowy portal www.urania.edu.pl, czy cykl programów telewizyjnych Astronarium.
Więcej informacji:
- Polskie Towarzystwo Astronomiczne – https://www.pta.edu.pl
- Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego – https://www.astrouw.edu.pl
- 42. Zjazd PTA – https://www.pta.edu.pl/zjazd42
- Transmisja z dnia otwarcia konferencji: https://www.youtube.com/watch?v=yRJf_H7mGw4
- Broszura informacyjna o PTA – https://www.pta.edu.pl/wydawnictwa/broszury
- Informator „Polskie ośrodki astronomiczne” – https://www.pta.edu.pl/wydawnictwa/katalogi
Kontakt dla mediów: info@pta.edu.pl
Nauczyciele mogą zgłaszać się po darmowe wejściówki pod adresem info@pta.edu.pl
(PTA)
