Przegląd ciekawych projektów polskiego sektora kosmicznego

Zestawienie działań dziewięciu polskich podmiotów aktywnych w branży kosmicznej z lata 2025.

Polski sektor kosmiczny to nie tylko misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na ISS – to także wiele projektów, zleceń i działań realizowanych przez dziesiątki krajowych podmiotów.

W tym artykule przedstawiamy kilka ciekawych projektów, zamówień i działań polskich podmiotów sektora kosmicznego, które były realizowane w okresie wakacyjnym 2025. Zestawienie prezentowane w tym artykule w żaden sposób nie jest pełne – bardziej można je potraktować jako “próbkę” działalności sektora w ostatnich miesiącach.

1. Sybilla Technologies

Firma Sybilla Technologies poinformowała o realizacji czterech działań, które są związane z tematyką SSA/SST, czyli m.in. obserwacji różnych obiektów na orbicie za pomocą naziemnych obserwatoriów.

• EON (European Optical Network)

Projekt EON ustanowił nowy europejski standard dla sieci optycznych systemów obserwacyjnych, budując i integrując zaawansowane sensory. Umożliwił Sybilla Technologies zbudowanie największej prywatnie zarządzanej sieci optycznej SST w Europie. Rezultaty EON potwierdziły skalowalność i niezawodność infrastruktury, stanowiąc fundament dla projektu GEON.

• GEON (Global European Optical Network)

GEON to naturalna kontynuacja EON, realizowana przy wsparciu ESA i ukierunkowana na rozwój oraz modernizację europejskich zdolności SST. Projekt zwiększa niezależność Europy w obszarze bezpieczeństwa kosmicznego, rozszerzając zasięg oraz poprawiając jakość danych. Sybilla odpowiada zarówno za rozwój rosnącej sieci sensorów, jak i innowacje w oprogramowaniu do integracji danych na skalę globalną.

• Partnerstwo EU SST

Sybilla Technologies jest uznanym dostawcą danych dla konsorcjum EU SST, przekazującym wysokiej jakości obserwacje z naszej sieci optycznej. Nasze sensory wspierają unikanie kolizji, ochronę satelitów oraz długoterminową trwałość działalności w przestrzeni kosmicznej. Współpraca ta wzmacnia odporność Europy wobec rosnącego problemu śmieci kosmicznych.

• EMISSARY (Projekt EDF)

Projekt EMISSARY w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego rozwija zdolności dual-use w zakresie charakteryzacji satelitów i obiektów kosmicznych. Sybilla rozwija swoje metody charakteryzacji – fotometrię, polarymetrię i inne techniki optyczne – które mają charakter podwójnego zastosowania, zarówno cywilnego, jak i obronnego. Inicjatywa ta wzmacnia gotowość obronną Europy oraz świadomość sytuacyjną na orbicie.

2. Blue Dot Solutions

Gdańska firma Blue Dot Solutions poinformowała o zakończeniu dwóch projektów, które opierają się o praktyczne wykorzystanie danych satelitarnych. Te projekty to:

• PLUTONIC – alternatywny dla sygnałów GPS/GNSS dostęp do czasu, funkcjonujący zarówno w warunkach zagłuszania sygnałów GPS/GNSS, jak i wewnątrz budynków oraz do pewnego stopnia pod powierzchnią ziemi.
• Canola EO – połączenie radarowych danych z satelitów i zaawansowanych algorytmów sztucznej inteligencji dla rolnictwa, korzystających z europejskiego programu Copernicus.

3. N7 Space

Oprogramowanie firmy N7 Space znajduje się na pokładzie misji PROBA 3, która na orbicie – dzięki odpowiedniej formacji satelitów – jest w stanie stworzyć „sztuczne zaćmienie Słońca”. Komputer pokładowy zawarty w CCB (Coronograph Control Box) , sterujący teleskopem odpowiedzialnym za wykonywanie zdjęć korony słonecznej. Oprogramowanie było tworzone przez N7 Space przez około 10 lat. Oprócz N7 Space, w projekcie PROBA 3 uczestniczyło kilka polskich podmiotów.

4. Astronika

Firma Astronika, która specjalizuje się w mechanizmach kosmicznych, w tym roku pracuje m. in. nad automatyczną rampą, po której, w ramach misji ExoMars, na powierzchnię Czerwonej Planety zjedzie pierwszy europejski łazik. Od polskich inżynierów zależy powodzenie całej misji. To zadanie wymagające ogromnej precyzji. Wszystko musi być przygotowane idealnie – tak, żeby łazik bezpiecznie przejechał z lądownika na marsjański grunt.

Astronika przygotowuje właśnie jedne z najmniejszych na świecie anten na kolejną misję w ramach programu obrony planetarnej ESA. Celem misji jest eskorta asteroidy  Apophis, która przeleci w odległości 32 tys. km od naszej planety. To mniej więcej 1/10 odległości od Ziemi do Księżyca. Takie zjawisko zdarza się raz na 5-10 tys. lat. Dla porównania, pełne zaćmienie słońca obserwujemy raz na półtora roku, a przelot komety Halleya raz na 76 lat. Dodatkowo, Apophis jest na tyle duży (375 m wzdłuż), że przy sprzyjających warunkach będzie widoczny gołym okiem z niektórych rejonów Ziemi. 

5. ChipCraft

Spółka ChipCraft rozwija układ scalony do nawigacji satelitarnej GNSS o nazwie NaviSoC. Układ NaviSoC jest największym i najbardziej złożonym układem scalonym opracowanym w całości w Polsce (składa się z około 80 mln tranzystorów), który integruje w sobie układy radiowe, analogowe, cyfrowego przetwarzania sygnałów i wielordzeniowy system mikroprocesorowy bazujący na architekturze RISC-V.

Obecnie ChipCraft pracuje nad zwiększeniem odporności na zakłócanie i fałszowanie odbiornika NaviSoC w ramach projektu z ESA. Układ NaviSoC jest jedynym europejskim scalonym odbiornikiem nawigacji satelitarnej, który może jednocześnie odbierać wszystkie sygnały nawigacyjne z wszystkich globalnych konstelacji satelitów nawigacyjnych. ChipCraft przyczynia się do rozwoju strategicznych i kluczowych, z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa, sektorów gospodarki jakimi są sektor kosmiczny i półprzewodnikowy.

6. SATIM

Polski sektor kosmiczny w ostatnich latach przeszedł prawdziwą rewolucję. Z kraju, który jeszcze dekadę temu był przede wszystkim odbiorcą zagranicznych technologii, staliśmy się jednym z nielicznych państw w Europie rozwijających jednocześnie własną infrastrukturę orbitalną i zaawansowane systemy analityczne. Ważnym punktem dla firmy SATIM była decyzja Ministerstwa Obrony Narodowej o budowie konstelacji mikrosatelitów radarowych w ramach programu MikroSAR (niedawno ogłoszony kontrakt wart 860 milionów złotych), realizowany przez firmę ICEYE, daje Polsce niezależny dostęp do danych satelitarnych.

Dla firmy SATIM wyzwanie polega na tym, że ogromna większość z danych satelitarnych – nawet 90 procent – bez odpowiednich narzędzi pozostanie nieprzetworzona i bezużyteczna. Tu rola firmy SATIM. Od ponad dekady ta firma rozwija unikalne algorytmy sztucznej inteligencji do analizy danych radarowych. 3 września 2025 roku SATIM wraz z ICEYE zaprezentowały rozwiązanie Detect & Classify – system, który automatycznie wykrywa i klasyfikuje statki, pojazdy czy samoloty na zdjęciach radarowych SAR z dokładnością 90 %. Dzięki niemu bariery związane z czasochłonną analizą ręczną praktycznie znikają, a dane z satelitów wreszcie zaczynają pracować na rzecz użytkowników w czasie rzeczywistym.

Rozwiązanie Detect & Classify to nie tylko teoretyczny prototyp – a rozwiązanie sprawdzone podczas prestiżowych ćwiczeniach NATO CWIX i FEX, gdzie udowodniono interoperacyjność i realną przydatność w środowisku operacyjnym. Projekt ten pokazuje, że polska technologia kosmiczna nie tylko dotrzymuje kroku światowym trendom, ale w niektórych obszarach – zwłaszcza w analityce SAR – potrafi wyznaczać nowe standardy.

7. Scanway

Scanway zawarł rekordowy kontrakt z jedną z czołowych firm kosmicznych z Azji Południowej na dostawę wysokorozdzielczych teleskopów do jej konstelacji satelitarnej do obserwacji Ziemi. Wartość umowy wynosi 9 mln EUR (czyli ok. 38,4 mln PLN) i realizacja potrwa do roku 2027, pierwszy egzemplarz teleskopu zostanie dostarczony już w 2026 r. To największy w historii firmy kontrakt na sprzęt kosmiczny, zarówno pod względem wartości, jak i wolumenu.

8. PIAP Space

W PIAP Space w ostatnich miesiącach zrealizowalino kilka ważnych kamieni milowych:

• Spółka podpisała kontrakt z Leonardo na opracowanie czujnika sił i momentów dla Sample Transfer Arm w ramach misji Mars Sample Return i rozpoczynamy prace w projekcie European FTS.
• Kończy się projektowanie breadboardu w projekcie MANUS i zaczyna się produkcja, integracja oraz testy BB ramienia robotycznego dla lądownika księżycowego w misji Argonaut.
• Zakończyła się produkcję MGSE do misji CIMR (Clamp bandy + adaptery).

9. KP Labs

KP Labs uczestniczy w konsorcjum MAGPIE, prowadzonym przez ispace-Europe, którego celem jest budowa pierwszego europejskiego łazika polarnego na Księżyc. Gliwicka firma odpowiada za dostarczenie jednostki przetwarzania danych Leopard, dzięki której możliwe będzie testowanie i uruchamianie algorytmów bezpośrednio na powierzchni Srebrnego Globu.

Równolegle KP Labs rozwija Smart Mission Lab – nową platformę, która zapewnia użytkownikom zdalny dostęp do rzeczywistych jednostek przetwarzania danych. Dzięki temu inżynierowie mogą sprawdzać działanie swoich algorytmów na autentycznym sprzęcie, testować różne konfiguracje i przygotowywać rozwiązania do wdrożeń w przestrzeni kosmicznej bez konieczności natychmiastowych inwestycji w hardware czy długiego procesu integracji.

Kolejnym ważnym osiągnięciem jest eksperyment LeopardISS, który stanowi część polskiej misji kosmicznej IGNIS na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Jednostka KP Labs wspiera eksperymenty naukowe, w tym pierwszy test przeprowadzony we współpracy z Politechniką Poznańską – dotyczył on algorytmów mapowania 3D terenu dla przyszłych misji planetarnych.

Warto również wspomnieć o wciąż aktywnej misji Intuition-1 – satelicie, który regularnie dostarcza obrazy hiperspektralne z orbity i pokazuje w praktyce, jak przetwarzanie danych bezpośrednio na pokładzie zmienia sposób prowadzenia obserwacji Ziemi.

10. Instytut Geodezji i Kartografii

Instytut Geodezji i Kartografii od 2022 roku corocznie przygotowuje dane satelitarne oraz udostępnia zaawansowane mapy i analizy w ramach usługi „Monitoring satelitarny suszy rolniczej” realizowanej na zlecenie Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) Dzięki rocznym aktualizacjom i doskonaleniu metodologii, IGiK zapewnia niezawodne narzędzie wspierające decyzje w obszarze rolnictwa precyzyjnego.

Zakres udostępnianych produktów:

• Mapy warunków wzrostu upraw (DISS) — generowane co roku dla sezonu wegetacyjnego w 8-dniowych okresach (od kwietnia do końca września), przedstawiające sytuację w pięciostopniowej skali: susza ekstremalna, susza, uwilgotnienie przeciętne, uwilgotnienie dobre, uwilgotnienie wysokie.
• Mapy oceny redukcji plonów — tworzone dla pięciu grup upraw: zboża ozime, zboża jare, rośliny okopowe, kukurydza i rzepak ozimy. Opracowania przedstawiają poziom redukcji plonów w trzech klasach: niska, umiarkowana oraz wysoka, uwzględniając okresy największego zapotrzebowania upraw na wodę.

(K, TF)