20km łazika Opportunity – o kraterze Concepción raz jeszcze

0

Opportunity kontynuuje podróż w kierunku dwóch kraterów nazywanych Twin Craters uzyskując średnią prędkość w ciągu dziesięciu dni marsjańskich na poziomie 35-40m/Sol. Niedawno całkowity dystans jaki łazik przebył po powierzchni Marsa przekroczył 20km. Obecnie (Sol-2193) znajduje się około 50m na północ od kompleksu kraterów Twin Craters. W międzyczasie pojawiły się pewne informację dla których warto przypomnieć sobie raz jeszcze eksplorację krateru Concepción.

W przeciągu kilkunastu dni marsjańskich (Sol-2174 – Sol-2193) łazik bardzo sprawnie zmniejszył dystans do kraterów Twin Craters. Ten kompleks dwóch blisko siebie położonych kraterów jest najprawdopodobniej skutkiem kolizji meteorytu, który tuż przed zderzeniem rozpadł się na dwie części podczas przelotu w atmosferze marsjańskiej.

Trasa jaką przebył Opportunity od krateru Concepción do kompleksu kraterów Twin Craters Credits: NASA/JPL/Eduardo Tesheiner

Kilka dni temu dystans jaki łazik pokonał po powierzchni Marsa przekroczył “magiczne” 20km. Opportunity musi pokonać jeszcze około 12km nim dotrze do głównego celu jakim jest krater Endeavour. Należy tutaj podkreślić, że z każdym przebytym odcinkiem po powierzchni Czerwonej Planety, łazik poprawia swój własny rekord – dystans przebyty na Marsie dla pojazdu marsjańskiego.

W międzyczasie upublicznione zostało ciekawe zdjęcie wykonane przez sondę MRO, która po raz kolejny korzystając z kamery wysokiej rozdzielczości HIRISE wykonała zdjęcia okolic, które bada Opportunity. Zdjęcie o którym mowa zostało wykonane 13 lutego, podczas dnia marsjańskiego Sol-2153. Widać na nim łazik, który w tym czasie znajdował się przy krawędzi krateru Concepción.

Zdjęcie o numerze ESP_016644_1780  jakie w lutym wykonała sonda MRO Credits: NASA/JPL/University of Arizona/Adam Piech

Widoczny na zdjęciu materiał wyrzucony z tego krateru wygląda na ciemniejszy niż okoliczne wydmy. Niemal natychmiast można by wysnuć wniosek, że wyrzucony materiał (głównie skały) jest po prostu zbudowany z ciemniejszych skał. Tak jednak nie jest. W rzeczywistości mamy tutaj do czynienia z odmienną sytuacją. To właśnie wydmy w rejonie po którym porusza się łazik, czyli równiny Meridiani są w rzeczywistości ciemniejsze niż występujące tam skały. Ciemny wygląd wyrzuconego materiału widoczny na zdjęciach z sondy MRO jest konsekwencją cieni jakie skały rzucały podczas fotografowania tego miejsca oraz mimo wszystko niskiej rozdzielczości wykonanych zdjęć w porównaniu z rozmiarem poszczególnych skał. Jest to przykład jak ważne jest wykonywanie badań różnymi dostępnymi metodami – w tym przypadku zdjęcia MRO oraz łazik Opportunity.

Aby przypomnieć sobie jak z perspektywy łazika Opportunity wyglądał krater Concepción, zachęcamy do obejrzenia poniższej animacji, która została wykonana na podstawie panoramy jaką stworzył James Canvin. Została ona złożona ze zdjęć wykonanych w dniach marsjańskich Sol-2130 – Sol-2142. Warto zauważyć, że kolorystyka tej panoramy nie odpowiada do końca temu co postrzegałoby ludzkie oko. Jak zauważa na swojej stronie sam James Canvin, jego kompozycje zostały stworzone na podstawie powszechnie dostępnych zdjęć jpeg. Więc zapewne dużo wierniejsze pod względem kolorystycznym panoramy można by stworzyć korzystając z surowych danych poddanych odpowiednim kalibracją.

{youtube}8feqkeNDo_M{/youtube}
Animacja stworzona na podstawie zdjęć krateru Concepción wykonanych przez łazik Opportunity.
Intencją autora było przedstawienie krateru Concepción z perspektywy potencjalnego astronauty – eksploratora Marsa.
Credits: NASA/JPL/James Canvin. Rendering i animacja – Krzysztof Kajda.

Autonomous Exploration for Gathering Increased Science (AEGIS), to nowe oprogramowanie w które od pewnego czasu wyposażony jest Opportunity. Dzięki niemu łazik jest w stanie analizować teren i na tej podstawie podjąć decyzję co do wykonania bliższych obserwacji danego obszaru. W ten sposób prace łazika mogą być nieco szybsze – Opportunity nie musi komunikować się z ośrodkiem na Ziemi lecz podejmuje działania obserwacyjne samodzielnie. Oprogramowanie AEGIS analizuje pewne cechy obiektów znajdujących się na zdjęciach wykonanych przez kamery nawigacyjne, takie jak odcień czy kształt. Jeśli dany obiekt jest ciekawy to w sposób całkowicie automatyczny dokonuje on zdjęć także przy użyciu kamery PanCam z wykorzystaniem różnych filtrów. Ta nowa możliwość została wykorzystana także przy badaniu skał w okolicach krateru Concepción, gdzie Opportunity sfotografował kilka ciekawych skał. Jedną z nich jest obiekt nazwany Chocolate Hills.

Na zdjęciach Chocolate Hills oraz innych skał w okolicach krateru Concepción,  widać, że część z nich pokryta jest pewnym materiałem. Po bliższej analizie okazało się, że jest to dobrze znany materiał, który w tym rejonie zazwyczaj występuje jako kuleczki hematytowe tzw. Blueberries. Wysunięto co najmniej dwie hipotezy powstania takiej formacji na skałach. Kuleczki Blueberries mogły ulec stopieniu na skutek ciepła wydzielonego podczas zderzenia obiektu o powierzchnię Marsa. Z kolei inna hipoteza mówi o tym, że formacja powstała przed zderzeniem jako skutek działania wody. Co prawda pierwsza hipoteza wydaje się być bardziej prawdopodobna gdyż w ciągu sześciu lat eksploracji równiny Meridiani przez Opportunity nie natrafiono na podobne struktury. Jednak nie jest to dowód na obalenie drugiej hipotezy. Istnieje przecież możliwość, iż występowanie tego materiału akurat w miejscu zderzenia meteorytu jest zwykłym zbiegiem okoliczności.

Jak można się przekonywać od czasu do czasu, Opportunity dokonuje obserwacji, których analiza pozwala lepiej zrozumieć procesy mające miejsce teraz i w przeszłości na Marsie.

Źródło:
NASA
unmannedspaceflight.com
planetary.org/blog

Dodatkowe informacje:
http://en.wikipedia.org/wiki/MER-B

http://marsrovers.jpl.nasa.gov/home/index.html

oraz forum polskojęzyczne A4U.

Comments are closed.