Ważna deklaracja podczas Rady Ministerialnej ESA 2025.
Europa uczestniczy w programie Artemis. Na Radzie Ministerialnej ESA zapadła decyzja co do udziału astronautów z Europy w lotach na lub w okolice Księżyca.W sierpniu 2022 roku opublikowaliśmy artykuł o możliwym udziale astronautów z Europy w lotach w kierunku Księżyca w ramach programu Artemis. Wówczas jedyne, co było wiadome to zabezpieczenie trzech miejsc w ramach programu Artemis dla astronautów z Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA).
Pod koniec Rady Ministerialnej ESA w 2025 roku Dyrektor Generalny ESA zapowiedział, że w ramach programu Artemis będą uczestniczyć astronauci z Europy. Potwierdzone zostało, że będą to trzy miejsca w misjach Artemis. Nazwy misji nie zostały jeszcze podane do wiadomości. Dyrektor Generalny ESA wskazał jednak, że te trzy loty wykonają astronauci lub astronautki z Niemiec, Francji i Włoch.
Wybór tych trzech państw nie powinien być zaskakujący. Niemcy, Francja i Włochy to trzy najbardziej aktywne państwa w ESA, z największymi składkami. Te państwa są aktywne w programie eksploracyjnym ESA i mają aktywnych i zawodowych astronautów.
Jak na razie jest zbyt wcześnie by spekulować co do konkretnego przydziału misji, szczególnie, że program Artemis zdaje się być obecnie w dość “nieszczególnym” momencie.
Jak może wyglądać program Artemis?
Program Artemis doświadcza poważnych opóźnień. Początkowe plany mówiły o powrocie człowieka na Księżyc w 2024 roku. Tymczasem z każdym rokiem obserwuje się coraz więcej opóźnień. Misja Artemis II – pierwszy lot załogowy w kierunku Srebrnego Globu – zostanie wykonana dopiero w przyszłym roku. Z kolei wyprawa Artemis III – powrót człowieka na Księżyc – jeszcze w grudniu 2024 była opóźniona na 2027 rok.
Pod koniec 2025 roku wydaje się być bardzo prawdopodobne, że pierwsze załogowe lądowanie na Księżycu w ramach programu Artemis może nastąpić po 2027 roku. Powodów jest kilka:
- Wciąż niegotowy lądownik księżycowy firmy SpaceX – do końca 2025 roku pojazd Starship wykonał (po serii niepowodzeń) udany lot po trajektorii suborbitalnej. Nie doszło natomiast ani do lotu orbitalnego, ani prób transferu paliwa na orbicie ani dalszych lotów czy bezzałogowej wyprawy demonstracyjnej na Księżyc,
- Wciąż nie do końca znana architektura lotu lądownika firmy SpaceX – nie jest jasne do końca jaką nośność będą mieć zestawy Starship + Super Heavy, a co za tym idzie – nie wiadomo ile dokładnie będzie startów Starshipów z paliwem dla księżycowego Starshipa,
- Opóźnienia przy budowie nowego skafandra kosmicznego xEMU, zdolnego do pracy na powierzchni Srebrnego Globu,
- Ponadto, nie jest jasne, czy stacja Gateway została “skasowana”, czy nadal jest ważnym elementem programu Artemis.
W drugiej połowie 2025 roku pojawiło się wiele propozycji, aby pojazd Starship został zastąpiony lądownikiem Blue Moon firmy Blue Origin. Pojawiają się głosy, by wersja Mk1 tego lądownika została przystosowana do lotu załogowego. Ta opcja może być najszybszym sposobem dotarcia do Księżyca – co wg niektórych analiz i tak oznacza rok 2028 jako najwcześniejszą datę.
W październiku i listopadzie 2025 w USA trwał bardzo długi “government shutdown”, co oczywiście wpłynęło na NASA i inne agencje amerykańskie. Można się spodziewać, że w 2026 roku, być może przy okazji misji Artemis II NASA zaprezentuje nowy terminarz kolejnych lotów w ramach programu Artemis. Niemniej jednak jest bardzo prawdopodobne, że przynajmniej jeden Europejczyk lub Europejka w ciągu kilku najbliższych lat stanie na Srebrnym Globie.
(ESA, X, K.)
