Podsumowanie wysokiej aktywności słonecznej w maju 2024.
Pierwsza połowa maja 2024 roku okazała się być rekordowa pod względem aktywności słonecznej. Łącznie Słońce w tym miesiącu wyemitowało osiemnaście rozbłysków najbardziej energetycznej klasy X.Podwyższona aktywność słoneczna rozpoczęła się 3 maja. Tego dnia grupa o numerze 3663 wyemitowała rozbłysk klasy X1.6. Był to wówczas trzydziesty w ogóle rozbłysk klasy X od początku aktualnego cyklu aktywności słonecznej. Piątego maja grupa 3663 wyemitowała rozbłyski X1.3 i X1.2. Szóstego maja ta sama grupa wyemitowała rozbłysk klasy X4.5. Był to wówczas trzeci względem mocy rozbłysk w całym cyklu.
Powyżej opisane rozbłyski były dopiero wstępem do prawdziwej kanonady, która nastąpiła w dniach 8 – 15 maja. W dniu 8 maja 2024 Słońce łącznie wyemitowało aż trzy rozbłyski klasy X (każdy X1.0).
W dniach 9 – 11 maja 2024 Słońce wyemitowało pięć rozbłysków klasy X, a wśród nich X5.8 – wówczas drugi najsilniejszy rozbłysk w tym cyklu. Na Ziemi obserwowano w dniach 11 i 12 maja rozległe zorze polarne. Te zjawiska były obserwowane nawet w regionach, gdzie poprzedni raz zorze polarne widziano w 1989 roku, albo i… w 1859 roku, jako efekt słynnych rozbłysków Carringtona.
W dniach 13-14 maja grupa 3664 zaczęła znikać za zachodnią krawędzią tarczy słonecznej. Mimo to aktywność tej grupy nie ustała. Notowane były nadal rozbłyski klasy X (trzy rozbłyski tej klasy w dniu 14 maja). Najsilniejszy z nich nastąpił 14 maja 2024 z maksimum o godzinie 18:51 CEST. Był to rozbłysk klasy X8.7. W momencie emisji większość grupy 3664 znajdowała się już za zachodnią krawędzią tarczy słonecznej – oznacza to, że rozbłysk mógł być jeszcze bardziej potężny.
Na tym nie zakończyły się „fajerwerki” od grupy 3664. W dniu 15 maja, “daleko za krawędzią” ta grupa wyemitowała rozbłysk klasy X3.4 z maksimum o godzinie 10:37 CEST.
Moc rozbłysk na pierwszy rzut oka nie wydaje się być wysoka. Jednakże, moc rozbłysku była mierzona z perspektywy Ziemi. Tymczasem, 15 maja grupa 3664 znajdowała się już około 24 godziny za krawędzią tarczy słonecznej. Bezpośrednie obserwacje tego rozbłysku wykonała z kolei sonda Solar Orbiter. Z tych pomiarów wynika, ze ten rozbłysk był w zakresie od X4 nawet aż do X19, z prawdopodobną wartością około X9. Oznacza to, że ten rozbłysk mógł być najsilniejszym w tym cyklu i być może nawet silniejszy od rozbłysku X9.3 z 6 września 2017.
This morning’s X3.5 #SolarFlare was an absolute demon! Although X3.5 is not high, most of the emission occurred behind the Sun. Solar Orbiter measured the flare unobstructed, measuring an X9 event (with X4-X19 confidence range). #spaceweather #astronomy pic.twitter.com/jlYjihUKAw
— Dr. Ryan French (@RyanJFrench) May 15, 2024
Również 15 maja doszło do rozbłysku klasy X2.9 z obszaru, który wówczas znajdował się jeszcze za wschodnią krawędzią tarczy słonecznej. Ten obszar aktywny otrzymał 16 maja oznaczenie 3685. Na tym zakończyła się nie notowana przynajmniej od 2005 roku seria silnych rozbłysków na Słońcu.
Łącznie w poprzednim cyklu słonecznym było 48 rozbłysków klasy X. Wraz z rozbłyskiem X2.9 z 15 maja liczba rozbłysków klasy X w obecnym cyklu wyrównała ten wynik. Jest to wyraźny dowód na rosnącą aktywność słoneczną. Maksimum obecnego cyklu powinno nastąpić na przełomie 2024 i 2025 roku – kolejna „seria rozbłysków” jest prawdopodobna.
Grupa 3664 powróciła 27 maja w pobliże widocznej z Ziemi tarczy słonecznej. Tego też dnia, jeszcze za krawędzią tarczy, grupa 3664 wyemitowała rozbłysk X2.8 (notowany z Ziemi, z uwagi na przesłonięcie rozbłysku wartość mogła być wyższa). Dzień później grupa otrzymała numer 3697, ale jej rozmiary są wyraźnie mniejsze niż w połowie maja.
Na tym nie skończyły się silniejsze rozbłyski z grupy 3697. W dniu 29 maja ta grupa wyemitowała rozbłysk klasy X1.4. Łącznie zatem Słońce w tym cyklu wyemitowało już 50. rozbłysków klasy X!
Aktywność słoneczna jest komentowana w dziale na Polskim Forum Astronautycznym. Polecamy także listę najsilniejszych rozbłysków w tym cyklu słonecznym oraz najsilniejszych rozbłysków w 2022 roku, w 2023 roku.
(PFA)
