Co było źródłem zagłuszeń sygnałów GNSS? (Zaktualizowane)
W dniach 24 – 26 grudnia nad południowym Bałtykiem oraz Polską zanotowano znacznie więcej incydentów zakłócania sygnałów GNSS. Co było źródłem zakłóceń?Portal GPS Jam zaprezentował w dniu 27 grudnia 2023 nowe mapy zakłóceń sygnałów satelitów nawigacji satelitarnej (GNSS). Z map wynika, że zakłócenia pojawiły się nad południowym Bałtykiem 24 grudnia, a 25 i 26 grudnia “rozlały się” na sporą część północnej Polski. “Poziom” zakłóceń tego sygnału został określony jako “wysoki”.
Co więcej, 25 grudnia Rejon Informacji Powietrznej lotniska w Warszawie wydał notkę NOTAM o numerze C1142/23, z której wynika, że zakłócenia w odbiorze sygnału GNSS mogą być rejestrowane w dużej części Polski. Ta notka przestała obowiązywać o 08:00 CET w dniu 27 grudnia. Warto jednak zaznaczyć, że 27 grudnia nadal występowały interferencje, aczkolwiek na niższym poziomie i w nieco innych miejscach.
Ponadto, od około 13 grudnia notuje się zakłócenia w odczycie pozycji na podstawie sygnałów GNSS w przelotach samolotów nad Bałtykiem od 13 grudnia. Najwięcej zakłóceń było w 26 grudnia 2023.
So much GNSS/GPS interference is unprecedented over this part of the Baltic, at least since I started collecting data 22 months ago. The first hint of it appeared Dec. 13, but the number of flights affected (the yellow bars) in the past 24 hours dwarfs any other day–nearly 40%. pic.twitter.com/4JYtU3t5EJ
— John Wiseman (@lemonodor) December 27, 2023
Za tymi regionalnymi zakłóceniami nie stoi “pogoda kosmiczna”. Ostatnie silne rozbłyski słoneczne nastąpiły 13, 14 i 15 grudnia 2023. W kolejnych dniach aktywność słoneczna pozostała na niskim poziomie.
Podobne incydenty zakłóceń sygnałów GNSS już zdarzały się w przeszłości. Przykładem może być początek marca 2022 roku, tuż po rozpoczęciu inwazji Rosji na Ukrainę.
I thought making maps of GPS/GNSS interference might turn out boring. But 3 days ago suddenly the Baltic (Poland, Lithuania, Latvia, Kaliningrad) started having some of the most significant interference on the planet, after weeks of nothing unusual. Why now? pic.twitter.com/Hnwh6Hgjmk
— John Wiseman (@lemonodor) March 7, 2022
Jest więc prawdopodobne, że grudniowe zakłócenia sygnałów GNSS miały związek z działaniami wojskowymi. Źródłem mogą być rosyjskie okręty operujące na Bałtyku, zdolne do silnego zakłócania sygnałów GNSS. Prawdopodobnie nie jest to jedyne źródło zakłóceń – możliwe są także naziemne lub mobilne źródła, być może operujące z obwodu królewieckiego.
(GJ)
