Nasz sąsiad – Litwa – jest coraz bliżej ESA.
Europejska Agencja Kosmiczna zacieśnia współpracę z Litwą. 28 kwietnia przedstawiciel rządu tego kraju podpisał umowę, która bazuje na pozytywnych efektach wcześniejszych etapów współpracy.Umowę o członkostwie podpisała 28 kwietnia z ramienia rządu Litwy Minister Gospodarki i Innowacji – Aušrinė Armonaitė. Członkostwo Litwy w Europejskiej Agencji Kosmicznej stanie się faktem po wypełnieniu wszystkich procedur wewnętrznych tego procesu. Sejm Litwy ma czas na ratyfikację umowy do 27 września br.
Wcześniej, po wyrażeniu poparcia na ten krok przez Radę Ministerialną ESA, umowę członkowską podpisał w siedzibie głównej ESA w towarzystwie ambasadora Litwy we Francji Dyrektor Generalny agencji Josef Aschbacher. Miało to miejsce w dniu 18 marca 2021 r.
Od ponad dekady Litwa współpracowała już z agencją ESA w ramach innych form współpracy. Wpierw na mocy ogólnej Umowy o Współpracy, po której zawiązana została umowa o europejskich państwach współpracujących (ECS, ang. European Cooperating State Agreement). Ta ostatnia weszła w życie 28 września 2015 roku i jest realizowana z jednym rocznym wydłużeniem do 27 września br. (w ramach współpracy PECS, Plan for European Cooperating States).
Celem wcześniejszych etapów było zagwarantowanie pełnej integracji i zgodności Litwy ze standardami pracy w projektach Europejskiej Agencji Kosmicznej. Łącznie w ramach współpracy PECS podpisanych zostało 35 kontraktów na projekty dotyczące edukacji, technologii generycznych, Obserwacji Ziemi, nauki, telekomunikacji oraz robotyki. Dodatkowych sześć projektów zostanie zrealizowanych po zakończeniu trwających konkursów.
Umowa współpracy z ESA umożliwi bezpośrednią partycypację litewskich podmiotów w programach operacyjnych Europejskiej Agencji Kosmicznej (w tym tych opcjonalnych, na których dotowanie zdecyduje się Litwa). Ambicje tego kraju w obszarze rozwoju technologii kosmicznych doprowadziły również do powołania Litewskiej Agencji Kosmicznej w dn. 4 lipca 2019 r. (na czele której stoi Pani Eglė Elena Šataitė, powiązana z Agencją Nauki, Innowacji i Technologii, MITA).
Litwa stawia nacisk na rozwój projektów w ramach programu General Support Technology Programme (GSTP), Future EO oraz ARTES 4.0 Scylight (SeCure and Laser communication Technology). Najpewniej podjęte zostaną również kroki ku założeniu lokalnego – litewskiego oddziału inkubatora ESA (ESA Business Incubation Centre), mającego wspierać transfer technologii kosmicznych. Głównym beneficjentem tego ostatniego programu mają być małe firmy o charakterze SME/startupy.
Kluczowe kompetencje Litwy w obszarze technologii kosmicznych to: nanosatelity (głównie za sprawą litewskiej firmy NanoAvionics), podsystemy napędowe, technologie bazujące na podczerwieni, aplikacje wykorzystujące dane satelitarne, optoelektronika czy systemy radiowe. ESA nawiązała tym samym relacje partnerskie na poziomie podmiotów stowarzyszonych ze wszystkimi państwami członkowskimi Unii Europejskiej.
(ESA)
