Amerykańska agencja kosmiczna NASA przesunęła termin startu misji o nazwie DART z 21 lipca na 24 listopada 2021 roku.
DART to skrót od Double Asteroid Redirection Test. Celem tej wyprawy będzie planetoida 65803 Didymos, a właściwie jej niewielki satelita, Dimorphos. Naukowcy chcą przetestować w praktyce możliwość zastosowania bezzałogowych pojazdów kosmicznych w celu ochrony naszej planety przed ewentualnym uderzeniem w nią obiektu w rodzaju asteroidy NEO (Near Earth Object). Sonda, która posłuży to tego zadania jest względnie nieskomplikowanym, jak na próbnik międzyplanetarny, urządzeniem. Jedynym przyrządem naukowym, w jaki wyposażyli ją inżynierowie będzie kamera DRACO (Didymos Reconnaissance and Asteroid Camera for Optical-navigation), służąca jak sama nazwa wskazuje, do nawigacji optycznej w rejonie układu Didymosa.W sondzie wykorzystano jednak w pewne nowinki techniczne. Pierwszą z nich jest zainstalowany w maju 2020 roku silnik jonowy, NEXT-C (NASA Evolutionary Xenon Next-Commercial), zaprojektowany i wykonany przez Cenrtum Badawcze Glenna oraz Aerojet Rocketdyne. To udoskonalona wersja systemu napędowego NSTAR (NASA Solar Technology Application Readiness), który wykorzystano w technologicznej misji Deep Space-1, ale przede wszystkim w historycznej wyprawie sondy Dawn, która w ramach programu Discovery badała pierwszą planetę karłowatą 1 Ceres oraz dużą planetoidę 4 Westa. Drugą nowością są dwa panele fotowoltaiczne ROSA (Roll-out Solar Arrays), mające zapewnić zasilanie w trakcie trwania misji. Są one bardziej wydajne i mniej masywne od standardowych baterii słonecznych. Testowano je uprzednio na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w czerwcu 2017 roku, po uprzednim dostarczeniu przez automatyczną misję zaopatrzeniową SpaceX CRS-11. Warto przy okazji zaznaczyć, że nowe i większe panele ROSA (nazwane iROSA) w ilości sześciu sztuk są przeznaczone do wystrzelenia na ISS w tym i przyszłym roku (w ramach SpaceX CRS-22, 25 oraz 26).
Pierwotną datą rozpoczęcia misji DART był 21 lipca 2021. W ostatnim czasie kierownictwo NASA (Science Mission Directorate – SMD) zadecydowało jednak o przełożeniu startu na jesienne, zapasowe okno startowe. Powodami opóźnień jest nie tylko pandemia wirusa SARS-CoV-2, negatywnie wpływająca na harmonogram prac (takich jak dostawa baterii ROSA), ale i większa ilość czasu potrzebnego na dokładne przetestowanie podzespołów tego demonstratora technologii.
Jeżeli nie będzie dalszych opóźnień i komplikacji, misja DART powinna ruszyć w kosmos 24 listopada 2021 roku, na pokładzie rakiety Falcon 9 z wyrzutni SLC-4E bazy Sił Powietrznych Vandenberg AFB w stanie Kalifornia. Do misji tej użyty zostanie egzemplarz pierwszego stopnia flagowego nosiciela firmy SpaceX o numerze 1063, który poprzednio wykorzystano w listopadzie 2020 roku.
Po udanej satelizacji, DART uruchomi silnik NEXT-C i rozpocznie podróż w kierunku mini-układu asteroidy NEO, Didymos. W nawigacji, poza wspomnianą już kamerą DRACO będą używane urządzenia namierzające gwiazdy i Słońce. Sam lot potrwa mniej niż rok i powinien zakończyć się w październiku 2022.
Cel wyprawy znajduje się w odległości od 1 do 2,2 AU (jednostek astronomicznych) od Słońca. Odkryty został 11 kwietnia 1996 roku przez teleskopy Obserwatorium Kitt Peak, w ramach programu Spacewatch Uniwersytetu Arizony, którego zadaniem jest badanie niewielkich obiektów Układu Słonecznego. Didymos (z greckiego – bliźniak) posiada niewielki księżyc, odkryty 20 listopada 2003 roku i nazwany znacznie później Dimorphos (z greckiego – mający dwie formy; wcześniej posługiwano się określeniem „Didymoon”) i właśnie w ten obiekt, z prędkością około 6,7 km/sek. uderzyć ma próbnik DART. Naukowcy spodziewają się, że spowoduje to zmianę prędkości około 0,5 mm/sekundę i w efekcie – orbity Dimorphosa. Zdarzenie będzie monitorowane za pomocą niewielkiej sub-sondy, CubeSata o nazwie LICIA (Light Italian CubeSat for Imaging of Asteroids), który odłączy się od sondy DART na pięć dni przed impaktem.
Czy wywołanie efektu zmiany orbity, tak ważne pod kątem zagadnień związanych z ochroną planetarną, zakończy się sukcesem dowiemy się dopiero, gdy sonda Europejskiej Agencji Kosmicznej o nazwie Hera dotrze do układu Didymosa. Nastąpi to dopiero w 2027 roku (start na pokładzie nowej rakiety ESA, Ariane 6 jest przewidziany na 2024 rok)
DART i Hera są niewielkimi misjami w ramach większego projektu dwóch agencji amerykańskiej i europejskiej o kryptonimie AIDA (Asteroid Impact & Deflection Assessment), dotyczącego właśnie wpływu uderzenia w obiekty typu asteroid, w celu zbadania efektu takich operacji.
Również Hera, poza kamerami i laserowym wysokościomierzem (LIDAR) będzie wyposażona w sub-sondy klasy CubeSat, wspierające główną misję: APEX (Asteroid Prospector Explorer) oraz Juventas. Pierwsza wykona pomiary powierzchni obu asteroid, po czym wyląduje na jednej z nich w celu zebrania większej ilości danych, a druga mini-sonda wraz z Herą przeprowadzi radarowe badania wnętrza asteroidy oraz doświadczenie radiowe.
Na zakończenie misji Hera osiądzie na Didymosie, lub jego księżycu.
Autorem artykułu jest Michał J. Solnica – serdecznie dziękujemy! 🙂
Ważne: artykuł chroniony prawem autorskim, co oznacza że wszelkie prawa, w tym Autorów i Wydawcy są zastrzeżone. Zabronione jest dalsze rozpowszechnianie tego artykułu w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody ze strony właściciela serwisu Kosmonauta.net – firmy Blue Dot Solutions. Napisz do nas wiadomość z prośbą o wykorzystanie. Niniejsze ograniczenia dotyczą także współpracujących z nami serwisów.
