Ganimedes – największy księżyc Jowisza nie był z bliska obserwowany od czasów misji Galileo.
W listopadzie 2020 opublikowano ciekawą pracę naukową dotyczącą obserwacji Ganimedesa przez sondę Juno. Obserwacje na zakresie podczerwonym z odległości około 100 tysięcy km. Na przesłanych obrazach widać polarne rejony Ganimedesa niedostępne dla ziemskich obserwatoriów.Ganimedes jest ciekawym księżycem. Jest to największy księżyc nie tylko Jowisza, ale także i całego Układu Słonecznego. Jego objętość jest o ponad 1/4 większa od Merkurego (choć jego masa to mniej niż połowa tej planety). Jest to jedyny księżyc Układu Słonecznego z własnym polem magnetycznym.
Duża część naszej wiedzy o Ganimedesie pochodzi z danych z misji Galileo (1995 – 2003). Dziś wiemy, że wnętrze Ganimedesa jest zróżnicowane i jedną z warstw tego księżyca jest ocean słonej wody. Całkowita ilość wody na Ganimedesie może być większa od wody na Ziemi.
Od 2016 roku wokół Jowisza krąży sonda Juno. Główne zadanie tej misji to obserwacje tego gazowego giganta, choć przy niektórych orbitach możliwe będą bliskie przeloty obok jednego z jego większych księżyców. Tak też się stało 26 grudnia 2019, gdy Juno zbliżyła się na odległość 100 tysięcy kilometrów od Ganimedesa. Przelot nastąpił ponad północnym biegunem Ganimedesa, który jest praktycznie niewidoczny dla ziemskich obserwatoriów. Obserwacje wykonano za pomocą kamery Jovian Infrared Auroral Mapper (JIRAM) na zakresie podczerwonym – od 2 do 5 mikrometrów. Maksymalna rozdzielczość wynosi 23 km na piksel.
Dzięki tym obserwacjom udało się m.in. zidentyfikować – oprócz wody – uwodnione sole, amoniak, wodór, dwutlenek węgla oraz być może także związki organiczne. Są to ciekawe obserwacje, które zostaną wzbogacone w tym roku danymi z kolejnego przelotu obok Ganimedesa.
Warto tu dodać, że w czerwcu 2022 w kierunku Jowisza zostanie wysłana europejska sonda JUpiter ICy moons Explorer (JUICE). Ta bezzałogowa misja dotrze do Jowisza w październiku 2029. We wrześniu 2032 JUICE wejdzie na orbitę dookoła Ganimedesa. Misja JUICE skończy się uderzeniem w ten księżyc.
Misja Juno jest komentowana w wątku na Polskim Forum Astronautycznym.
(NASA)
