Mija właśnie 50 lat od trzeciej udanej misji na powierzchnię Srebrnego Globu – Apollo 14.
W dniach 31 stycznia – 9 lutego 1971 roku trwała misja Apollo 14. Ta misja została wykonana w ponad dziewięć miesięcy od “udanego niepowodzenia”, czyli wyprawy Apollo 13. Misja Apollo 14 miała zbadać rejon Fra Mauro po widocznej z Ziemi stronie Księżyca.Załogę Apollo 14 stanowili:
- Alan Shepard, drugi lot, dowódca misji
- Stuart Roosa, pierwszy lot, pilot modułu Apollo
- Edgar Mitchell, pierwszy lot, pilot modułu księżycowego
Dobór załogantów tej misji był dość niecodzienny jak na standardy NASA. Jedynym weteranem był Alan Shepard, który wcześniej wykonał “jedynie” piętnastominutowy skok ponad granicę atmosfery. Dla pozostałych astronautów była to pierwsza wyprawa w kosmos. Po misji Apollo 14 żaden z jej załogantów już nigdy nie poleciał ponownie w przestrzeń kosmiczną.
Start misji Apollo 14 nastąpił 31 stycznia 1971 o godzinie 21:03 UTC. Lądowanie na powierzchni Srebrnego Globu nastąpiło 5 lutego o godzinie 09:18 UTC. Przez ponad 33 godziny lądownik przebywał na powierzchni Księżyca. W trakcie misji Apollo 14 astronauci wykonali po dwa spacery na powierzchni naszego naturalnego satelity.
W trakcie tych spacerów astronauci Shepard i Mitchell pobrali zestaw skał księżycowych oraz rozstawili instrumenty pomiarowe. Jeden z zestawów instrumentów otrzymał nazwę Apollo Lunar Surface Experiments Package (ALSEP), który wykonał m.in pomiary sejsmiczne oraz badanie ilości jonów w warunkach powierzchni Srebrnego Globu.
W misji Apollo 14 wykorzystano po raz pierwszy i ostatni wózek o nazwie Modular Equipment Transporter (MET). Na MET możliwe było przenoszenie narzędzi oraz pobranych próbek skał księżycowych. W późniejszych misjach (Apollo 15, 16 i 17) MET został zastąpiony pojazdem Lunar Roving Vehicle (LRV).
Powrót na Ziemię nastąpił 9 lutego 1971 roku. Misja Apollo-14, mimo początkowych problemów z mechanizmem dokującym oraz koniecznością “przeprogramowania” komputera pokładowego tuż przed lądowaniem na Księżycu, spełniła wszystkie najważniejsze cele naukowe związane z eksploracją rejonu Fra Mauro: przywieziono interesujące próbki skalne oraz wykonano szereg dokumentacji fotograficznych. Co prawda część obserwacji była ograniczona na skutek uszkodzenia kamery Lunar Topographic Camera, jednak mimo wszystko przy pomocy zwykłego wyposażenia fotograficznego udało się wykonać zdjęcia ważnego dla planistów rejonu przyszłego lądowania misji Apollo-16. Duże znaczenie naukowe miało również rozstawienie podczas pierwszego dnia pobytu na Księżycu stacji naukowej ALSEP. Ciekawostką jest, że oprócz rejestracji przez sejsmometr uderzenia o powierzchnię Księżyca modułu wznoszącego lądownika, jeszcze jeden z jej instrumentów zanotował to zdarzenie. Był to detektor mierzący cząstki naładowane. Wykrył on jony pochodzące z resztek paliwa, które wydostały się podczas zderzenia. ALSEP działał aż do 30 września 1977r.
Ten lot przeszedł również do historii jako ostatnia misja programu Apollo typu “H”. Kolejne trzy wyprawy, tj. Apollo-15, 16 i 17 były oznaczone w grafiku lotów jako misje “J”. Przekładało się to na pobyt na Księżycu wydłużony do trzech dni. Wszystkie były także wyposażone w pojazd księżycowy, który znacznie zwiększył obszar eksploracji rejonu lądowania.
Polecamy szczegółowy opis misji Apollo 14 z okazji 40 rocznicy:
- Apollo-14. Część pierwsza: opis i przygotowania do misji
- Apollo-14. Część druga: początek misji
- Apollo-14. Część trzecia: wejście na orbitę okołoksiężycową
- Apollo-14. Część czwarta: lądowanie na Księżycu i EVA-1
- Apollo-14. Część piąta: EVA-2 i start z powierzchni Księżyca
- Apollo-14. Część szósta: powrót na Ziemię
Polecamy także wątek na Polskim Forum Astronautycznym dotyczącym misji Apollo 14.
(NASA)
