Poseł pyta o działalność POLSA i realizację PSK

Czternastego września br. poseł partii Prawo i Sprawiedliwość złożył interpelację w sprawie funkcjonowania Polskiej Agencji Kosmicznej oraz realizacji Polskiej Strategii Kosmicznej.

Poniższy artykuł otrzymaliśmy od czytelnika serwisu Kosmonauta.net. Na końcu znajduje się komentarz Kosmonauta.net.

Poseł zaprezentował tekst interpelacji na swoim profilu w mediach społecznościowych. Interpelacja pojawiła się również na stronie Sejmu RP i jest datowana na 14.09.2020. Możemy w niej m.in. przeczytać, że Ministerstwo Rozwoju kierowane przez Jadwigę Emilewicz koordynowało wprowadzenie PSK oraz nowelizację ustawy o Polskiej Agencji Kosmicznej z 2019 roku. Wątpliwości posła budzi brak wprowadzenia w życie KPK, który miał być dopełnieniem PSK przyjętej przez Radę Ministrów na początku 2017 roku. To ważna kwestia, gdyż tę uwagę podniosła niedawno Najwyższa Izba Kontroli w raporcie dot. rozwoju sektora kosmicznego, w którym podkreślono, że brak KPK jest postrzegany przez przedsiębiorców jako jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla dalszego rozwoju sektora kosmicznego w Polsce.

Kolejnym podnoszonym tematem przez posła Kacpra Płażyńskiego jest przeznaczenie kwoty 300 mln PLN na program NCBiR Szybka Ścieżka „Technologie Kosmiczne” w kontekście finansowania KPK. Parlamentarzyście chodzi prawdopodobnie o przygotowany w czasach gdy prezesem POLSA był Grzegorz Brona projekt KPK na lata 2019-2021. Płażyński podnosi także kwestie proceduralne takie jak brak zespołu w obecnym Departamencie KPK podległym Prezesowi POLSA.

W interpelacji można wyczytać, że około 3/4 zespołu POLSA jest zatrudniona w oddziale w Warszawie, w tym Prezes i kadra zarządzająca. Jeden pracownik jest zatrudniony w oddziale rzeszowskim, zaś pozostali w siedzibie w Gdańsku. Padło również pytanie o zmianę obecnej lokalizacji oddziału w Warszawie.

W tekście interpelacji znajdziemy również zapytanie dotyczące relacji pomiędzy Ministerstwem Obrony Narodowej i Ministerstwem Rozwoju w kontekście realizacji polityki kosmicznej państwa. Jest to zapewne pokłosie krytycznych uwag MON dotyczących projektu nowego statutu POLSA ogłoszonych na stronach Rządowego Centrum Legislacji oraz powołania pełnomocnika MON ds. przestrzeni kosmicznej w osobie pułkownika Marcina Górki, który jest jednocześnie Wiceprezesem POLSA ds. obronnych.

Poniżej przedstawiamy wszystkie pytania z interpelacji nr 11218:

1. Jakie były powody odrzucenia poprzednich wersji Krajowego Programu Kosmicznego i dlaczego z każdą zmianą Prezesa PAK prace zaczynają się od nowa?
2. Dlaczego Departament Krajowego Programu Kosmicznego, którego istnienie określa statut PAK, przestał faktycznie istnieć? Czy w związku z tym można uznać, że opracowywany kolejny Krajowy Program Kosmiczny będzie prawidłowo przygotowanym dokumentem?
3. Dlaczego środki w kwocie 300 mln PLN, zabezpieczone pierwotnie na cele KPK, znalazły się ostatecznie w programie NCBiR Szybka Ścieżka „Technologie Kosmiczne”?
4. Czy prawdą jest, że środki publiczne z programu NCBiR Szybka Ścieżka „Technologie Kosmiczne” trafiają do podmiotów prywatnych, związanych z osobami w przeszłości zarządzającymi PAK? Czy jest to właściwa sytuacja?
5. Dlaczego program Szybkiej Ścieżki „Technologie Kosmiczne”, przy tak dużych nakładach pieniężnych, nie wymaga od firm przygotowania produktów dających się skomercjalizować tak, aby uzyskać tzw. zwrot społeczny i realną korzyść dla budżetu państwa w dającej się przewidzieć perspektywie i założeniach ekonomicznych zawartych w PSK?
6. Ile i jakie instytucje państwowe biorą udział w realizowaniu własnych bądź wynikających ze współpracy „programów kosmicznych”?
7. Czy programy kosmiczne MR i MON są względem siebie konkurencyjne, czy też są prowadzone równolegle w obszarze odpowiednio cywilnym i wojskowym z jasno zdeklarowanymi kompetencjami i celami dowiązanymi do PSK?
8. Czy zasadnym jest przenoszenie oddziału PAK w Warszawie do nowej, droższej lokalizacji w obecnej sytuacji budżetowej? Kiedy zostanie osiągnięty stan, w którym faktycznym centrum operacyjnym Agencji będzie jej centrala w Gdańsku?

Komentarz redakcji Kosmonauta.net

Kilka z powyższych pytań sugeruje skomplikowane relacje pomiędzy POLSA a poszczególnymi Ministerstwami oraz NCBiR. Wydaje się, że tylko w przypadku dobrej współpracy tych podmiotów możliwe będzie sprawne wdrożenie KPK w najbliższych latach. Z kolei pytania związane z konkursem „Szybka Ścieżka” zdają się dalekie od założeń tego konkursu, gdyż jednym z elementów wniosków jest opłacalność wdrożenia. Nie wydaje się także, aby środki rozdysponowane w ramach konkursu „Technologie Kosmiczne” miały związek z osobami powiązanymi wcześniej z POLSA – te środki rozdysponował NCBiR, niezależnie od Agencji. Warto także zauważyć, że polska branża kosmiczna jest mała – kadry powracające z jednostek administracji do firm trafiają do podmiotów, które są aktywne w projektach współfinansowanych także z NCBiR.

Co ciekawe, powraca temat centrali POLSA w Gdańsku oraz oddziału w Warszawie. Jest to temat ważny dla polityka związanego z Gdańskiem.

(ZW, K.)