25 lat temu – misja STS-71

0

Mija właśnie 25 lat od pierwszej misji promu kosmicznego do rosyjskiej stacji Mir.

Zakończenie Zimnej Wojny i rozpad Związku Radzieckiego zmienił sytuację geopolityczną na świecie. Państwa tzw. bloku wschodniego, po dekadach ograniczonych kontaktów i nieufności względem państw zachodnich, rozpoczęły niezależne działania w sferach ekonomicznych, wojskowych i naukowych. Także w sferze misji kosmicznych nastąpiło zbliżenie.

W czerwcu 1992 roku prezydenci USA i Rosji zgodzili się na wspólne wysiłki w sferze eksploracji kosmosu. W 1993 roku pomiędzy USA a Rosją ogłoszono współpracę, której pierwszą fazą miały być misje Amerykanów oraz amerykańskich promów kosmicznych do rosyjskiej stacji Mir (program Shuttle-Mir). W lutym 1994 roku na pokładzie promu kosmicznego po raz pierwszy znalazł się Rosjanin (Siergiej Krikalow) – była to misja STS-60 promu Discovery. Rok później, w lutym 1995 roku odbyła się misja STS-63 promu Discovery. Podczas tej misji doszło do zbliżenia wahadłowca do stacji Mir na minimalną odległość około 11 metrów. W tej misji wziął udział inny rosyjski kosmonauta – Władymir Titow.

Kolejnym krokiem była pierwsza wizyta Amerykanina na Mirze. Stało się to w marcu 1995. Na pokładzie Sojuza TM-21 – oprócz dwóch Rosjan (Władymir Dieżurow i Giennadij Striekałow) znalazł się Amerykanin (Norman Thagard). Był to pierwszy lot Amerykanina na pokładzie rosyjskiego statku załogowego.

Następnie, 27 czerwca 1995 z przylądka Canaveral wystartował prom Atlantis do misji STS-71. W jego siedmioosobowej (startującej) załodze znalazło się dwóch Rosjan: Anatolij Sołowjow oraz Nikołaj Budarin. Dwa dni po starcie, 29 czerwca, Atlantis przycumował do stacji Mir, do modułu Kristał. Było to pierwsze od czasów misji Apollo-Sojuz połączenie tego typu na orbicie.

Prom Atlantis pozostał na Mirze do 4 lipca. Trzy dni później nastąpiło lądowanie na pasie na Florydzie. W załodze powracającej z orbity byli Rosjanie Władimir Dieżurow i Giennadij Striekałow oraz Amerykanin Norman Thagard – startująca załoga pojazdu Sojuz TM-21.

Podsumowanie misji STS-71 / Credits – NASA STI Program

Dzięki programowi Shuttle-Mir NASA uzyskała możliwość wykonywania długoterminowych misji na pokładzie stacji orbitalnej – wcześniej “jedynie” tego typu misje realizowała w ramach programu Skylab w latach 1973 – 1974. W latach 1995 – 1998 zrealizowano kilka misji tego typu. Ostatnia misja promu kosmicznego do stacji Mir została zrealizowana w czerwcu 1998 roku (STS-91, prom Discovery). Wówczas już kończyły się przygotowania do budowy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) – drugiej fazy współpracy pomiędzy USA a Rosją (oraz innymi partnerami międzynarodowymi). Pierwszy moduł ISS – Zarja – znalazł się na orbicie w listopadzie 1998 roku. W grudniu 1998 Amerykanie za pomocą promu Endeavour (misja STS-88) umieścili na orbicie moduł Unity, który po połączeniu z Zarją stał się zalążkiem ISS.

Od czasu zakończenia programu wahadłowców (lipiec 2011 – STS-135) Amerykanie na pokład ISS docierali jedynie za pomocą rosyjskich kapsuł Sojuz. Sytuacja zmienia się właśnie w tej chwili – aktualnie na pokładzie ISS przebywa dwóch amerykańskich astronautów, którzy dostali się do tego kompleksu orbitalnego dzięki pojazdowi Dragon 2 (Crew Dragon) w ramach testowej misji SpX-DM2. Jeśli ta misja zakończy się powodzeniem, na przełomie sierpnia i września dojdzie do pierwszej regularnej misji załogowej.

Prom Atlantis (STS-71) i stacja Mir / Credits – NASA
Prom Atlantis (STS-71) i stacja Mir / Credits – NASA

(NASA)

Comments are closed.