Mija właśnie 10 lat od pierwszego startu rakiety Falcon 9.
W czerwcu 2010 roku firma SpaceX doprowadziła do pierwszego startu rakiety Falcon 9. Start odbył się 4 czerwca 2010 roku o godzinie 20:45 CEST z wyrzutni LC-40 na Florydzie. Start nastąpił po serii opóźnień – od pierwotnie planowanego końca listopada 2009, poprzez luty, marzec, kwiecień, maj aż wreszcie czerwiec 2010. Opóźnienia głównie były związane z kolejnymi etapami przygotowania do startu (w tym oceną bezpieczeństwa), testami oraz dostępnymi “okienkami startowymi”. Problemem był także pierwszy test statyczny Falcona 9, który za przy pierwszej próbie został przerwany.Co ciekawe na pokładzie tej rakiety znalazł się egzemplarz kwalifikacyjny kapsuły Dragon. Kapsuła przebywała na orbicie aż do 27 czerwca, gdy “w sposób naturalny” zeszła z orbity i spłonęła w atmosferze.
Ten lot, choć udany, nie przebiegł bez problemów. Najbardziej wyraźne problemy nastąpiły pod koniec pracy drugiego stopnia – doszło do obrotu całego stopnia i kapsuły, którego nie udało się skompensować. Ponadto, firma SpaceX próbowała odzyskać pierwszy stopień (lądowanie na spadochronach), ale ten stopień doświadczył zniszczenia zanim nawet doszło do rozłożenia spadochronów.
Po tym starcie SpaceX miał niewątpliwie jeden z momentów “pięciu minut sławy“. W trakcie kolejnego lotu Falcona 9 na orbitę znów wyniesiona została kapsuła Dragon, tym razem do misji C1. Ta misja zakończyła się sukcesem i otworzyła drogę do pierwszego cumowania Dragona do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Ta wyprawa, o oznaczeniu C2+, zakończyła się wielkim sukcesem – rozpoczynając erę komercyjnego dostarczania ładunku do ISS. W międzyczasie pojawiły się pierwsze informacje na temat załogowej wersji Dragona.
Rakieta Falcon 9 przez kolejne lata doświadczyła serii modernizacji. Ułożenie silników pierwszego stopnia z “kwadratowego” zamieniono na “okrągłe”, zmieniły się także ich parametry. Wprowadzono także większe drugie stopnie rakiety. Ostatnią poważną zmianą było dodanie nóg oraz udany odzysk pierwszych stopni Falconów 9. Łącznie dzięki tym modernizacjom Falcon 9 jest dziś w stanie wynieść do 15,6 tony na niską orbitę okołoziemską (w przypadku odzysku pierwszego stopnia) – o ponad 5 ton więcej w porównaniu z pierwszą wersją tej rakiety.
Pomiędzy 4 czerwca 2010 a 3 czerwca 2020 rakieta Falcon 9 wykonała łącznie 85 startów, z czego 84 zakończyły się sukcesem. Jedyny nieudany start rakiety Falcon 9 to start CRS-7 (jedna z misji zaopatrzeniowych na ISS). Jeden egzemplarz rakiety Falcon 9 uległ zniszczeniu w trakcie testów przedstartowych. 19 stycznia 2020 doszło do celowego zniszczenia rakiety Falcon 9 jako etap przygotowań do misji załogowych. 30 maja 2020 rakieta Falcon 9 po raz pierwszy wyniosła ludzi na orbitę.
Rakieta Falcon 9 będzie z pewnością intensywnie wykorzystywana. Na 2020 rok łącznie zaplanowano 35 startów rakiet Falcon 9 z Florydy, w tym 30 z wyrzutni LC-40. W kolejnych latach ta rakieta powinna startować jeszcze częściej.
Dzięki Falconowi 9 firma SpaceX stała się jednym z najważniejszych podmiotów branży kosmicznej. SpaceX i Falcon 9 są obecnie zwykle punktem odniesienia dla nowych, ambitnych projektów i działań komercyjnych przemysłu kosmicznego.
Polecamy wątek o firmie SpaceX na Polskim Forum Astronautycznym.
(PFA, S-X, Tw)
